Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego dla Warszawy-Mokotowa w Warszawie

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 29 kwietnia 2016 roku (data prezentaty) małoletni F. C., w którego imieniu występował przedstawiciel ustawowy R. C., reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika wniósł o ustalenie obowiązku alimentacyjnego od pozwanej M. C. na rzecz małoletniego powoda w kwocie po 1.000 zł miesięcznie, z datą wsteczną 21 października 2015 roku, płatnych miesięcznie z góry do 10-tego dnia każdego miesiąca do rąk ojca małoletniego wraz z ustawowymi odsetkami w przypadku uchybienia terminowi płatności którejkolwiek z rat (k. 2-4). W uzasadnieniu strona powodowa wskazała, że od 21 października 2015 roku miejsce zamieszkania małoletniego zostało ustalone przy ojcu, a pozwana pracuje osiągając dochody umożliwiające jej partycypowanie w kosztach utrzymania małoletniego.

W odpowiedzi na pozew z dnia 12 stycznia 2018 roku (data prezentaty) pozwana M. C., reprezentowana przez profesjonalnego pełnomocnika wniosła o ustalenie alimentów w kwocie po 200 zł miesięcznie (k. 92-99). W uzasadnieniu wskazała, że oprócz małoletniego powoda posiada na utrzymaniu również dwoje małoletnich synów – bliźniaków urodzonych jako wcześniaki w związku z czym wymagają oni wzmożonych nakładów na rehabilitację i leczenie z uwagi na posiadane wad genetycznych, a jej miesięczne dochody, wraz z świadczeniem 500+ na jednego z synów, wynoszą około 4.500 zł netto.

Sad oddalił wniosek pozwanej o zawieszenie postępowania złożony na rozprawie w dniu 02 lipca 2018 roku (motywowany kolejną zmianą miejsca zamieszkania dziecka i trwającym postępowaniem sądowym, w tym zabezpieczającym, w tym przedmiocie) z uwagi na to, iż brak było przesłanek do obligatoryjnego zawieszenia postępowania, zaś rozstrzygnięcie sprawy niniejszej zanadto odwlekałoby się w czasie. Sąd miał również na względzie ryzyko, że małoletni będzie skłonny kilkakrotnie przeprowadzać się od jednego rodzica do drugiego, co przy każdorazowym zawieszaniu postępowania czyniłoby jego zakończenie bardzo odległym.

Na rozprawie w dniu 14 listopada 2018 roku pełnomocnik strony powodowej ograniczył powództwo do okresu 05 lipca 2018 roku. Pełnomocnik pozwanej zmodyfikował stanowisko w sprawie wnosząc o oddalenie powództwa w całości, ewentualnie o ustalenie alimentów w kwocie po 100 zł miesięcznie za cały okres (k. 419).

Na rozprawie w dniu 13 marca 2019 roku pełnomocnik pozwanej sprecyzował, że wnosi o ustalenie obowiązku alimentacyjnego pozwanej na kwotę po 100 zł miesięcznie za okres 29 kwietnia 2016 roku-20 kwietnia 2018 roku (k. 437).

Strony podtrzymały swoje stanowisko do końca postępowania (k. 441).

S ąd ustalił następujący stan faktyczny:

Małoletni F. C. urodził się (...), jest dzieckiem pochodzącym ze związku małżeńskiego R. C. i pozwanej M. C.. Wyrokiem z dnia 30 lipca 2009 roku Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie Wydział III Cywilny w sprawie o sygnaturze akt III C 464/09 orzekł rozwód rodziców małoletniego, wykonywanie władzy rodzicielskiej powierzył obojgu rodzicom z ustaleniem miejsca zamieszkania dziecka przy matce oraz obciążając ojca alimentami w wysokości po 900 zł miesięcznie (k. 8).

Postanowieniem z dnia 21 października 2015 roku wydanym przez Sąd Rejonowy dla Warszawy Pragi-Północ w W. V Wydział Rodzinny w sprawie o sygnaturze V NSm 1188/15 miejsce zamieszkania małoletniego zostało zmienione na każdorazowe miejsce zamieszkania jego ojca (k. 9). Od tego czasu małoletni przeprowadził się do ojca i pozostawał na jego utrzymaniu. Z matką utrzymywał regularne kontakty w każdy I, III i V weekend miesiąca.

Małoletni od 20 kwietnia 2018 roku ponownie przeprowadził się do matki i z nią zamieszkał. Postanowieniem w przedmiocie zabezpieczenia wydanym przez tut. Sąd w sprawie V NSm 716/18 w dniu 05 lipca 2018 roku ustalono miejsce zamieszkania dziecka przy matce. Ugodą zawartą na rozprawie w dniu 06 listopada 2018 roku w w/w rodzice małoletniego ustalili, że miejscem zamieszkania małoletniego będzie każdorazowe miejsce zamieszkania matki (k. 341-342v).

Małoletni F. C. ma 17 lat. Obecnie uczęszcza do klasy I TOR.

Małoletni w przeszłości miał problemy z kolanem, które obecnie zostały już zażegnane.

Małoletni lubi jeździć na deskorolce, preferuje luźne stroje w stylu skate’a.

Sąd ustalił koszty utrzymania małoletniego powoda w okresie zamieszkiwania wraz z ojcem na poziomie około 2.100 zł miesięcznie, w co zaliczono: partycypacja w kosztach utrzymania mieszkania – 200 zł, zajęcia z koszykówki – 140 zł, fryzjer – 60 zł, kosmetyki – 150 zł, odzież i obuwie – 300 zł, kieszonkowe i rozrywka – 200 zł, komitet rodzicielski, inne wydatki związane z edukacją, wyjścia szkolne – 50 zł, korepetycje z matematyki, chemii i języka niemieckiego – 400 zł, wyżywienie – 600 zł.

Przedstawiciel ustawowy małoletniego R. C. urodził się19 maja 1973 roku.

Pozwany był zatrudniony w (...) sp. z o.o., w dniu 28 listopada 2017 roku otrzymał od pracodawcy wypowiedzenie umowy o pracę z uwagi na niezrealizowanie celów planu sprzedażowego. Uzyskiwał wynagrodzenie podstawowe w wysokości 8.000 zł miesięcznie oraz zmienne w wysokości 6.000 zł miesięcznie (k. 253-255). Pracował w tej firmie do końca lutego 2018 roku. Z uwagi na formę rozwiązania umowy o pracę złożył do Sądu wniosek o przywrócenie do pracy, na podstawie ugody z pracodawcą powrócił do poprzedniego zatrudnienia w firmie (...) Sp. z o.o. od dnia 01 września 2018 roku.

Z PIT-11 za 2017 roku wykazał dochód w kwocie 109.097,33 zł (k. 250-250v, 251-251v).

Od marca do czerwca 2018 roku podjął zatrudnienie jako przedstawiciel handlowy i uzyskiwał dochód w kwocie po 4.200 zł netto miesięcznie, jednakże umowa ta została z nim rozwiązana (k. 335).

W dniu 31 maja 2017 roku dokonał zakupu mieszkania o powierzchni 93,33 m2 wraz z miejscem garażowym za kwotę 676.642,50 zł (k. 256-259). Środki na zakup tego mieszkania pozyskał ze sprzedaży poprzedniego mieszkania w 2015 roku oraz kredytu hipotecznego w kwocie 260.000 zł. Miesięczna rata kredytu to 1.760 zł (k. 270-274v, 290).

Od marca 2017 roku zamieszkiwał wraz z synem u swojego ojca, z uwagi na sprzedaż własnego mieszkania i oczekiwanie na odbiór nowo zakupionego lokalu. Pokrywał koszty utrzymania tego mieszkania w wysokości po 600 zł miesięcznie. Przeprowadził się do własnego mieszkania w dniu 15 lipca 2018 roku.

Założył dla małoletniego konto oszczędnościowe, na które wpłacał kwotę po 300 zł miesięcznie. Od czasu gdy małoletni ponownie zamieszkał wraz z matką pozwany przekazywał mu jedynie środki na kieszonkowe, bez przekazywania pozwanej alimentów na syna.

W ferie 2018 roku wraz z synem wyjechał do B.. W 2017 roku byli w K..

Pozwana M. C. urodziła się (...).

Z nieformalnego związku posiada, oprócz małoletniego powoda, jeszcze dwoje małoletnich dzieci – bliźniaków K. i J. urodzonych (...). Dzieci te urodziły się jako wcześniaki w 26 tygodniu ciąży, są obarczone wadami okołoporodowymi, uczęszczają na rehabilitacje i wymagają szerokiej opieki specjalistycznej zarówno lekarskiej jak i specjalistów z innych dziedzin, co wiąże się ze znacznymi nakładami finansowymi. Dzieci uczęszczają do publicznego przedszkola, jednakże często chorują przez co pozwana musi przebywać wtedy na zwolnieniach lekarskich. Na małoletnich bliźniaków uzyskuje zabezpieczenie alimentów w kwocie po 400 zł na rzecz każdego z małoletnich.

W okresie kiedy małoletni zamieszkiwał wraz z ojcem przekazywała na jego utrzymanie miesięcznie kwotę około 100 zł.

Pozwana podejmuje zatrudnienie w Zarządzie Miejskich Inwestycji (...), gdzie pracuje na stanowisku Głównego Specjalisty za wynagrodzeniem średniomiesięcznym w wysokości około 5.800 zł brutto (k. 100). W PIT-37 za 2015 rok pozwana wykazała dochód w kwocie 74,494,82 zł, w PIT-37 za 2016 rok pozwana wykazała dochód w kwocie 78.581,86 zł, a w PIT-11 za 2017 rok pozwana wykazała dochód w kwocie 82.073,26 zł (k. 217-226). Obecnie w pracy spłaca pożyczkę w kwocie po 340 zł miesięcznie oraz kredyt hipoteczny z ratą około 1.300 zł miesięcznie.

Pozwana posiada samochód marki A. R. 159 z 2006 roku. W dniu 15 czerwca 2011 roku zakupiła na kredyt mieszkanie przy ul. (...) o powierzchni 57,30 m2 (k. 228-234v).

W tym samym bloku co pozwana zamieszkują również jej rodzice, którzy są w podeszłym wieku

Nie kwestionuje kosztów utrzymania małoletniego wskazywanych przez ojca na kwotę po 2.700 zł miesięcznie (k. 424).

Jako swoje koszty utrzymania wskazała: kredyt hipoteczny – 1.300 zł, pożyczka w pracy – 340 zł, druga pożyczka w pracy, czynsz – 900 zł, gaz – 18 zł, telefon komórkowy – 50 zł, telefon komórkowy dla jej rodziców – 20 zł, opłaty za przedszkole – 200-400 zł, wyżywienie rodziny – 600 zł, odzież i obuwie – 200 zł.

Sąd ustalił powyższy stan faktyczny na podstawie materiału dowodowego zgromadzonego w aktach sprawy w szczególności na podstawie zeznań przedstawiciela ustawowego małoletniego powoda R. C. (k. 290-292, 335-338, 420-422, 440-441), pozwanej M. C. (k. 422-424, 438-440) oraz pozostałych dokumentów zgromadzonych w aktach sprawy.

Sąd miał na uwadze, że przedstawiciel ustawowy małoletniego powoda prawidłowo wezwany do złożenia deklaracji podatkowych (taką bowiem rzecz jasna nie jest informacja PIT-11 wskazująca na jedno tylko źródło dochodów) oraz wykazu majątku nie wykonał zarządzeń Sądu w tym zakresie. Sąd uznał, że strona powodowa złożyłaby żądane przez Sąd dokumenty, gdyby uznała, że wynikały z nich okoliczności mogące przemawiać na korzyść jej stanowiska procesowego, w szczególności, że wykazane przez niego dochody stanowiły jedyne źródło utrzymania a przy tym górną granicę jego możliwości zarobkowych. Sąd uznał, mając na uwadze wyniki całej rozprawy, że sytuacja majątkowa ojca powoda pozwalałaby mu na ponoszenie w całości kosztów utrzymania powoda na poziomie, jaki wynikał z jego zeznań, bez istotnego uszczerbku dla swojego utrzymania.

S ąd zważył, co następuje:

Powództwo zasługuje na częściowe uwzględnienie.

Zgodnie z treścią art. 133 § 1 k.r.o., rodzice mają obowiązek świadczeń względem dziecka, które nie jest w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania.

Zakres obowiązku alimentacyjnego, zgodnie z treścią art. 135 § 1 i 2 k.r.o., zależy z jednej strony od potrzeb osoby uprawnionej, z drugiej zaś strony od możliwości zarobkowych i majątkowych osoby zobowiązanej. Wykonanie obowiązku alimentacyjnego względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, może polegać w całości lub w części na osobistych staraniach o utrzymanie lub o wychowanie uprawnionego; w takim wypadku świadczenie alimentacyjne pozostałych zobowiązanych polega na pokrywaniu w całości lub w części kosztów utrzymania lub wychowania uprawnionego.

Przyjmuje się, za uchwałą Sądu Najwyższego z dnia 16 grudnia 1987 roku (III CZP 91/86), że „przez usprawiedliwione potrzeby uprawnionego rozumieć należy potrzeby, których zaspokojenie zapewni mu – odpowiedni do jego wieku i uzdolnień – prawidłowy rozwój fizyczny i duchowy. Możliwości zarobkowe i majątkowe zobowiązanego określają zarobki i dochody, jakie uzyskiwałby przy pełnym wykorzystaniu swych sił fizycznych i zdolności umysłowych, nie zaś rzeczywiste zarobki i dochody”.

Granicę obowiązku alimentacyjnego stanowią uzasadnione potrzeby uprawnionego. Zgodnie z utrwaloną w orzecznictwie zasadą „dzieci mają prawo do równej stopy życiowej z rodzicami i to zarówno wtedy, gdy żyją z nimi wspólnie, jak i wtedy, gdy żyją oddzielnie. Oznacza to, że rodzice powinni zapewnić dziecku warunki materialne odpowiadające tym, w jakich żyją sami. Nie będzie to jednak dotyczyło potrzeb będących przejawem zbytku” (por. Z. Krzemiński, Alimenty i ojcostwo. Komentarz, Oficyna, 2008, wyd. III opubl. Lex).

Bezsprzecznie pozwana, jako matka małoletniego, jest zobowiązana do jego alimentowania. Jednakże ustalając wysokość alimentów należy wziąć pod uwagę usprawiedliwione potrzeby dziecka oraz możliwości zarobkowe i majątkowe pozwanej.

Przedstawiciel ustawowy oceniał koszty utrzymania małoletniego F. na kwotę około 2.700 zł, kwota ta co do zasady nie była kwestionowana przez pozwaną, która sama wskazywała, że po zamieszkaniu syna wraz z nią jego koszty utrzymania również przekraczają kwotę po 2.000 zł miesięcznie.

W oparciu o zasady logiki i doświadczenia życiowego oraz biorąc pod uwagę wiek małoletniego i jego dotychczasowy rozwój Sąd uznał, iż kwota pozwalającą na zaspokojenie niezbędnych potrzeb małoletniego F. w okresie jego zamieszkiwania wraz z ojcem to kwota około 2.100 zł miesięcznie.

Sąd miał na uwadze możliwości zarobkowe pozwanej, które w ocenie Sądu są wystarczające do ustalenia jej partycypacji w kosztach utrzymania małoletniego do kwoty po 500 zł miesięcznie w okresie kiedy małoletni powód mieszkał wraz z ojcem. Matka małoletniego uzyskuje średniomiesięczny dochód w kwocie powyżej 4.000 zł netto, co prawda obciążają ją liczne zobowiązania kredytowe i ma na utrzymaniu dwóch młodszych synów, jednakże okoliczności te nie zwalniają jej z obowiązku partycypowania w kosztach utrzymania małoletniego powoda szczególnie w sytuacji okresu zamieszkiwania dziecka u ojca, kiedy to ojciec sprawował nad nim bieżącą pieczę i przejął obowiązki wychowawcze. Pozwana mając świadomość posiadania trójki małoletnich dzieci winna racjonalnie dysponować swoimi środkami finansowymi, w szczególności ostrożnie powinna podchodzić do kwestii pozyskiwania kolejnych kredytów i pożyczek, które ją obciążają do chwili obecnej. W ocenie Sądu takie postępowanie pozwanej jest nieracjonalne i sprzeczne z zasadami doświadczenia życiowego. Kwota alimentów po 500 zł miesięcznie powinna być w zasięgu finansowym pozwanej, szczególności gdy wskazuje ona sama, że od czasu ponownego zamieszkania syna wraz z nią jego koszty przekraczają 2.000 zł miesięcznie przy partycypacji ojca w kwocie po 900 zł tytułem alimentów.

Sąd miał na uwadze, że pomiędzy rodzicami małoletniego powoda istnieją znacznie dysproporcje zarobkowe, a także, że pozwana ma na utrzymaniu jeszcze dwoje małoletnich. Ważąc powyższe okoliczność Sąd uznał za zasadne obciążenie pozwanej kwotą alimentów jedynie do wysokości około 25%, co nie powinno dla niej stanowić nadmiernego obciążenia.

Jednocześnie Sąd nie uznał za zasadne uwzględnienie pozwu o alimenty w zakresie od 21 października 2015 roku do dnia wniesienia powództwa, gdyż strona powodowa nie wykazała, że za ten okres pozostają jakieś niezaspokojone potrzeby małoletniego. Przeciwnie, ze zgromadzonego materiału dowodowego wynikało, że potrzeby małoletniego były wówczas w pełni zaspokojone, co więcej, że był on utrzymywany na stosunkowo wysokim poziomie.

Odnosząc się do żądania ustalenia alimentów za okres do 05 lipca 2018 roku Sąd nie uznał za zasadne uwzględnienie powództwa w tym zakresie, gdyż w ocenie Sądu datą wiążącą winna być data fizycznej zmiany miejsca zamieszkania małoletniego, nie zaś data prawnego uregulowania sytuacji dziecka. Między stronami było bezsporne, że to właśnie z datą faktycznej przeprowadzki małoletniego ojciec przestał zapewniać mu bieżące utrzymanie, a obowiązek ten przyjęła na siebie matka.

Stanowiska stron zostały uwzględnione w porównywalnym zakresie, co uzasadniało wzajemnie zniesienie kosztów procesu na podstawie art. 100 k.p.c.

Sąd odstąpił od obciążenia pozwanej nieuiszczonymi kosztami sądowymi na podstawie art. 113 ust. 4 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych przyjmując, iż pozwana, pod pieczą której pozostaje obecnie troje dzieci, i która nadto będzie zobowiązana do niezwłocznego uiszczenia zaległych alimentów za okres 2 lat (kwota zasądzona przekracza bowiem kwotę faktycznie uiszczaną przez matkę o około 400 złotych w skali miesiąca, co daje zaległość na poziomie około 10.000 złotych), nie powinna być dodatkowo obciążona kosztami sądowymi, albowiem, w zaistniałej sytuacji, godziłoby to w możliwości utrzymania jej i dzieci. Rażąco niesłuszne byłoby również ściągnięcie tych kosztów od przedstawiciela powoda.

O rygorze natychmiastowej wykonalności Sąd orzekł zgodnie z art. 333 § 1 pkt 1 k.p.c.