Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego dla Warszawy-Mokotowa w Warszawie

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 22 maja 2015 roku (data prezentaty) powód D. P. (1), działający przez pełnomocnika, wniósł o uchylenie z dniem 01 czerwca 2012 roku nałożonego na niego obowiązku przyczyniania się do zaspokajania potrzeb rodziny, wynikającego z wyroku Sądu Rejonowego dla Warszawy - Woli w W. z dnia 13 października 2011 roku, w sprawie o sygn. akt VI RC 534/10, zgodnie z którym zasądzono od niego na rzecz żony M. P. kwotę po 1 000 zł miesięcznie oraz o zasądzenie od pozwanej na jego rzecz kosztów postepowania /k. 1/.

W odpowiedzi na pozew z dnia 14 października 2015 roku (data prezentaty) pozwana M. P., działająca przez pełnomocnika, wniosła o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie od powoda na jej rzecz kosztów postepowania /k. 103 /.

Strony postępowania, reprezentowane przez pełnomocników podtrzymały swoje stanowiska do zakończenia postępowania /k. 252/.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Sąd Rejonowy dla Warszawy – Woli w W. wyrokiem z dnia 13 października 2011 roku, w sprawie o sygn. akt VI RC 534/10, zasądził od D. P. (2) na rzecz żony M. P., tytułem przyczyniania się do zaspokojenia potrzeb rodziny, kwotę 1 000 zł miesięcznie, płatną do 10 – go dnia każdego miesiąca z góry, z ustawowymi odsetkami w przypadku uchybienia terminowi płatności którejkolwiek z rat, poczynając od dnia 09 sierpnia 2010 roku /k. 394 akt VI RC 534/10 /.

Sytuacja stron wówczas była następująca:

Powód D. P. (1) i pozwana M. P. pozostawali w związku małżeńskim . Od lipca 2009 roku małżonkowie nie mieszkali razem, powód D. P. (1) wyprowadził się ze wspólnie zajmowanego z rodziną mieszkania. Ze związku małżeńskiego mieli dwóch synów , w tym jednego małoletniego G. ur. (...), na rzecz którego powód łożył alimenty zgodnie z wyrokiem Sądu Rejonowego dla Warszawy M. w W., z dnia 20 maja 2010 roku, w sprawie o sygn. akt V RC 59/10, w kwocie 1 500 zł miesięcznie. W stosunku do stron postępowania, nie toczyła się sprawa o rozwód ani o separację .

Powód D. P. (1) miał 53 lata, pozostawał w nieformalnym związku z inną kobietą. Od 01 lutego 1992 roku prowadził działalność gospodarczą pod firmą (...) przy ul. (...) w W. /k. 12/. Powód zajmował się mechaniką pojazdową, awaryjnym otwieraniem zamka, dorabiał klucze, naprawiał zamki i podnośniki szyb. Powód swoje dochody określał na kwotę między 3 000 – 4 000 zł miesięcznie.

W 2009 roku w zeznaniu podatkowym powód wykazał przychód w kwocie 39 605 zł, po odliczeniach w kwocie 32 783, 45 zł /k. 65 - 66/, a w 2010 roku przychód w kwocie 39 824 zł, po odliczeniach w kwocie 33 110,12 zł /k. 134 - 142/.

Powód wskazywał koszty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej, tj.: czynsz za wynajem warsztatu – 450 zł; opłaty za energię elektryczną – 100 zł. Nadto obciążały go wydatki tj.: czynsz za mieszkanie 200 zł; media ok. 200 zł , internet i telewizja 180 zł; wyżywienie 400 zł; kosmetyki i środki czystości 50 zł. Powód korzystał z bezpłatnej pomocy psychologa i psychiatry, nie przyjmował żadnych lekarstw.

Pozwana M. P. miała 55 lat. Od 09 września 1996 r prowadziła działalność gospodarczą pod firmą (...) /k. 19/. Była agentem w firmie (...). Mieszkała wspólnie z młodszym synem – G. P. (1) w spółdzielczym własnościowym lokalu nabytym w trakcie małżeństwa. Syn G. P. (2) nie pracował, ani też nie uczestniczył w kosztach utrzymania gospodarstwa domowego. Od lipca 2009 roku pozostawała na zwolnieniu lekarskim, ze względu na załamanie nerwowe i depresję, spowodowane porzuceniem rodziny przez powoda. Od października 2010 roku, była na zasiłku chorobowym, otrzymując z tego tytułu kwotę 680 zł miesięcznie, a wcześniej kwoty od 800 do 1 000 zł miesięcznie. Pozwana z tytułu posiadania wcześniej uzyskanych klientów otrzymywała ok. 1 200 – 1 500 zł miesięcznie. Przed odejściem męża jej zarobki wynosiły około 4 000 zł miesięcznie . W maju 2010 roku zatrudniła na umowę zlecenia pracownika, którego wynagrodzenie wynosiło 4 000 zł brutto.

W 2010 roku osiągnęła przychód w kwocie 84 595,93 zł, dochód w kwocie 20 883,92 zł /k. 517 akt VI RC 534/ 10/.

Ponosiła stałe miesięczne wydatki, tj.: czynsz z opłatą za garaż 700 zł (1/3 wydatków na mieszkanie wliczała w koszty prowadzenia firmy); energia elektryczna 175 zł; gaz 20 zł; radio, telewizja, internet 180 zł; wyżywienie na siebie i syna 1 200 zł; ubrania 300 zł; polisa ubezpieczeniowa 170 zł; środki czystości 100 zł; kosmetyki 200 zł; kultura 150 zł. Nadto ponosiła koszty swojego leczenia w kwocie 1 000 – 1 200 zł miesięcznie; usług kosmetycznych 300 zł miesięcznie. Nie posiadała samochodu, korzystała z samochodu syna, dokładała się do opłat eksploatacyjnych samochodu w kwocie 100 zł miesięcznie. Uczęszczała na gimnastykę leczniczą w kwocie 100 zł miesięcznie; basen 120 zł miesięcznie. Koszt utrzymania zwierząt oceniała na kwotę 300 zł miesięcznie. Uzyskiwała wsparcie finansowe od swojego starszego syna /k. 158 – 169, 401 – 402 akt VI RC 534/10 /.

Aktualnie sytuacja stron jest następująca:

Powód D. P. (1) ma 58 lat. Mieszka sam we własnościowym mieszkaniu w W., przy ul. (...), które otrzymał w spadku. Jest w nieformalnym związku z partnerką, która czasem pomieszkuje z nim, ale nie pozostaje na jego utrzymaniu. Z żoną nadal pozostaje separacji faktycznej .

Powód dalej prowadzi tą samą działalność gospodarczą w suterenie w wynajmowanym pomieszczeniu o pow. ok. 14, 5 m ², przy ul. (...) w W. /k. 169/. Zajmuje się naprawą zamków samochodowych, dorabianiem kluczy, naprawą mechanizmów podnoszenia szyb. Dochody z działalności gospodarczej ocenił w przedziale 2 500– 4000 zł miesięcznie. Miesięczne koszty prowadzenia działalności gospodarczej przedstawił następująco: koszt wynajmu pomieszczenia 460 zł; prąd 100 – 120 zł; ZUS 1 100 zł; zakup materiałów 200 – 300 zł; telefon 100 zł; internet 40zł /k. 247/.Wskazywał, że nosi się z zamiarem zamknięcia działalności gospodarczej, bowiem od co najmniej 5 lat „przychody nie pokrywają kosztów” i „koszty działalności są prawie takie same jak dochody” /k. 18, 24 – 30, 247/.Nie bierze udziału w szkoleniach podnoszących kwalifikacje /k. 249/. Od śmierci jego ojca, który zmarł 05 października 2014 roku, powód deklaruje iż nadal korzystał z pomocy finansowej rodziny ,już tylko matki , która z renty w kwocie 2800 zł przelewała mu 1500 zł miesięcznie . Obecnie powód umieścił matkę w domu opieki, za który opłaty mają być ponoszone z jej emerytury, a jej mieszkanie zamierza wynająć, a dochody przeznaczyć na własne potrzeby /k. 5, 247 - 248/. Powód zapożyczał się finansowo u swoich przyjaciół /k. 6, 168/. Powód pobrał 30 000 zł z funduszu emerytalnego, kwotę tę wypłacał sukcesywnie w dniach 29 lutego 2012 roku, 10 grudnia 2012 roku, 09 kwietnia 2013 roku po 10 000 zł /k. 6, 62 – 64/. W 2016 roku powód złożył kolejny wniosek o wypłatę 10 000 zł, po wypłacie zostanie mu około 12 000 zł /k. 247 – 248/.

Jedynie przez okres roku wywiązywał się w pełni z nałożonego na niego obowiązku wobec pozwanej żony w kwocie 1 000 zł , następnie od stycznia 2012 płacił około 300 zł , a od kilku miesięcy wpłaca 100 zł miesięcznie /k. 248/. W roku 2011 lub 2012 powód zaprzestał też płacić alimenty na rzecz syna G. P. (1) , kiedy ten zakończył edukację /k. 5, 248/.

Z przyczyn finansowych obecnie korzysta wyłącznie z opieki zdrowotnej w ramach NFZ. Od października 2011 roku cierpi na zwyrodnienie kręgosłupa w odcinku szyjnym i lędźwiowym, „bóle korzonków”, dodatkowo pozostaje pod opieką kardiologiczną /k. 33 – 39/.

Miesięczne koszty utrzymania ocenił następująco: czynsz za mieszkanie 270 zł; energia elektryczna 90 zł; ubezpieczenie mieszkania 270 zł; telewizja i internet 110 zł; wyżywienie 800 – 1 000 zł; higiena 100 zł; opłata za telefon 100 zł; odzieży nie kupuje , ponosi koszty korzystania z publicznych środków transportu komunikacji miejskiej, koszty leków 50 miesięcznie /k. 249, 31 – 32, 39 – 61, 65 – 72, 249/.

W zeznaniu podatkowym za 2012 rok, podał przychód w kwocie 39 013,00 zł, po odliczeniach w kwocie 31 045,26 /k. 20 – 21/, za 2014 rok przychód w kwocie 39 216 zł, po odliczeniach w kwocie 30 612,12 /k. 13, 222 - 227/,za 2015 rok przychód w kwocie 39 695 zł, po odliczeniach w kwocie 30 638,96 zł /k. 216 - 221/.

Pozwana M. P. ma 59 lat. Dalej mieszka wspólnie z synem G. lat 23, w spółdzielczym własnościowym lokalu, nabytym w trakcie małżeństwa. Nadal prowadzi tą samą działalność gospodarczą. Korzysta z opieki zdrowotnej w ramach NFZ i prywatnej. W 2013 roku zdiagnozowano u niej naczyniopochodne uszkodzenie mózgu oraz zaburzenia krążenia mózgowego. Cierpi na schorzenia układu moczowego. Dalej leczy się psychiatrycznie z powodu depresji oraz leczy się i korzysta z terapii schorzeń kręgosłupa i biodra /k. 106, 111 – 130, 150/. W latach 2011 - 2013 otrzymywała orzeczenia o częściowej niezdolności do pracy /k. 105/. Na podstawie orzeczenia lekarskiego orzecznika ZUS, wydanego w dniu 16 lipca 2015 roku, pozwana została uznana za osobę trwale częściowo niezdolną do pracy i z tego tytułu otrzymuje rentę w kwocie 1 200 zł miesięcznie /k. 131 - 133/.

Pozwana miesięczne koszty utrzymania swojego i częściowo syna oceniła na kwotę 4 000 zł, w czego skład wchodzą wydatki tj.: czynsz 780 zł; garaż 110 zł; prąd 150 zł; gaz 20 zł; internet 160 zł; opłata za radio i (...) 20 zł; leczenie 600 – 700 zł, tj. lekarstwa 250 zł; terapia u psychologa 200 – 300 zł; neurolog 45 zł; endokrynolog 75 zł; wyżywienie pozwanej i syna 1 200 – 1 300 zł; ubranie 200 – 300 zł; higiena 200 zł; ubezpieczenie 270 zł; zakupy dla zwierząt 200 zł; prasa, książki, kino, teatr 150 zł; prezenty i wydatki okolicznościowe 300 zł; polisa na syna i wnuczki 213 zł . W ramach NFZ korzysta tylko z lekarza pierwszego kontaktu /k. 107, 250 – 251/. Do lutego 2015 roku, pozwana spłacała pożyczkę w kwocie 30 000 zł, zaciągniętą na bieżące potrzeby swoje i syna /k. 108/. Pozwana zlikwidowała polisę na kwotę 27 121, 49 zł na utrzymanie siebie i syna /k. 108, 142 - 149/.

Syn G. P. (1) od stycznia 2016 roku, podjął pracę i zarabia około 2 000 zł miesięcznie. Pozwana opłaciła mu kurs na prawo jazdy kat. C w kwocie 4 000 zł. Wcześniej od lutego 2015 roku, pracował jako pełnomocnik w firmie matki za wynagrodzeniem w kwocie 700 zł miesięcznie /k. 108, 110, 210/. Syn stron nie dokłada się do kosztów mieszkaniowych, ma problemy z nadużywaniem alkoholu i innych substancji uzależniających, a z wynagrodzenia za pracę spłaca swoje zadłużenia /k. 250/.

W zeznaniu podatkowym za rok 2011 wykazała przychód w kwocie 110 629,38zł , dochód w kwocie 31 517,91 zł /k. 510 akt VI RC 534/ 10/, za rok 2012 przychód w kwocie 101 975,65 zł, dochód w kwocie 23 424, 89 zł /k. 177-184/. , za rok 2013 przychód w kwocie 148 982, 58 zł, dochód w kwocie 34 631,60 zł ( w tym z renty 16 940,94 zł , a z działalności 17 690,65 zł ) /k. 185-190/, za rok 2014 przychód w kwocie 148 669,20 zł, dochód w kwocie 69 326,23 zł ( w tym z renty 17 277,50 zł , a z działalności 52 048,73 zł ) /k. 193-200/, za rok 2015 rok przychód w kwocie 152 351,58 zł, dochód w kwocie 57 022,22 zł ( w tym z reny 17 593,02 zł , a z działalności 39 429,20 zł ) /k. 234- 240 /. Ze względu na stan zdrowia, pozwana pracuje od 5 do 7 dni w miesiącu . Wysokie koszty prowadzonej przez nią działalności wynikają z tego, iż w imieniu pozwanej wielu czynności dokonują osoby przez nią zatrudniane , gdyż ona sama z powodu stanu zdrowia nie jest w stanie wykonywać wszystkich obowiązków. Dodatkowo pomagają jej znajomi z branży ubezpieczeniowej , którzy znając jej sytuację osobistą, wyręczając ją częściowo w jej obowiązkach. Pozwana w koszt prowadzenia działalności wlicza wydatki tj.: utrzymanie samochodu (benzyna, ubezpieczenie, przeglądy) 400 – 500 zł; telefon 70 zł; ZUS; opłaty za pracownika lub 2 pracowników; koszty obsługi księgowej oraz 30% kosztów utrzymania mieszkania .

Według pozwanej, od 2012 roku obciążające ją wydatki wzrosły w ten sposób, że: nastąpił wzrost czynszu o 200 zł; wzrosły koszty jej leczenia; wzrosły koszty utrzymania jej i syna.

Sąd powyższy stan faktyczny ustalił na podstawie materiału zgromadzonego w aktach sprawy, w tym: przesłuchania powoda D. P. (1) /k. 246 - 250/, pozwanej M. P. /k. 250 - 252/, zeznań świadków: M. S. /k. 168 – 169/, W. P. /k. 170 – 171/, B. W. /k. 209 – 211/, K. J. /k. 212 – 213/, B. K. /k. 241 – 243/, dokumentów złożonych do akt sprawy oraz akt sprawy o sygn. IV RC 534/10.

Sąd zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 27 k.r.o., oboje małżonkowie obowiązani są, każdy według swych sił oraz swych możliwości zarobkowych i majątkowych, przyczyniać się do zaspokajania potrzeb rodziny, którą przez swój związek założyli. Zadośćuczynienie temu obowiązkowi może polegać także, w całości lub w części, na osobistych staraniach o wychowanie dzieci i na pracy we wspólnym gospodarstwie domowym.

W sytuacji separacji faktycznej , co do zasady , każde z małżonków powinno dokładać sił i starań do uzyskiwania środków na własne utrzymanie. Żądać alimentów można jedynie wówczas , gdy pomimo pełnego wykorzystania możliwości zarobkowych i majątkowych, w dalszym ciągu nie można zaspokoić swoich usprawiedliwionych potrzeb na poziomie wynikającym z równej stopy życiowej małżonków.

Zgodnie z art. 135 § 1 k.r.o. zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego. Zmiana obowiązku alimentacyjnego, stosownie do art. 138 k.r.o., możliwa jest w razie zmiany stosunków, po stronie uprawnionego lub po stronie zobowiązanego.

Nie ulega wątpliwości, że od czasu wydania wyroku Sądu Rejonowego dla Warszawy – Woli w W. z dnia 13 października 2011 roku, w sprawie o sygn. akt VI RC 534/10, poprawie uległa sytuacja finansowa pozwanej. Na podstawie zeznań podatkowych, począwszy od 2011 roku do 2015 roku, zauważalny jest stopniowy wzrost rocznych dochodów pozwanej, w ten sposób, że wysokość dochodów w 2014 roku i 2015 roku w porównaniu do poprzednich lat wzrosła o ponad dwukrotną wartość w porównaniu z jej dochodem za lata 2012 i 2013r . W zeznaniach podatkowych za 2014 rok i 2015 rok, pozwana wykazała dochody w kwotach 69 326,23 zł oraz 57 022,22 zł. Natomiast przychody powoda z prowadzonej przez niego działalności gospodarczej cały czas pozostają na poziomie około 39 000 zł , a po odliczeniach około 30 000 zł , w tym za rok za 2014 rok przychód w kwocie 39 216 zł, po odliczeniach w kwocie 30 612,12, a za 2015 rok przychód w kwocie 39 695 zł, po odliczeniach w kwocie 30 638,96 zł. Pomimo, że stan zdrowia pozwanej nie uległ poprawie, to dzięki pomocy życzliwych jej znajomych i osób które zatrudnia do wykonywania zadań w ramach prowadzanej przez nią działalności , znacząco wzrosły dochody osiągane z tego tytułu. Zdaniem Sądu dochody pozwanej począwszy od początku 2014r pozwalały jej na zaspokojenie jej usprawiedliwionych potrzeb , które Sąd ocenia na poziomie około 2 600-2700 zł w tym : mieszkanie 1 394,74 zł, lekarstwa 250 zł ,wyżywienie 600 zł; ubranie 200 zł; higiena 100 zł; rozrywka i kultura 100zł . Sytuacja pozwanej była na tyle dobra, że korzystała ona dodatkowo z prywatnej opieki lekarskiej celem zapewnienia ciągłości opieki , choć może z niej korzystać w ramach NFZ ,taka decyzja pozwanej nie może jednak rodzić konsekwencji dla powoda, który obecnie sam nie czyni takich wydatków. Podobnie nie wchodzą w poczet alimentów miesięczne wydatki pozwanej związane z czynionymi przez nią prezentami dla rodziny w kwocie 300 zł, opłacanie przez nią polisy syna i wnuczki w kwocie 213,16 zł, własnego ubezpieczenia w kwocie 270 zł , czy wydatki na zwierzęta w kwocie 200 zł. W kosztach pozwanej Sąd uwzględnił całość kosztów mieszkania , pomimo iż nadal mieszka z synem , nie dokłada się on jednak do kosztów mieszkania. Zdaniem Sądu syn stron począwszy od zakończenia edukacji szkolnej winien samodzielnie zaspokajać potrzeby w pozostałym zakresie, a nie oczekiwać dalszego wsparcia rodziny , w tym pozwanej. Bez wątpienia pozwana pomimo sytuacji zdrowotnej , dzięki zwiększeniu osiąganych przez nią dochodów jest w stanie zaspokoić własne potrzeby , a także wspierać własnego syna w rozsądnych granicach , jest on bowiem osobą zdolną do pracy Pozwana nie wymaga już wsparcia finansowego pozwanego , którego dochody w okresie od dnia wydania ostatniego orzeczenia alimentacyjnego na rzecz pozwanej do dnia wydania wyroku w sprawie niniejszej nie uległy znaczącej zmianie. W 2013 r dochody małżonków były na zbliżonym poziomie , to jednak z uwagi na fakt iż pozwana mieszkała z niepracującym synem i ponosiła jego koszty utrzymania zasadnym jest utrzymanie obowiązku powoda względem pozwanej jeszcze za ten okres. Zdaniem Sądu dochody osiągane przez powoda odpowiadają jego możliwością zarobkowym , gdyż prowadzona przez niego działalność ma wąski zakres usług , a zwiększenie tego zakresu uniemożliwia mały lokal w którym powód świadczy usługi, powód nie posiada również specjalistycznego sprzętu , a jego kwalifikacje zawodowe nie uległy zmianom. . Poziom życia powoda również nie wskazuje aby jego dochody były wyższe od wykazanych .

W związku z powyższym w okolicznościach niniejszej sprawy brak jest postaw do dalszego obciążania powoda obowiązkiem partycypowania w kosztach utrzymania pozwanej w jakiekolwiek wysokości z uwagi na jej znacznie wyższe od powoda możliwości zarobkowe, o czym świadczą osiągane przez nią dochody już za rok 2014r i 2015r. Małżonkowie winni mieć prawo do funkcjonowania na równej stopie życiowej, bez zbędnego obciążenia któregokolwiek z nich.

Zważywszy na powyższe na podstawie powołanych przepisów Sąd uchylił powodowi obowiązek przyczyniania się do zaspokojenia potrzeb rodziny w stosunku do pozwanej z dniem 01.01.2014r, a nie z datą wskazaną przez powoda z dniem 01.06.2012r .

Z uwagi na częściowe uwzględnienie żądania powoda o kosztach postępowania Sąd orzekł na podstawie art.100 k.p.c.

SSR Agnieszka Albera- Biernat