Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego dla Warszawy-Mokotowa w Warszawie

UZASADNIENIE

W dniu 19 kwietnia 2016 roku do tut. Sądu wpłynął pozew (...)w W. przeciwko (...) spółce akcyjnej z siedzibą w W. o uzgodnienie treści księgi wieczystej (...) z rzeczywistym stanem prawnym poprzez dokonanie wpisu w jej dziale II w rubryce 2.4 pozwanego jako użytkowania wieczystego.

W uzasadnieniu wskazano, iż ww. księga wieczysta jest prowadzona dla działki oznaczonej numerem ewidencyjnym (...), obręb (...), o powierzchni (...)m ^{( 2)}. Powyższa nieruchomość jest własnością Skarbu Państwa, uprawnienia właścicielskie wobec niej wykonuje (...)w W.. Z kolei użytkownikiem wieczystym ww. nieruchomości jest pozwany.

Działka o numerze (...) powstała na podstawie decyzji nr (...) z 8 kwietnia 2009 roku Prezydenta miasta stołecznego W. na mocy której dokonano podziału nieruchomości o numerze(...)na działki o numerach (...). Ówczesny użytkownik wieczysty – (...) sp. z o.o. złożył następnie wniosek o wykreślenie prawa użytkowania wieczystego działki nr (...) na mocy ww. decyzji. Wniosek ten został uwzględniony i wpis prawa użytkowania wieczystego został wykreślony.

W ocenie powoda powyższe orzeczenie sądu wieczystoksięgowego jest błędne, gdyż ww. decyzja nr (...) z 8 kwietnia 2009 roku nie mogła wywołać skutku w postaci wygaśnięcia prawa użytkowania wieczystego. W ocenie powoda prawo użytkowania wieczystego ww. nieruchomości nie wygasło, co powinno skutkować uwzględnieniem powództwa. Na poparcie swojego stanowiska powód przedstawił szereg argumentów ( pozew k. 1 – 17).

W odpowiedzi na pozew z 30 maja 2016 roku ( data prezentaty) pozwany – (...) spółka akcyjna z siedzibą w W. wniósł o oddalenie powództwa. W jego ocenie stan prawny ujawniony w księdze wieczystej (...) jest zgodny z rzeczywistym stanem prawnym, gdyż ww. decyzja nr (...) z 8 kwietnia 2009 roku wywołała skutek w postaci wygaśnięcia prawa użytkowania wieczystego działki o nr (...). Nieruchomość została bowiem przeznaczona na budowę na niej drogi publicznej i znajduje się w liniach rozgraniczających ulicę (...) ( odpowiedź na pozew k. 109 – 123).

W dniu 21 listopada 2016 roku interwencję uboczną po stronie pozwanego złożył PL (...) S.a.r.l. z siedzibą w Luksemburgu ( interwencja uboczna k. 370 - 382). Następnie w dniu 15 lutego 2017 roku ( data prezentaty) interwencję uboczną po stronie powoda złożyło (...) W. ( interwencja uboczna k. 647 - 655)

W dniu 21 czerwca 2017 roku Prezydent miasta stołecznego W. złożył do Samorządowego Kolegium Odwoławczego w W. wniosek o stwierdzenie nieważności decyzji administracyjnej nr (...) Prezydenta miasta stołecznego W. z 8 kwietnia 2009 roku. Podstawę prawną ww. wniosku stanowił art. 156 § 1 pkt 2 kpa w zw. z art.. 157 § 1 i 2 kpa ( kopia wniosku k. 818 - 824). W związku z tym interwent uboczny po stronie powoda – (...) W., złożył wniosek o zawieszenie postępowania ( wniosek k. 828v). Wniosek ten został oddalony postanowieniem z dnia 3 lipca 2017 roku ( postanowienie k. 868).

Z dniem 1 września 2017 roku Krajowy Ośrodek (...) wstąpił z mocy prawa w ogół praw i obowiązków zniesionej (...), stając się stroną niniejszej sprawy ( pismo k. 892; postanowienie k. 899).

Interwenient uboczny po stronie powoda - (...) W., złożył w piśmie z dnia 24 listopada 2017 roku ( data prezentaty) kolejny wniosek o zawieszenie postępowania z uwagi na złoży wniosek o stwierdzenie nieważności decyzji nr (...) Prezydenta miasta stołecznego W. z 8 kwietnia 2009 roku i toczące się w tym przedmiocie postępowanie administracyjne o sygn. (...). Zwrócono uwagę, iż przyczyną oddalenia pierwszego wniosku była jego przedwczesność. Tym niemniej postępowanie administracyjne o sygn. (...)zostało formalnie wszczęte i cały czas trwa. Decyzja administracyjna wydana w jego wyniku będzie mieć prejudycjalne znacznie dla niniejszego postępowania ( pismo k. 921 – 931).

Stanowisko to podtrzymał w kolejnym piśmie. Zwrócono uwagę, iż właściciel działki nr (...) – tj. Skarb Państwa, nie brał udziału w postępowaniu administracyjnym (...), w którym wydano decyzję nr (...). Jeżeli decyzja ta miałaby rzeczywiście wywołać skutek w postaci wygaśnięcia prawa użytkowania wieczystego działki nr (...), to pozbawiałaby ona Skarbu Państwa prawa do pobierania opłat z ww. tytułu. Tym samym doszłoby do rażącego naruszenia prawa przy wydawaniu ww. decyzji Potwierdzać to miała treść uchwały Sądu Najwyższego z dnia 13 marca 2015 roku, III CZP 116/14. Sąd w niniejszym postępowaniu nie może jednak stwierdzać nieważności ww. decyzji administracyjnej, dlatego zasadne jest zawieszenie postępowania do czasu rozstrzygnięcia kwestii ważności decyzji (...) w ww. postępowaniu administracyjnym ( pismo przygotowawcze k. 1303 – 1305). Powód przyłączył się do wniosku o zawieszenie postępowania ( protokół rozprawy k. 1502 - 1503).

Z kolei pozwany i interwenient uboczny po stronie pozwanego kwestionowali istnienie przesłanek przemawiających za celowością zawieszenia niniejszego postępowania ( protokół rozprawy k. 1502 - 1503).

Postępowanie administracyjne o sygn. (...)cały czas jest w toku. Do akt niniejszej sprawy dołączono jedynie poświadczone kopie akt tego postępowania ( pismo k. 888; k. 1206; poświadczona kopia akt postępowania (...) ).

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

Wniosek o zawieszenie niniejszego postępowania do czasu wydania prawomocnej decyzji w sprawie sygn. KOC/3741/Pd/17 prowadzonej przez Samorządowe Kolegium Odwoławcze w W. - jest zasadny i zasługuje na uwzględnienie.

Należy wskazać, iż zgodnie z art. 177 § 1 pkt 3 kpc Sąd może zawiesić postępowanie z urzędu jeżeli rozstrzygnięcie sprawy zależy od uprzedniej decyzji organu administracji publicznej. Przepis ten reguluje przesłankę fakultatywnego zawieszenia postępowania, następującego na podstawie decyzji sądu podejmowanej z urzędu, ze względów celowościowych. Zawieszenie postępowania jest celowe wtedy, gdy przedmiot prejudycjalnego postępowania stanowi element podstawy faktycznej rozstrzygnięcia sprawy w postępowaniu cywilnym. Decyzja administracyjna ma w sprawie cywilnej znaczenie prejudycjalne, jeśli sąd - z uwagi na niedopuszczalność drogi sądowej - nie może samodzielnie w sposób wiążący rozstrzygnąć kwestii należących do drogi administracyjnej, co uzasadnia oczekiwanie na wydanie decyzji we właściwym postępowaniu.

W ocenie Sądu w realiach niniejszej sprawy zmaterializowały się przesłanki określone w powołanym przepisie. Mimo ogromnej ilość pism przygotowawczych złożonych w niniejszej sprawie, jej rozstrzygnięcie zależy w istocie od oceny skutków prawnych jednej zasadniczej kwestii, tj. tego, jakie skutki prawne wywołała decyzja nr (...) Prezydenta miasta stołecznego W. z 8 kwietnia 2009 roku. W przypadku uznania, iż ww. decyzja skutkowała wygaśnięciem prawa użytkowania wieczystego działki nr (...) – powództwo będzie zasługiwało na uwzględnienie. Z kolei w przypadku uznania, iż ww. decyzja nie wywołała skutku w postaci wygaśnięcia prawa użytkowania wieczystego działki nr (...) – powództwo podlegać będzie oddaleniu.

Nie można jednak tracić z pola widzenia fakt, iż trwa postępowanie administracyjne w którym kwestionowana jest sama ważność decyzji nr (...) Prezydenta miasta stołecznego W. z 8 kwietnia 2009 roku. W przypadku stwierdzenia nieważności tej decyzji zostanie ona wyeliminowana z obrotu prawnego. Oczywiście także będzie to bezpośrednio rzutować na rozstrzygnięcie niniejszej sprawy i stan prawny nieruchomości objętej księgą wieczystą (...), której obecna treść została istotnie ukształtowana na mocy ww. decyzji. Zatem kwestia ważność decyzji nr (...) to podstawowy, kluczowy element podstawy faktycznej rozstrzygnięcia niniejszej sprawy.

Nie ulega wątpliwości, iż badanie ważności powyższej decyzji wykracza poza zakres kognicji sądów powszechnych, które mają powinność uwzględniać skutki prawne orzeczeń organów administracyjnych. Zasada ta ma swoje źródło w prawnym rozgraniczeniu drogi sądowej i drogi administracyjnej, a także w konstytucyjnej zasadzie podziału władz oraz działania organów władzy publicznej na podstawie i w granicach prawa. W rezultacie, wady decyzji administracyjnych spowodowane naruszeniem przepisów postępowania administracyjnego, pozostają poza przedmiotem rozpoznania w postępowaniu cywilnym (podobnie uznał Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 9 września 2010 roku, II UK 98/10, OSNAPiUS 2012 nr 1-2, poz. 20; Sąd Apelacyjny w Poznaniu w wyroku z dnia 3 września 2015 roku, III AUa 2127/14, Legalis nr 1360323).

Tym niemniej istotny i konieczny do zweryfikowania jest argument, iż właściciel działki nr (...) – tj. Skarb Państwa, nie brał udziału w postępowaniu administracyjnym (...)-91-5-08, w którym wydano decyzję nr (...). Jeżeli decyzja ta miałaby rzeczywiście wywołać skutek w postaci wygaśnięcia prawa użytkowania wieczystego działki nr (...), to istotnie pozbawiałaby ona Skarbu Państwa prawa do pobierania opłat z ww. tytułu.

Tym samym nie można a priori wykluczyć rażącego naruszenia prawa przy wydawaniu ww. decyzji gdyż w orzecznictwie sądowym obecne jest stanowisko, iż użytkownik wieczysty nie może dokonać podziału gruntu oddanego mu w użytkowanie wieczyste. Opiera się ono na argumentacji, iż dopuszczenie do dokonywania podziału lub łączenia nieruchomości przez użytkownika wieczystego mogłoby bowiem prowadzić do naruszenia interesów właściciela. Wykorzystanie nieruchomości publicznych wiąże się z długookresowymi planami określającymi ich przeznaczenie z punktu widzenia zaspokojenia różnorakich interesów całej wspólnoty. Gdyby przyznać uprawnienie do podziału lub łączenia nieruchomości użytkownikowi wieczystemu, mogłoby to wyraźnie kolidować z realizacją tych planów ( vide: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 8 kwietnia 2016 roku, I CSK 259/15, OSP 2019 nr 5, poz. 45, str. 3, uchwała Sądu Najwyższego z dnia 13 marca 2015 roku, III CZP 116/14, OSNC 2016 nr 2, poz. 18). Sąd w niniejszym postępowaniu nie może jednak stwierdzać nieważności ww. decyzji administracyjnej, dlatego zasadne jest zawieszenie postępowania do czasu rozstrzygnięcia kwestii ważności decyzji (...) w ww. postępowaniu administracyjnym.

Tym samym w ocenie Sądu zasadne jest zawieszenie niniejszego postępowania do czasu wydanie ostatecznej decyzji w postępowaniu o sygn. (...). Brak zawieszenia niniejszego postępowania mógłby w istocie prowadzić de facto do dublowania się niniejszego postępowania i postępowania o sygn. (...)gdyż oba dotyczą ważności lub skutków decyzji nr (...) Prezydenta miasta stołecznego W. z 8 kwietnia 2009 roku. Kwestia ważności ww. decyzji stanowi element podstawy faktycznej rozstrzygnięcia przedmiotowej sprawy. Dlatego należy podzielić stanowisko, iż wszczęcie postępowania o stwierdzenie nieważności decyzji, która ma wpływ na rozstrzygnięcie postępowania cywilnego, powinno skutkować zawieszeniem postępowania sądowego na podstawie art. 177 § 1 pkt 3 kpc do czasu rozstrzygnięcia sprawy administracyjnej w trybie nadzwyczajnym (podobnie uznał Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 12 września 2000 roku, (...) SA (...), Legalis nr 124285).

Z tych wszystkich względów Sąd orzekł jak w sentencji postanowienia.

Sygn. akt XVI C 3442/17

ZARZĄDZENIE

1.  (...)

2.  (...);

3.  (...).