Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego dla Warszawy-Mokotowa w Warszawie

UZASADNIENIE

Pozwem wniesionym w dniu 1 września 2017 r. (data prezentaty) powód W. B. (1) domagał się zasądzenia na jego rzecz od M. L. (1) kwoty 24.000 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od kwoty 2.800 zł – od dnia 23 czerwca 2012 r. do dnia zapłaty, a od kwoty 21.200 zł – od dnia 10 sierpnia 2017 r. do dnia zapłaty. Żądanie pozwu obejmowało także zasądzenie od pozwanej na rzecz powoda zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa adwokackiego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu podano, że w dniu 5 kwietnia 2011 r. powód udzielił pozwanej pożyczki w kwocie 27 000 zł, do spłaty której pozwana zobowiązała się w miesięcznych ratach wynoszących w okresie od maja 2011 r. do grudnia 2013 r. – 200 zł, natomiast od stycznia 2014 r. do całkowitej spłaty pożyczki – wynoszących 400 zł. Jak wskazał powód, wymagalna kwota zasłużenia na dzień 10 sierpnia 2017 r. wynosi 24.000 zł. Powód wskazał także, że pismem z dnia 12 czerwca 2012 r. wezwał pozwaną do uiszczenia wymagalnej na tamten czas należności w kwocie 2.800 zł w terminie do 22 czerwca 2012 r. , które pozostało bezskuteczne. Pozwana nie spełniła dochodzonego świadczenia również pomimo powtórnego wezwania do zapłaty z dnia 14 czerwca 2017 r., opiewającego na kwotę 27.000 zł (pozew – k. 1,2).

W odpowiedzi na pozew pozwana M. L. (1) wniosła o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie od powoda na jej rzecz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego.

Uzasadniając zajęte stanowisko pozwana wskazała, że wolą stron nie było nigdy zawarcie umowy pożyczki oraz że nie otrzymała ona od powoda kwoty 27.000 zł. Pozwana przytoczyła, że pozostawała z powodem w związku, w trakcie którego strony zamieszkiwały razem w lokalu mieszkalnym nr (...) znajdującym się w W. przy al. (...), stanowiącym wyłączną własność pozwanej. Zaznaczyła, że w okresie od maja 2010 do września 2011 powód był także zameldowany we wskazanym lokalu. Jak przytoczyła pozwana, strony umówiły się na przeprowadzenie remontu łazienki we wspólnie zamieszkiwanym lokalu. Za nabywane w tym celu artykuły i meble płacił zarówno powód, jak i pozwana, a całość kosztów remontu, wraz z zapłatę za pracę wykonawców wyniósł ok. 18.000 zł. Według pozwanej, porozumieniem stron było wspólne przeprowadzenie remontu, przy czym nie była ona obowiązana do zwrotu na rzecz powoda poniesionych przez niego nakładów z uwagi na jego nieodpłatne zamieszkiwanie w lokalu należącym do pozwanej. Odnosząc się do przedłożonej do pozwu umowy pozwana wskazała, że po kolejnej kłótni pomiędzy stronami powód przymusił pozwaną do podpisania umowy, zastrzegając, że jedynie pod tym warunkiem wyprowadzi się i wymelduje z lokalu pozwanej. Pozwana podkreśliła, że nigdy nie zgadzała się z treścią podpisanej umowy, a pieniądze będące jej przedmiotem nigdy nie zostały pozwanej wydane. Przytoczyła także, że w późniejszym okresie strony doszły do porozumienia, powód obiecał zniszczyć swój egzemplarz umowy i w dalszym ciągu nieodpłatnie zamieszkiwał w lokalu pozwanej. Nadmieniła, że w tym okresie doszło do zadłużenia lokalu. W ocenie pozwanej wytoczenie niniejszego powództwa stanowi także naruszenie zasad współżycia społecznego (odpowiedź na pozew – k. 15-17).

W treści pisma procesowego powód podtrzymał stanowisko pozwu. Wskazał, że kwota zobowiązania stwierdzona w umowie pożyczki została przez pozwaną uznana i przekształcona na dług płatny w ratach. Wyjaśnił, że umowa pożyczki zawarta została przez strony dobrowolnie, a przyczyną jej zawarcia był brak możliwości spłaty przez pozwaną na rzecz powoda poniesionych przez niego nakładów na lokal pozwanej. Zaznaczył, że umowa ta nigdy nie była przez pozwaną kwestionowana. Zakwestionował także twierdzenie powódki co do wysokości kosztów remontu, podając, że w istocie pokrył on wydatki z nim związane w kwocie 35.000 zł, niemniej porozumieniem stron było zwrócenie powodowi przez pozwaną kwoty wskazanej w pozwie (45,45v).

W treści załącznika do protokołu rozprawy z dnia 8 stycznia 2018 r. pozwana uzupełniła swoje stanowisko o stwierdzenie, że wobec ponownego zejścia się stron po zawarciu umowy pożyczki z dnia 5 kwietnia 2011 r. nastąpiło jej unieważnienie per facta concludentia. Nadmieniła, że niezniszczenie przez powoda egzemplarza umowy wbrew postanowieniom stron oraz ujawnienie tego faktu poprzez wystosowanie wezwania do zapłaty było z jego strony zamierzone i jako takie zmierzało do uniemożliwienia pozwanej uchylenia się od skutków prawnych oświadczenia woli (załącznik do protokoły rozprawy – k. 88,89).

Do dnia zamknięcia rozprawy strony podtrzymywały swoje stanowiska.

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

W. B. (1) i M. L. (1) spotkali się w kwietniu 2010 r. Przez okres około półtora miesiąca spotykali się, a na przełomie maja i czerwca 2010 r. W. B. (1) wprowadził się za zgodą M. L. (1) do stanowiącego jej własność lokalu mieszkalnego nr (...) położonego w W. przy al. (...).

Jeszcze przed wprowadzeniem się W. B. (1) M. L. (1) planowała przeprowadzenie remontu łazienki w tym lokalu, co zbiegało się w czasie z modernizacjami instalacji centralnego ogrzewania w okresie od 22 czerwca 2010 roku do 22 lipca 2010 roku planowanymi i przeprowadzonymi przed wspólnotę mieszkaniową zarządzającą budynkiem, w którym położony jest lokal M. L. (1). Wobec pozostawania w związku, wspólnym zamieszkiwaniem oraz wspólnymi życiowymi planami na przyszłość W. B. (1) i M. L. (1) postanowili wspólnie przeprowadzić remont i partycypować w jego kosztach. Remont został przeprowadzony latem 2010 r.

(dowód: zeznania powoda W. B. (1) – od 00:05: 56 do 00:45:38 protokół rozprawy z dnia 08 stycznia 2018 roku płyta k. 83, w części zeznania pozwanej M. L. (1) – od 00:45: 39 do 01:29:00 protokół rozprawy z dnia 08 stycznia 2018 roku płyta k. 83zaświadczenie – k. 74).

Na poczet kosztów związanych w remontem W. B. (1) zaciągnął z Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych Ministerstwa Spraw Zagranicznych, w którym pozostawał zatrudniony, pożyczkę w kwocie 40.000 zł z Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych na podstawie umowy z dnia 16 lipca 2010 roku, której termin spłaty upłynął w listopadzie 2015 roku.

(dowód: zaświadczenie – k. 46)

W. B. (1) z uzyskanej pożyczki około 4700 zł przeznaczył na zakup samochodu osobowego dla syna. W związku z przeprowadzanym remontem to głównie ze środków W. B. (1) dokonywany był zakup artykułów remontowych i elementów wyposażenia łazienki takich jak: drzwi, baterie sanitarne, umywalka, drzwi do kabiny prysznicowej, mydelniczki i żarówki halogenowe, płytki- glazura i terakota. W. B. (1) dokonał także zakupu elementów wyposażenia innych pomieszczeń lokalu mieszkalnego M. L. (1) niż łazienka – w tym komody i półki za 1400 zł, szafy indyjskiej z transportem 1750 zł, zmywarki, stołu i kompletu czterech krzeseł oraz narożnika. Ze sporządzonego przez pozwaną zestawienia remont łazienki oraz koszt zakupu mebli indyjskich, szafy, narożnika wyniósł około 20.000 zł. Dodatkowo ponad pozycje wymienione w tym spisie do lokalu łącznie za kwotę (...),7zł zakupione zostały: zmywarka za kwotę 1383,85 zł, stół z krzesłami i poduszkami za 1931 zł, za co M. L. (1) uiściła jedynie 1000 zł zaliczki, drzwi wewnętrzne do łazienki w firmie (...) 875,96 zł oraz klamki i rozety za kwotę 84,89 zł. W ramach tej inwestycji poniesione zostały koszty zakupów elementów wyposażenia łazienki w sklepie (...) 442,89 zł, 849,70 zł, płytek i innych przedmiotów w sklepie (...) na kwotę (...),23 i następnie 2252,99 zł, skorygowane o kwotę wynikającą z dwóch faktur korygujących na kwoty 605 i 433,21 zł, zakup frontu na kwotę 92,04 i folii 92,78 zł, drzwi do kabiny prysznicowej 587 zł. Koszt robocizny wyniósł około 7500 zł. Łącznie udokumentowany koszt remontu i wyposażenia lokalu powódki wyniósł około 24.6393,18 zł.

Stara sofa i szafka łazienkowa z lokalu M. L. (1) została za jej zgodą wywieziona na działkę stanowiącą własność syna W. B. (1) do znajdującego się tam budynku, w którym spłonęła w pożarze.

M. L. (1) ze swoich środków finansowych pokryła koszty zakupu mebli w (...) S.A. w kwocie 1000 zł. M. L. (1) nie miała zgromadzonych środków finansowych na wykonanie tego remontu, zalegała z płatnościami opłat za lokal mieszkalny, miała w tym czasie debet na koncie i pożyczkę do spłaty.

(dowód: faktury VAT – k. 52-68, rozliczenie kosztów k. 77-78, zeznania powoda W. B. (1) – od 00:05: 56 do 00:45:38 protokół rozprawy z dnia 08 stycznia 2018 roku k. 83, w części zeznania pozwanej M. L. (1) – od 00:45: 39 do 01:29:00 protokół rozprawy z dnia 08 stycznia 2018 roku k. 83, zestawienie zaległości w opłatach za mieszkanie k. 23, rachunki k. 26 -37 i k. 52-62, rozliczenie k. 77-78)

W trakcie przeprowadzania remontu i bezpośrednio po jego przeprowadzeniu W. B. (1) i M. L. (1) pozostawali w związku, zamieszkiwali razem i prowadzili wspólne gospodarstwo domowe. W. B. (1) został przez M. L. (1) zameldowany w należącym do niej lokalu mieszkalnym. W. B. (2) dokładał się do kosztów związanych z opłatami w kwocie około 1000 zł miesięcznie, środkami finansowymi dysponowała M. L. (1).

(okoliczności bezsporne, nadto dowód: pismo (...). (...) 75, zeznania powoda W. B. (1) – od 00:05: 56 do 00:45:38 protokół rozprawy z dnia 08 stycznia 2018 roku płyta k. 83, w części zeznania pozwanej M. L. (1) – od 00:45: 39 do 01:29:00 protokół rozprawy z dnia 08 stycznia 2018 roku płyta k. 83)

Na przełomie 2010 i 2011 roku związek (...) zaczął przechodzić kryzys w efekcie którego doszło do ich rozstania, co nastąpiło przed kwietniem 2011 r. W. B. (1) wyprowadził się z lokalu mieszkalnego M. L. (1). Nadal pozostawał jednak w nim zameldowany- do 5 października 2011 roku włącznie, gdy na jego wniosek został z lokalu wymeldowany.

(dowód: zeznania powoda W. B. (1) – od 00:05: 56 do 00:45:38 protokół rozprawy z dnia 08 stycznia 2018 roku płyta k. 83, w części zeznania pozwanej M. L. (1) – od 00:45: 39 do 01:29:00 protokół rozprawy z dnia 08 stycznia 2018 roku płyta k. 83, zeznania świadka A. O. – od 00: 07:00 do 00:32:23 protokół rozprawy z dnia 13 listopada 2017 roku k. 44 płyta)

Po zakończeniu związku z M. L. (1) W. B. (1) dążył do rozliczenia kosztów poniesionych przez niego w związku z remontem łazienki oraz zakupem wyposażenia do lokalu M. L. (1). M. L. (1) i W. B. (1) po dokonaniu kompleksowych rozliczeń zgodnie ustalili, że kwota, do zwrotu której zobowiązana M. L. (1) wynosi 27.000 zł. Z uwagi na złą sytuację finansową nie była ona jedna w stanie dokonać spłaty jednorazowo, więc W. B. (1) przystał na to, by spłata nastąpiła okresowo w częściach. Strony ustaliły, że zawrą w tym celu umowę pożyczki.

W dniu 31 marca 2011 roku M. L. (1) przesłała do W. B. (1) wiadomość sms-ową o treści: „ Pożyczkę będę spłacać do grudnia 2013 roku, do tego czasu spłacam po 2000 zł, potem po 400 zł. M.”

W dniu 5 kwietnia 2011 r. M. L. (1) i W. B. (1) zawarli umowę zatytułowaną umową pożyczki, w treści której stwierdzili, że W. B. (1) udzielił M. L. (1) pożyczki w kwocie 27.000 zł, co M. L. (1) potwierdza i kwituje. M. L. (1) zobowiązała się spłacić kwotę wskazaną w § 1 to jest 27.000 zł w ratach następujący sposób:

a)  począwszy od maja 2011 r. do grudnia 2013 r. – 200 zł miesięcznie,

b)  począwszy od stycznia 2014 r. do całkowitej spłaty – 400 zł miesięcznie.

W § 3 wskazany został numer rachunku bankowego na który miała być dokonywana płatność poszczególnych rat do dnia 10 miesiąca.

W § 4 M. L. (1) zrzekła się prawa do potrącania swoich należności z kwotą zobowiązania wynikającą z tej umowy.

W § 5 w terminie 7 dni od dnia podpisania niniejszej umowy oraz jej rejestracji w Urzędzie Skarbowym W. B. (1) zobowiązał się wymeldować s adresu al. (...) w W..

Do podpisania tej umowy doszło w kawiarni, w której w tym celu spotkali się M. L. (1) i W. B. (1).

(dowód: treść wiadomości tekstowej z dnia 31 marca 2011 r. – k. 49, umowa pożyczki z dnia – k. 5, zeznania powoda W. B. (1) – od 00:05: 56 do 00:45:38 protokół rozprawy z dnia 08 stycznia 2018 roku płyta k. 83, w części zeznania pozwanej M. L. (1) – od 00:45: 39 do 01:29:00 protokół rozprawy z dnia 08 stycznia 2018 roku płyta k. 83 wyliczenia k. 77-78 zeznania świadka A. O. – od 00: 07:00 do 00:32:23 protokół rozprawy z dnia 13 listopada 2017 roku k. 44 płyta).

Umowa pożyczki łącząca W. B. (1) i M. L. (1) sporządzona została w dwóch egzemplarzach. M. L. (2) zniszczyła egzemplarz znajdujący się w jej posiadaniu.

(dowód: zeznania powoda W. B. (1) – od 00:05: 56 do 00:45:38 protokół rozprawy z dnia 08 stycznia 2018 roku płyta k. 83)

M. L. (1) nie uiszczała na rzecz W. B. (1) rat wynikających z umowy pożyczki. Po rozstaniu M. L. (1) i W. B. (2) żywili do siebie wzajemną niechęć. Pismem z dnia 12 czerwca 2012 r. W. B. (1) wezwał M. L. (1) do zapłaty wymagalnej na dzień sporządzenia pisma należności wynikającej z umowy pożyczki wynoszącej 2.800 zł wraz z odsetkami ustawowymi w terminie do dnia 22 czerwca 2012 r. W odpowiedzi na to wezwanie w piśmie z dnia 04 lipca 2012 roku M. L. (1) poinformowała W. B. (1), że nie otrzymała od niego absolutnie żadnych pieniędzy , tym bardziej kwoty 27.000 zł, dlatego odmawia jakiejkolwiek zapłaty z tego tytułu. Wskazała, że podpisanie umowy pożyczki z dnia 5 kwietnia 2011 roku nastąpiło w podstępnych okolicznościach i nigdy nie została ona skonsumowana z przyczyn leżących po jego stronie. Wysłanie wezwania uznała za bezpodstawne i niezasadne, traktując je jako kolejny szantaż z jego strony i poinformowała, że nosi się z zamiarem skierowania sprawy do organów ścigania, zwróciła mu wezwanie do zapłaty z 12 czerwca 2012 roku oraz poświadczenie notarialne.

(dowód: wiadomość tekstowa k. 50, wezwanie do zapłaty – k. 6v, potwierdzenie nadania k. 8, pismo z dnia 4 lipca 2012 roku k. 21 z dowodem nadania k. 20)

Pismem z dnia 14 czerwca 2017 r. pełnomocnik W. B. (1) wezwał M. L. (1) do zapłaty kwoty 27.000 zł w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania do zapłaty.

(dowód: wezwanie do zapłaty wraz z potwierdzeniem nadania – k. 7,8)

M. L. (1) nie uiściła na rzecz W. B. (1) żadnej kwoty wynikającej z umowy pożyczki z dnia 5 kwietnia 2011 r. Nie dokonała również zwrotu na jego rzecz jakiejkolwiek kwoty wydatkowanej przez W. B. (1) na remont łazienki czy zakup mebli i sprzętu AGD do jej lokalu.

(okoliczności bezsporne)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie przedłożonych do akt sprawy dokumentów oraz ich kopii poświadczonych za zgodność z oryginałem. Strony nie kwestionowały ich wiarygodności oraz rzetelności ich sporządzenia, w szczególności nie żądając przedłożenia do akt sprawy oryginałów dokumentów złożonych do akt uprzednio w formie kopii. Także Sąd nie dopatrzył się okoliczności mogących zakwestionować moc dowodową złożonych dokumentów, wobec czego przyjął je za wiarygodne w całości.

Podstawa ustaleń faktycznych w sprawie były także zeznania powoda W. B. (1). Jego zeznania były spójne i rzeczowe, a pomiędzy przytaczanymi przez powoda okolicznościami zachodziły logiczne powiązania. Nadto, w części znajdowały one odzwierciedlenie w pozostałym materiale dowodowym zebranym w sprawie. Sąd nie dał wiary jedynie jego zeznaniom w części w jakiej wskazywał, iż to pozwana sporządziła projekt umowy pożyczki, niemniej jednak okoliczność ta nie miała znaczenia dla rozpoznania niniejszej sprawy. Niespornie bowiem z zeznań tak powoda jak i pozwanej wynika, że treść tej umowy była przez nich konsultowana przed jej zawarciem, w celu zawarcia tej umowy strony umówiły spotkanie w kawiarni, na którym doszło do podpisania tej umowy o ustalonej wcześniej treści. Potwierdza to również wiadomość mailowa z dnia 31 marca 2017 roku.

Sąd uznał za wiarygodne także zeznania świadka A. O., w szczególności w zakresie braku ponownego zejścia się W. B. (1) i M. L. (1) po sporządzeniu umowy z dnia 5 kwietnia 2011 r. W ocenie Sądu, zeznania świadka, jako osoby niespokrewnionej ze stronami będącej jedynie znajomą pozwanej, w miarodajny sposób odnosiły się do relacji stron w trakcie związku jak i po rozstaniu oraz co do stosunku pozwanej do żądania zwrotu poniesionych nakładów wywiedzionego przez powoda. Jednocześnie należy wskazać, iż świadek nie posiadała wiedzy w przedmiocie rozmiarów dokonanego remontu łazienki oraz kupna przez powoda elementów wyposażenia lokalu pozwanej, wobec czego zeznania te nie mogły służyć do ustalenia wskazanych okoliczności.

Odnosząc się do zeznań pozwanej złożonych w toku procesu należy wskazać, że Sąd uznał je za wiarygodne jedynie w zakresie, w jakim znalazły one potwierdzenie w pozostałym materiale dowodowym zgromadzonym w sprawie. Jako całkowicie niewiarygodne Sąd ocenił zeznania pozwanej w zakresie ponownego zejścia się stron po zawarciu umowy pożyczki. Okoliczności tej nie potwierdził ani powód, ani też powołana na świadka z wniosku pozwanej A. O.. Co więcej biorąc pod uwagę okoliczności w jakich miało dość do rozstania stron, przyczynę rozstania wskazywaną w zeznaniach pozwanej jako leżącą w niewłaściwym zachowaniu wobec niej powoda, nielogicznym wydaje się, by strony procesu po rozstaniu ponownie do siebie wróciły. Co więcej nawet gdyby faktycznie tak było okoliczność ta sama przez się nie uchylałaby skutków prawnych zawartej przez nich umowy, zwłaszcza, że zeznania pozwanej co do tego, jakoby strony uzgodniły po 5 kwietnia 2011 roku, iż umowę rozwiązują, unieważniają w świetle zgromadzonego materiału dowodowego są gołosłowne, zwłaszcza, że w korespondencji z 2012 roku pozwana wcale na takie fakty się nie powoływała. Nadto, twierdzenia pozwanej w przedmiocie ustaleń o braku rozliczenia nakładów powoda na nieruchomość pozwanej pozostawały w sprzeczności z okolicznościami stwierdzonymi w umowie z dnia 5 kwietnia 2011 r. oraz treści wiadomości sms z dnia 31 marca 2011 r. Sąd nie dał także wiary twierdzeniom pozwanej o ograniczonej czy też wyłączonej swobodzie składania oświadczeń woli przy zawieraniu umowy z dnia 5 kwietnia 2011 r, jak również że zawierając tę umowę działała pod wpływem przymusu lub groźby, do czego szerzej odniósł się w dalszej części uzasadnienia.

Podstawą ustaleń faktycznych poczynionych przez Sąd były także zgodne twierdzenia stron oraz twierdzenia stron, co do których strona przeciwna nie wypowiedziała się. Nie wymagały one dowodu zgodnie z art. 229 i 230 k.p.c.- dotyczyło to w szczególności faktu braku uiszczenia przez pozwaną jakiejkolwiek części kwoty objętej umową pożyczki z dnia 5 kwietnia 2011 roku.

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

Roszczenie zasługiwało na uwzględnienie w całości.

Pozwem złożonym w sprawie powód dochodził od pozwanej kwoty 27.000 zł tytułem zwrotu udzielonej pożyczki. Natomiast pozwana kwestionowała skuteczność zawarcia umowy z uwagi na fakt, że wraz z jej zawarciem powód nie wydał do jej rąk oznaczonej kwoty. Podnosiła także, że wobec ponownego podjęcia przez strony wspólnego pożycia umowa ta uległa unieważnieniu przez czynności konludentne. W ocenie Sądu twierdzenia te nie zasługiwały na uwzględnienie.

W pierwszej kolejności należy wskazać, że poza sporem stron pozostawał fakt pozostawiania przez strony w związku emocjonalno-gospodarczym oraz finansowym, który można w tym wypadku określić mianem konkubinatu, wspólnego zamieszkiwania w okresie poprzedzającym sporządzenie umowy pożyczki a dokładnie od kwietnia 2010 roku, a także podjęcia przez nich decyzji o wspólnym przeprowadzeniu remontu łazienki w lokalu pozwanej oraz kupna innych elementów wyposażenia lokalu mieszkalnego należącego do pozwanej. Fakt poczynienia znacznych nakładów przez powoda na wskazany lokal pozostawał bezsporny. Jednocześnie niespornie tak z zeznań powoda jak i pozwanej wynika, że w tym okresie sytuacja materialna pozwanej nie pozwalała na przeprowadzenie remontu łazienki- miała ona bowiem zobowiązania z tytułu umowy pożyczki, debet na karcie, w okresie tym nie opłacała w pełni opłat za lokal mieszkalny.

W związku z poczynieniem przez powoda rzeczonych nakładów niewątpliwie doszło do przysporzenia z majątku powoda na rzecz pozwanej. Jednocześnie strony nie były związane stosunkiem cywilnoprawnym nakładającym na powoda obowiązek czynienia nakładów na rzecz należącą do pozwanej przewidzianym przez przepisy kodeksu cywilnego np. art. 681 k.c. Przysporzenie w majątku pozwanej nastąpiło bez wyraźnej causy, a spowodowane było jedynie motywacją powoda- nadzieją na wspólne życie z pozwaną, z którą był w związku. Wobec rozstania stron w ocenie Sądu do rozliczeń majątkowych między nimi w zakresie dokonanych przez powoda nakładów na lokal mieszkalny pozwanej zastosowanie winien znaleźć art. 405 k.c., zgodnie z którym kto bez podstawy prawnej uzyskał korzyść majątkową kosztem innej osoby, obowiązany jest do wydania korzyści w naturze, a gdyby to nie było możliwe, do zwrotu jej wartości. Ocena czy doszło do bezpodstawnego wzbogacenia zależy od kumulatywnego spełnienia następujących przesłanek: nastąpienia wzbogacenia majątku jednej osoby uzyskanego kosztem majątku innej osoby (1), wzbogacenie i zubożenie pozostają ze sobą w związku (2), wzbogacenie nastąpiło bez podstawy prawnej (3). Zaznaczenia wymaga, iż brak podstawy prawnej wzbogacenia winno być rozumiane jako brak usprawiedliwienia dla uzyskanej przez wzbogaconego korzyści majątkowej w normach prawnych, treści czynności prawnej, prawomocnym orzeczeniu sądowym albo akcie administracyjnym(tak K. Pietrzykowski [w:] Kodeks cywilny. T. I. Komentarz, 2013, s. 1139). Przepis ten jest bowiem adekwatny zdaniem Sądu do rozliczenia nakładów poczynionych w trakcie trwania konkubinatu dokonanych przez jednego z konkubentów na wchodzące w skład wspólnego gospodarstwa przedmioty majątkowe należące do drugiej z tych osób (v. wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie - I Wydział Cywilny z dnia 1 lutego 2017 r. I ACa 448/16) Podkreślić trzeba, iż co prawda związek stron trwał niecały rok, ale, jak wynika tak z ich zeznań zgodnych w tym zakresie, jak i zeznań przesłuchanego w sprawie świadka (...), miał on bardzo intensywny charakter, strony właściwie po miesiącu spotykania ze sobą zamieszkały, miały plany na przyszłość, czyniły wspólne inwestycje. Mieć przy tym należało na względzie, że nie był to związek młodych niedoświadczonych osób, ale dojrzałych osób dorosłych, posiadających stałe zatrudnienie, doświadczonych życiowo i samodzielnych, co potwierdza, iż ich zażyłą relację można określić mianem konkubinatu.

Przenosząc powyższe na grunt niniejszej sprawy należy stwierdzić, że przesłanki z art. 405 k.c. zostały spełnione. Powód uzyskał środki z Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych prowadzonym w zakładzie pracy, w którym pozostawał zatrudniony, a środki te w znacznej części przeznaczył na sfinansowanie remontu przeprowadzonego w lokalu należącym do pozwanej oraz jego wyposażenie. Niewątpliwie wprowadzenie nowych elementów wyposażenia do lokalu pozwanej (stół, krzesła, poduszki, narożnik) oraz podwyższenie jakości jego wyposażenia sanitarnego (nowa umywalka, drzwi, elementy kabiny prysznicowej) oraz remont w postaci położenia glazury i terakoty, podwieszanego sufitu z halogenami stanowiło zwiększenia wartości posiadanego przez nią majątku tj. doszło do wzbogacenia pozwanej kosztem powoda. Jednocześnie okoliczności niniejszej sprawy nie pozostawiają wątpliwości, że wzbogacenie pozwanej nastąpiło z związku z ubożeniem powoda, który swoje prywatne środki finansowe- uzyskane z pożyczki od pracodawcy w znacznej części na ten cel przeznaczył. Jak wskazano powyżej, wzbogacenie to nie znalazło podstawy w obowiązujących normach prawnych, treści czynności prawnej czy też orzeczenia właściwego organu lub sądu.

Domaganie się przez powoda zwrotu nakładów poniesionych w związku z remontem i wyposażeniem lokalu pozwanej znajduje zatem uzasadnienie na mocy przepisu art. 405 k.c.

Okoliczności faktyczne niniejszej sprawy przeczą przy tym całkowicie, by nakłady na lokal pozwanej powód miał dokonywać w zamian za umożliwienie zamieszkiwania w nim, by były kiedykolwiek takie ustalenia między stronami.

Ustalenie to jest o tyle istotne, że wywołuje skutek w zakresie ważności i skuteczności umowy pożyczki zawartej przez strony w dniu 5 kwietnia 2011 r.

Sad miał na względzie, iż przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości (art. 720 k.c.). Umowa pożyczki jest umową konsensualną, dwustronnie zobowiązującą, której obowiązkowym elementem jest zastrzeżenie obowiązku jej zwrotu (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 8 grudnia 2000 r., I CKN 1040/98, L.). Umowa pożyczki zobowiązuje pożyczkodawcę do przeniesienia przedmiotu pożyczki na własność pożyczkobiorcy. Wydanie przedmiotu pożyczki, jeżeli umowa nic innego nie stanowi, może nastąpić w dowolny sposób, pożyczkobiorca powinien jednak uzyskać możność swobodnego dysponowania przedmiotem pożyczki (tak Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 29 maja 2015 r., V CSK 448/14, L.). Zasadniczo przed wydaniem przedmiotu pożyczki nie powstaje wierzytelność pożyczkodawcy. Dowód spełnienia tego obowiązku obciąża – w myśl art. 6 k.c. – pożyczkodawcę (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 6 lipca 2012 r., V CSK 394/11, L.).

Analizując jednak okoliczności niniejszej sprawy Sąd uznał, iż zawierając umowę pożyczki w dniu 05 kwietnia 2011 roku strony dokonały nowacji istniejącego między nimi stosunku zobowiązaniowego z tytułu bezpodstawnego wzbogacenia w ramach rozliczenia finansowego zakończonego konkubinatu. Zgodnie bowiem z art. 506 § 1 k.c. w celu umorzenia zobowiązania dłużnik zobowiązuje się za zgodą wierzyciela spełnić inne świadczenie albo nawet to samo świadczenie, lecz z innej podstawy prawnej, zobowiązanie dotychczasowe wygasa. Z samego brzmieniu cytowanego przepisu wynika, że przesłanką warunkującą możliwość odnowienia jest ustalenie istnienia ważnego zobowiązania dłużnika (tak K. Zagrobelny [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, red. E. Gniewek, P. Machnikowski, Warszawa 2017). Okoliczności niniejszej sprawy, jak również uwagi poczynione w części uzasadnienia poświęconej wykładni art. 405 k.c., nie pozostawiają wątpliwości, że pomiędzy W. B. (1) a M. L. (1) przed zawarciem umowy w dniu 5 kwietnia 2011 r. istniał stosunek cywilnoprawny tego rodzaju, że M. L. (1) obowiązana była do zwrotu na rzecz powoda określonej kwoty będącej rozliczeniem nakładów poczynionych przez powoda na rzecz lokalu pozwanej w czasie trwania ich związku.

Jako potwierdzenie istnienia takiego stosunku z jednej z strony oraz woli nowacji z drugiej strony należało też odczytać treść wiadomości tekstowej przesłanej powodowi przez pozwaną w dniu 31 marca 2011 r., w treści której zobowiązuje się ona do spłaty zobowiązania w określonych ratach (k. 49), co następnie znalazło odzwierciedlenie w treści umowy pożyczki wskazującej dokładnie na takie same kwoty rat i okresy płatności. Co więcej wola dokonania rozliczeń między stronami i nowacji wynika z dokumentu sporządzonego przez pozwaną, co przyznała ona na rozprawie, w postaci kartki z rozliczeniami remontu. W tych okolicznościach faktycznych zawarcie przez strony umowy pożyczki w dniu 5 kwietnia 2011 r. należało uznać w istocie za dokonanie przez strony procesu odnowienia. Na podstawie zawartej umowy strony stwierdziły istnienie wierzytelności w oznaczonej ściśle w umowie kwocie 27.000 zł oraz wskazały nową podstawę prawną tej samej wierzytelności, na podstawie której wierzyciel (powód) uprawniony był do dochodzenia od dłużnika (pozwanej) spłaty tej wierzytelności. W efekcie zobowiązanie z tytułu bezpodstawnego wzbogacenia wygasło, a zastąpiło je zobowiązanie pozwanej wynikające z zawartej umowy pożyczki. W konsekwencji to, że po zawarciu umowy pożyczki nie doszło do przesunięcia finansowego- wydania pozwanej kwoty 27.000 zł przez powoda nie miało znaczenia dla oceny zasadności powództwa. Co istotne w umowie tej strony wskazały wyraźnie, iż do wydania tej kwoty już doszło, co pozwana potwierdziła i skwitowała- a zatem to na niej spoczywał zgodnie z art. 462 k.c. ciężar wykazania, że takiego przesunięcia finansowego nigdy, jak twierdziła, nie było, czemu w okolicznościach niniejszej sprawy nie sprostała. Pokwitowanie rodzi bowiem domniemanie spełnienia świadczenia przez dłużnika. (v. choćby Wyrok
Sądu Apelacyjnego w Katowicach - V Wydział Cywilny z dnia 14 czerwca 2016 r. V ACa 865/15). Wskazać przy tym należy, iż Sąd miał na uwadze, że z wyliczeń sporządzonych przez samą pozwaną przy uwzględnieniu dodatkowo dokumentów finansowych dokumentujących zakupy nieuwzględnione w tym wyliczeniu wynika, że remont łazienki oraz zakupu wyposażenia do lokalu pozwanej wyniósł ponad 24.6393,18 zł. Niemniej jednak Sąd uwzględnił, iż pozwana w swoich zeznaniach wyraźnie wskazała, że nie miała do zwrotu 27.000 – nie negując, że taka kwota została przez strony ustalona w ramach rozliczenia nakładów- jako kwota do zwrotu. W efekcie uznać należało, że część wydatków poczynionych przez W. B. (1) nie miała potwierdzenia w dokumentach finansowych złożonych do sprawy, zwłaszcza że pozwana sama przyznała, że nie pamięta jaki był koszt robocizny – nie był on udokumentowany fakturą. W konsekwencji zdaniem Sądu pozwana nie wykazała ona, by faktycznie kwota, którą W. B. (1) poniósł na koszty remontu i doposażenia jej lokalu była niższa niż 27.000 zł, do zwrotu której zobowiązała się umową pożyczki. Na zawarcie takiej kwoty w umowie pożyczki zgodziła się przed spotkaniem, na którym umowa została podpisana.

Zaznaczyć należy, iż to pozwana za środki finansowe powoda razem z nim na swój lokal spożytkowania, dokonując wyboru i zakupu artykułów do przeprowadzenia remontu oraz elementów wyposażenia jej lokalu mieszkalnego.

Z powyższych względów zarzut nieskuteczności zawartej przez strony umowy należało uznać za niezasadny, a umowę za skutecznie zawartą. Konstatacja tego rodzaju implikuje przyjęcie, że roszczenie powoda o zwrot udzielonej pożyczki znajduje podstawę w treści art. 720 § 1 k.c. i jako takie zasługuje na uwzględnienie.

W tym miejscu należy też zaznaczyć, że w ocenie Sądu pozwana nie sprostała ciężarowi dowodu, że doszło do „unieważnienia”- rozwiązania zawartej przez strony umowy. Zgodnie z zasadą kontradyktoryjności procesu cywilnego strony obowiązane są wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne (art. 232 k.p.c.), a ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne (art. 6 k.c.). W toku procesu pozwana wskazywała, że zawarta pomiędzy stronami umowa została przez nie unieważniona przez czynności dorozumiane – ponowne podjęcie wspólnego pożycia. Zgodnie z art. 60 k.c. w zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidziany, wola osoby dokonującej czynności prawnej może być wyrażona przez każde zachowanie się tej osoby, które ujawnia jej wolę w sposób dostateczny (…). Przez pojęcie czynności prawnej dokonanej przez fakty konkludentne, o czym mowa w art. 60 k.c., należy rozumieć jedynie formę (sposób) wyrażenia oświadczenia woli, którego treść jest niewątpliwa, natomiast nie uzasadnia ono przypisania czynnościom prawnym treści jakie nie wynikają ani z nich, ani z ustawy, ani z zasad współżycia społecznego czy ustalonych zwyczajów (tak Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 14 stycznia 1999 r., I CKN 981/97, L.). W ocenie tut. Sądu w niniejszej sprawie nie zachodziły okoliczności uzasadniające, że do unieważnienia czy też rozwiązania umowy pożyczki doszło. Zgodnie przy tym z art. 77 § k.c. w brzmieniu obowiązującym w 2011 roku dla wypowiedzenia czy rozwiązania umowy zawartej w formie pisemnej niezbędne było zachowanie również formy pisemnej- dla celów dowodowych przy uwzględnieniu treści art. 74 k.c. Pozwana zatem nie wykazała, by po sporządzeniu umowy pożyczki w dniu 5 kwietnia 2011 r. nie tylko strony ponownie wstąpiły w związek i wspólnie zamieszkały lecz przede wszystkim, że zgodnie rozwiązały umowę pożyczki. Jak wskazano już wcześniej, twierdzenia te nie znajdują odzwierciedlenia zarówno w zeznaniach powoda, jak i powołanego co istotne przez pozwaną świadka. Co więcej nawet gdyby do takiej próby zejścia doszło okoliczność ta sama przez się nie implikuje, iż doszło do rozwiązania wszystkich stosunków prawnych uprzednio łączących strony w tym umowy pożyczki, zwłaszcza, że z żadnego dowodu nie wynika wola dokonania takiej czynności przez powoda. Nie uszło również uwadze Sądu, że w piśmie z 4 lipca 2012 roku pozwana nie powołuje się na okoliczność rozwiązania umowy pożyczki, co również przeczyło prezentowanej przez nią wersji zdarzeń, czyniąc ją niewiarygodną.

W tym miejscu należy się także odnieść się do twierdzeń pozwanej, jakoby zawarcie umowy pożyczki nie było objęte wspólnym porozumieniem stron, a ona sama została przymuszona przez powoda do jej zawarcia pod groźbą niż nie wymelduje się on z należącego nie pozwanej lokalu. Pozwana przywoływała także, że powód w przemyślany sposób doprowadził do upływem przepisanego prawem terminu do złożenia stosownego oświadczenia. Stosownie do art. 87 k.c. kto złożył oświadczenie woli pod wpływem bezprawnej groźby drugiej strony lub osoby trzeciej, ten może uchylić się od skutków prawnych swego oświadczenia, jeżeli z okoliczności wynika, że mógł się obawiać, iż jemu samemu lub innej osobie grozi poważne niebezpieczeństwo osobiste lub majątkowe (art. 87 k.c.). Natomiast uchylenie się od skutków prawnych oświadczenie woli, które zostało złożone innej osobie pod wpływem błędu lub groźby, następuje przez oświadczenie złożone tej osobie na piśmie. Uprawnienie do uchylenia się wygasa: w razie błędu – z upływem roku od jego wykrycia, a w razie groźby – w upływem roku od chwili, kiedy stan obawy ustał (art. 88 k.c.). Analiza okoliczności sprawy nie prowadzi jednak do wniosku, by M. L. (1) składała wobec powoda oświadczenie o uchylenia się od skutków prawnych oświadczenia o zawarciu umowy pożyczki. Oświadczenie takie nie zostało także złożone przez pozwaną w toku niniejszego procesu. Jednocześnie nie polegał na prawdzie zarzut, by do upływu terminu na złożenie oświadczenia doprowadził powód, nie informując pozwanej o niezniszczeniu egzemplarza umowy i wzywając ją pismem z dnia 12 czerwca 2012 r. do zapłaty wymagalnej części kapitału udzielonej pożyczki. Przyjmując nawet, że podczas zawierania umowy pożyczki pozwana kierowała się obawą co do odmowy dobrowolnego wymeldowania się powoda z lokalu mieszkalnego pozwanej, stan obawy winien ustać w dacie jego wymeldowania – tj. 5 października 2011 r. (k. 75). W tej dacie rozpocząłby się bieg rocznego terminu do złożenia oświadczenia o uchylenia się od skutków prawnych oświadczenia woli złożonego pod wpływem groźby, a zatem w dacie wezwania do zapłaty – 12 czerwca 2012 r. – termin ten dobiegłby końca. Pozwana nie wykazała przy tym, by zaistniały jakiekolwiek twierdzone przez nią w niniejszym procesie okoliczności przymuszenia jej przez powoda do zawarcia tej umowy, w tym, iż powód z jej lokalu nie chciał się faktycznie wymeldować. Przy uwzględnieniu przy tym z art. 87 k.c. dla uchylenia się od skutków prawnych oświadczenia złożonego pod wpływem groźby wymagane było wykazanie tego, że pozwana obawiała się, iż jej samej lub innej osobie grozi poważne niebezpieczeństwo osobiste lub majątkowe. W ocenie Sądu obawy braku wymeldowania się przez pozwanego z jej lokalu nie sposób uznać za obawę o jakiej mowa z art. 87 k.c. Nie znalazło również potwierdzenia w zebranym w sprawie materiale dowodowym, by pozwana była w czasie podpisania umowy pożyczki w złym stanie psychicznym, by była „zmaltretowana” jak to określiła. Nie potwierdziła tego również świadek powołana przez pozwaną. W tym zakresie wskazać należy, iż niewątpliwie, co pozwana sama przyznała, treść umowy była z nią konsultowana, sama pozwana ustalała sposób spłaty zobowiązania (wiadomość sms z 31 marca 2011 roku), wreszcie do podpisania umowy doszło na wyznaczonym w tym celu spotkaniu w kawiarni- miejscu neutralnym. Brak jest przy tym jakichkolwiek podstaw do uznania, by pozwana jako osoba wykształcona, z zawodu nauczycielka, nie wiedziała jakie są skutki podpisania tego rodzaju umowy, by nie wiedziała co robi.

Z tego też względu zarzuty pozwanej w zakresie skuteczności złożonego przez nią oświadczenia woli o zawarcia z W. B. (1) umowy pożyczki w dniu 5 kwietnia 2011 r.

Także podniesienie przez pozwaną zarzutu nadużycia przez powoda prawa podmiotowego (art. 5 k.c.) nie zasługiwało na uwzględnienie. Zgodnie z tym przepisem nie można czynić ze swego prawa użytku, który by był sprzeczny ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem tego prawa lub z zasadami współżycia społecznego. Takie działanie lub zaniechanie uprawnionego nie jest uważane za wykonywanie prawa i nie korzysta z ochrony. Sad nie dopatrzył się bowiem naruszenia jakichkolwiek zasad współżycia społecznego w żądaniu powoda zwrotu kwoty objętej sporem. Podkreślić należy, iż to pozwana niewątpliwie ze środków finansowych powoda skorzystała i nadal korzysta zamieszkując w lokalu z wyremontowaną łazienką i z wyposażeniem w meble i sprzęt zakupiony ze środków powoda.

Mając te wszystkie okoliczności na uwadze Sąd przyjął, że roszczenie powoda zasługuje na uwzględnienie. Podstawą orzeczenia o należności odsetkowej od sum składających się na kwotę dochodzoną pozwem był art. 481 § 1 k.c., zgodnie z którym jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Jeżeli stopa odsetek za opóźnienie nie była oznaczona, należą się odsetki ustawowe za opóźnienie (art. 481 § 2 k.p.c.). Sąd nie powziął wątpliwości, co do postawienia w stan wymagalności kwoty 2.800 zł z dniem 23 czerwca 2012 r. – następnym dniem, po upływie terminu zapłaty zakreślonego pozwanej w treści wezwania z dnia 12 czerwca 2012 r. Podobnie należało uznać w przypadku pozostałej części należności głównej – wezwanie pełnomocnika powoda do zapłaty kwoty 27.000 zł zostało nadane w dniu 14 czerwca 2017 r. Zakreślony w jego treści termin 7 dni niewątpliwie upłynął przed dniem 10 sierpnia 2017 r.

Mając te wszystkie okoliczności na uwadze, Sąd orzekł jak w pkt 1 sentencji.

O kosztach procesu Sąd orzekł w pkt 2 sentencji na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.c., zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu. Na zasądzoną od pozwanej na rzecz powoda z tytułu obowiązku ich zwrotu kwotę 4.817 złotych składają się: opłata stosunkowa od pozwu – 1.200 złotych oraz wynagrodzenie pełnomocnika powoda będącego adwokatem – 3.600 złotych, którego wysokość Sąd ustalił na podstawie § 2 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U. z 2015 r. poz. 1800; zm.: Dz.U. z 2016 r. poz. 1667 z późn. zm.), powiększone o kwotę 17 złotych tytułem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa.

(...)

Z: (...)

(...)