Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego dla Warszawy-Mokotowa w Warszawie

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 17 lutego 2014 roku (data prezentaty) zmodyfikowanym na rozprawie w dniu 15 stycznia 2015 roku powódka I. M. wniosła o ustanowienie rozdzielności majątkowej z pozwanym K. M. (1) z dniem złożenia pozwu oraz zasądzenie od pozwanego, na rzecz powódki, kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego /k. 1 – 6, 182/.

Pozwany K. M. (1) wniósł o oddalenie powództwa oraz o zasądzenie od powódki, na rzecz pozwanego, kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego /k. 54, 188 – 191/.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny.

I. M. i K. M. (1) pozostają w związku małżeńskim od dnia 24 kwietnia 1971 roku /k. 10/. Z małżeństwa strony posiadają dwie dorosłe i samodzielne finansowo córki: K. w wieku 45 i M. w wieku 36 lat /k. 173, 303/. W trakcie trwania małżeństwa strony nie zawierały umowy rozdzielności majątkowej /k. 303/. Od 1996/97 roku strony pozostają w separacji faktycznej; młodsza córka stron pozostała z ojcem w K.. Starsza córka mieszkała w mieszkaniu stron przy ul. (...) /k. 303 – 304, 330/.

W trakcie trwania małżeństwa strony zgromadziły majątek wspólny w postaci domu (bliźniaka) w K. (wybudowanego na nieruchomości darowanej przez matkę powódki), mieszkania przy ul. (...) w W., niezabudowanej nieruchomości w P., ruchomości stanowiących wyposażenie domu i mieszkania, udziałów w spółce (...) k.m. Sp. z o.o. /k. 4, 258, 304, 330 – 331, 333/. Pozwany pełni w tej ostatniej Spółce funkcję Prezesa Zarządu, posiada 52 udziały, a córka stron – K. M. (2) posiada 48 udziałów w Spółce /k. 14 – 36, 190, 267, 332/. Koszty utrzymania nieruchomości w K. i w P. oraz koszty administracyjne nieruchomości przy ul. (...) ponosi pozwany; a koszty bieżącego utrzymania mieszkania przy ul. (...) ponosi powódka. Pozwany nie żądał od powódki partycypowania w kosztach utrzymania nieruchomości, a powódka nie domagała się od pozwanego działu w kosztach utrzymania mieszkania przy ul. (...). Powódka domagała się natomiast od pozwanego udziału w kosztach remontu mieszkania, po pożarze w 2005 roku, ale pozwany uzależnił pomoc finansową od wspólnego rozliczenia podatku z Urzędem Skarbowym. Córki stron partycypowały w kosztach remontu nieruchomości w K. /k. 183, 189, 267, 304 – 305, 308, 330, 333, 335/. Powódka zachowała klucze do nieruchomości w K.. Pozwany nie posiada dostępu do mieszkania zajmowanego przez powódkę; oddał klucze powódce i nigdy ponownie o nie zabiegał /k. 258, 267, 305, 331/.

Strony nie zaciągały wspólnych zobowiązań finansowych. W okresie separacji pozwany zaciągnął kredyt w kwocie 12 000 zł na zakup samochodu dla powódki /k. 308, 331/. Pozwany nie utrudniał powódce dostępu do majątku wspólnego /k. 183/. Łożył na utrzymanie powódki alimenty; od 2009 roku w kwocie ustalonej przez Sąd tj. 1 200 zł miesięcznie. Do 2004/2005 roku strony rozliczały się wspólnie z Urzędem Skarbowym; wówczas powódka odmówiła wspólnego rozliczania. Do 1984 roku strony posiadały wspólny rachunek bankowy /k. 54, 55 – 122, 332 – 333/. Oprócz alimentów pozwany wspomaga finansowo, z własnej woli, powódkę. Przekazuje powódce środki finansowe, po 1 000 zł miesięcznie, jako prezenty świąteczne i urodzinowe /k. 109, 232, 268, 270, 273, 305, 308, 332, 335/. W listopadzie 2013 roku pozwany dofinansował wczasy powódki w R. kwotą
1 000 zł /k. 120, 268, 305/.

W 1997 roku pozwany założył, wspólnie z córką M., (...) Sp. z o.o., a następnie (...) Sp. o.o. O powstaniu Spółki powódka dowiedziała się w trakcie sądowego postępowania o alimenty od pozwanego. Z uwagi na brak porozumienia z córką pozwany wystąpił ze Spółki, a swoje udziały darował córce. W 2011 roku, wspólnie z córką K., założył Spółkę (...) k.m., w której posiada 52 udziały /k. 304, 332/. Pozwany zatrudnia 3 osoby. Pozwany proponował powódce pracę w Spółce ale powódka odmówiła. Powódka nie domagała się od pozwanego dostępu do dokumentacji Spółki, ale córka stron udostępniała powódce dokumenty /k. 268 – 269, 332, 335/. Ostatni raz powódka w siedzibie Spółki była w 2014 roku /k. 270/.

Po roku 2000 pozwany przekazał powódce 3 samochody – ostatni w 2009 roku – F. (...). W roku 2008/2009 przekazał powódce kwotę 22 000 zł. W maju 2013 roku pozwany zwrócił się do powódki o sprzedaż nieruchomości w P. i udzielenie finansowego wsparcia córce stron M., ale powódka nie wyraziła zgody na sprzedaż /k. 54, 268, 270, 272, 306/. Strony darowały mieszkanie córce K.. Pozwany przekazał dwukrotnie córce M. pieniądze, po około 20 000 zł, na zakup jej mieszkania. Powódka nie wyraziła zgody na takie pożyczki. Pozwany traktował powyższe kwoty jako darowizny. Powódka kupiła córce meble do mieszkania za kwotę 4 000 zł /k. 268, 309, 331, 333 – 334, 336/. Powódka była przekonana, że mieszkanie córki M. jest darowizną od stron, domagała się tego mieszkania dla siebie. Pozwany zwracał się do powódki o zgodę na remont płotu wokół nieruchomości w K. ale powódka nie odpowiedziała na prośbę pozwanego /k. 259, 306, 308, 332, 335/. Pozwany nie zgodził się na sprzedaż mieszkania przy ul. (...) i zakup dla powódki innego mieszkania, z ogródkiem, o co prosiła powódka między innymi w 2000 roku /k. 307/.

Strony kilkakrotnie podejmowały rozmowy w przedmiocie podziału majątku wspólnego. W 2014 roku podjęły próby podziału majątku przed notariuszem. Powódka zaproponowała, iż zatrzyma mieszkanie przy ul. (...), a pozwany dom w K.. Z uwagi na brak porozumienia co do miejsca zameldowania córki stron – M., ale powódka nie wyraziła zgody /k. 185, 228, 306, 332/. W październiku 2015 roku pozwany zaproponował podział majątku, zgodnie z którym powódka zachowa mieszkanie przy ul. (...) oraz działkę w P., córki staną się właścicielkami nieruchomości w K. z zachowaniem, przez pozwanego, dożywotniego zamieszkania oraz nadzoru nad nieruchomością; udziały w Spółce pozwany daruje córce K., a strony ugodowo zmniejszą wysokość alimentów do kwoty 500 zł. Do ustalenia pozwany pozostawił formę przekazania, przez powódkę, mieszkania przy ul. (...) córce M. /k. 301, 330, 333/. Pozwana nie odpisała na e – maila /k. 310/.

Powódka I. M. ma 69 lat. Z zawodu jest inżynierem rolnictwa. W latach 1992 – 2004 pozostawała rencistką. Następnie podejmowała pracę na podstawie umowy zlecenia. Od 2012 roku nie pracuje; pracę straciła na skutek likwidacji umów zlecenia. Utrzymuje się z alimentów od pozwanego oraz emerytury w kwocie 1 380 zł. Od rozstania z pozwanym nie zaciągała zobowiązań finansowych. Neguje leczenie psychiatryczne oraz przynależność do sekty /k. 304, 306 – 307/. Nie podejmowała decyzji mogących prowadzić do roztrwonienia majątku wspólnego /k. 333/.

Pozwany K. M. ma 76 lat. Jest emerytem. Z zawodu jest ekonomistą /k. 329/. W 2013 roku uzyskał dochód w kwocie 96 439,98 zł /k. 195 – 198/.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie materiału dowodowego zgromadzonego w aktach sprawy, w szczególności w oparciu o przesłuchanie powódki /k. 303 – 311/ pozwanego /k. 329 – 336/, świadków: E. B. /k. 183 – 184/, G. A. /k. 184 – 186/, A. K. /k. 258 – 260/, M. M. (3) /k. 267 – 271/, M. D. /k. 271 – 274/.

Zeznania świadków G. A., M. A. i E. B. Sąd ocenił jako mało wnoszące do akt przedmiotowego postępowania, oparte na informacjach przekazywanych przez powódkę.

Zeznania świadków M. M. (3) i A. K. Sąd uznaje za wiarygodne, zgodne z całokształtem materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie.

Sąd oddalił wnioski dowodowe pozwanego z dnia 18 grudnia 2014 (data prezentaty), gdyż okoliczności na które mieliby zeznawać świadkowie (teza dowodowa z pisma) nie mają znaczenia dla rozstrzygnięcia przedmiotowego postępowania /k. 173, 186/.

Sąd oddalił wniosek dowodowy pełnomocnika powódki o dopuszczenie dowodu z nagrania CD jako niemający znaczenia dla rozstrzygnięcia przedmiotowego postępowania z uwagi na brak daty powstania nagrania /k. 302, 329/.

Sąd oddalił wniosek dowodowy o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego psychiatry na okoliczność stanu zdrowia powódki jako bezzasadny /k. 303, 304/.

Sąd zważył, co następuje

Jak stanowi art. 52 § 1 i 2 kro, z ważnych powodów każdy z małżonków może żądać ustanowienia przez Sąd rozdzielności majątkowej. Rozdzielność majątkowa powstaje z dniem oznaczonym w wyroku, który ją ustanawia. W wyjątkowych wypadkach sąd może ustanowić rozdzielność majątkową z dniem wcześniejszym niż dzień wytoczenia powództwa, w szczególności, jeżeli małżonkowie żyli w rozłączeniu.

Wydając orzeczenie w sprawie o ustanowienie rozdzielności majątkowej między małżonkami, Sąd musi każdorazowo stwierdzić zaistnienie ważnych powodów, o których mowa w art. 52 kro. Pojęcie „ważne powody” jest pojęciem niedookreślonym. W doktrynie i judykaturze przyjmuje się, że przesłankami do ustanowienia rozdzielności majątkowej małżeńskiej są: poważne zagrożenie lub naruszenie interesu majątkowego małżonka żądającego zniesienia wspólności, trwonienie majątku, alkoholizm, narkomania, hazard, rażąca niegospodarność, uporczywy brak przyczyniania się do zaspokajania potrzeb rodziny, uporczywe dokonywanie szczególnie ryzykownych operacji finansowych zagrażających materialnym podstawom bytu rodziny, separacja faktyczna, która uniemożliwia małżonkom współdziałanie w zarządzie majątkiem wspólnym. Decydujące znaczenie mają zatem kwestie czysto majątkowe i możliwość porozumienia małżonków w sprawach związanych z zarządem ich majątkiem.

W ocenie Sądu, w przedmiotowej sprawie zachodzą przesłanki do ustanowienia rozdzielności majątkowej z datą wytoczenia powództwa w przedmiotowej sprawie.

Bezspornie strony pozostają w wieloletniej separacji, która w ocenie Sądu uniemożliwia współdziałanie w zarządzie majątkiem wspólnym. Strony od wielu lat nie podejmują wspólnych decyzji majątkowych. Za współdziałanie stron nie może zostać uznana alimentacja powódki, przez pozwanego, czy dobrowolnie czynione przez pozwanego prezenty finansowe dla powódki. Strony nie porozumiały się w kwestii sprzedaży nieruchomości w P. oraz remontu płotu przy nieruchomości w K.. Kilkakrotnie podejmowały nieudane próby porozumienia w sprawie podziału majątku wspólnego. W okresie trwania separacji zaprzestały wspólnego rozliczania podatkowego z Urzędem Skarbowym. Pozwany, bez wiedzy powódki, darował córce M. środki na zakup mieszkania. Pozwany odmówił pozwanej finansowej pomocy po remoncie mieszkania, uzależniając tę pomoc od wspólnego rozliczenia podatku. Nie zgodził się na sprzedaż mieszkania przy ul. (...) i zakup innego mieszkania dla powódki. Zarzuty pozwanego, jakoby powódka należała do sekty, z udziałem której roztrwoni majątek uzyskany po podziale nie znalazł potwierdzenia w zebranym materiale dowodowym. Stanowisko pozwanego w tym zakresie jest niekonsekwentne. Składając powódce propozycję podziału majątku w e-mailu z 11 października 2015 roku pozwany takich obaw nie posiadał pomimo, że członkostwo w sekcie zarzuca powódce od początku trwania przedmiotowego postępowania. W przedmiotowym postępowaniu Sąd nie ocenia nakładów małżonków w powstanie majątku wspólnego. Nie dokonuje także podziału tego majątku. Powyższe kwestie poddane zostaną ocenie Sądu dokonującego podziału majątku wspólnego stron chyba, że wcześniej strony dojdą do porozumienia. Obawy pozwanego dotyczące przeznaczenia części majątku należnego powódce nie mogą stanowią podstaw do oddalenia przedmiotowego powództwa.

W ocenie Sądu, powyższe okoliczności uzasadniają ustanowienia rozdzielności majątkowej z datą wytoczenia powództwa w przedmiotowej sprawie, dlatego na mocy art. 52 § 1 kro, Sąd orzekł jak w sentencji.

O kosztach Sąd orzekł na mocy art. 98 k.p.c. w zw. z art. 27 pkt 6 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych z dnia 28 lipca 2005 roku w zw. z § 7 ust. 1 pkt 9 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu.

SSR Marzena Rzońca