Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego dla Warszawy-Mokotowa w Warszawie

UZASADNIENIE

Pozwem złożonym w dniu 19 kwietnia 2017 roku (data prezentaty), powód O. K., reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika wniósł o ustanowienie z dniem wniesienia powództwa rozdzielności majątkowej małżeńskiej z pozwaną K. K., wynikającej z małżeństwa zawartego w dniu 12 czerwca 2004 roku przed Kierownikiem Urzędu Stanu Cywilnego (...) W. w W., nr (...) oraz zasądzenie od pozwanej na rzecz powoda kosztów procesu, według norm przepisanych (k. 3-6).

W odpowiedzi na pozew z dnia 20 września 2017 roku (data prezentaty) pozwana K. K., reprezentowana przez profesjonalnego pełnomocnika uznała powództwo o ustanowienie przez Sąd rozdzielności majątkowej małżeńskiej z datą, którą wskaże w trakcie rozprawy w dniu 25 września 2017 roku (k. 53-55).

Na rozprawie w dniu 25 września 2017 roku strona pozwana uznała powództwo o ustanowienie rozdzielności majątkowej, ale z datą 25 września 2017 roku. Pełnomocnik powoda wniósł o ustanowienie rozdzielności z dniem wniesienia powództwa (k. 76-79).

Na rozprawie w dniu 23 kwietnia 2018 roku pełnomocnik pozwanej wyraził zgodę na ustanowienie rozdzielności majątkowej z datą 23 kwietnia 2018 roku, ewentualnie na ustanowienie rozdzielności majątkowej z datą 01 czerwca 2017 roku. Strona powodowa podtrzymała swoje dotychczasowe stanowisko i wniosła o ustanowienie rozdzielności majątkowej z datą wniesienia powództwa, tj. z dniem 19 kwietnia 2017r. (k. 125).

Prokurator Prokuratury Rejonowej W. – M. w W. nie zgłosił swojego udziału w sprawie (k. 31).

S ąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 12 czerwca 2004 roku O. K. i K. K. zawarli związek małżeński (odpis skrócony aktu małżeństwa k. 10). Ze związku małżeńskiego posiadają czworo dzieci. Strony nie zawierały umów małżeńskich (k. 4).

W czasie zgodnego pożycia małżonkowie mieszkali wspólnie w W., a następnie w okresie od sierpnia 2015 roku do stycznia 2017 roku rodzina zamieszkiwała w L.. W styczniu 2017 roku powód powrócił do Polski i zamieszkał w wynajmowanym mieszkaniu (k. 11-15).

W czerwcu 2017 roku do Polski wróciły dzieci stron, a we wrześniu 2017r. również pozwana.

Do lipca 2017 roku mieszkanie stanowiące współwłasność stron i rodziców powoda przy ul. (...) w W. było wynajmowane za kwotę 16.500 zł miesięcznie, po tym czasie zamieszkał w nim powód wraz z dziećmi, a w okresie wrzesień-październik 2017 roku zamieszkiwała tam również pozwana. Pozwana od listopada 2017 roku wynajęła nieruchomość (dom o powierzchni 280 m2) i wyprowadziła się ze wspólnie zamieszkiwanego mieszkania, zamieszkuje z nowym partnerem.

W okresie letnio-jesiennym 2017 roku przed Sądem Rodzinnym Hrabstwa F. (...) w L. pod sygnaturą akt (...) zawisła sprawa o orzeczenie rozwodu związku małżeńskiego stron (k. 55). Od stycznia 2018 roku według prawa brytyjskiego strony uzyskały tzw. „mały rozwód”, nie są rozwiedzeni ale od stycznia 2017 roku nie mieszkają razem i nie powrócili do wspólnego zamieszkiwania jako rodzina (k. 121). Według prawa brytyjskiego do momentu zakończenia sprawy o ustanowienie rozdzielności majątkowej nie może zostać orzeczony rozwód (k. 123).

Pomiędzy stronami od IX/X 2017r. toczy się postępowanie w przedmiocie zobowiązania powoda do płacenia alimentów na rzecz małoletnich dzieci stron (k. 121).

W dniu 13 lipca 2007 roku powód zawarł ze swoją matką, A. K. umowę pożyczki na kwotę 230.000,00 zł, która miała zostać zwrócona do dnia 31 grudnia 2007 roku (k. 60-61).

W dniu 14 kwietnia 2014 roku powód zawarł ze swoją matką A. K. umowę zlecenia powierniczego (k. 62-69).

W okresie od 19 października 2016 roku do 26 października 2016 roku na konto powoda spłynęły znaczne sumy pieniężne z tytułu nie dojścia do skutku umów przedwstępnych sprzedaży nieruchomości. Zgromadzoną kwotę łączną w wysokości 2.500.000 zł powód przelał w dniu 02 listopada 2016 roku na konto swojej matki (k.56-59, 122). W okresie od 19 stycznia 2017 roku do 26 marca 2017 roku powód uzyskał 40.000 zł tytułem darowizny od swojej matki, kwotę tę spożytkował na powrót małoletnich dzieci do Polski, organizację I Komunii Świętej, opłaty za szkołę małoletnich (k. 56-59, 123).

Strony od stycznia 2017 roku strony nie prowadzą wspólnego gospodarstwa domowego i same dysponują swoimi dochodami.

W okresie lipiec-sierpień 2017 roku pozwana zaciągnęła w banku w L. kredyt w wysokości 50.000,00 funtów brytyjskich bez wiedzy powoda, celem pokrycia kosztów postępowania toczącego się przed Sądem Brytyjskim. Zaciągnęła go na własny rachunek i planuje go spłacać regularnie (k. 78-79, 92-99, 121, 123).

Strony w trakcie małżeństwa zaciągnęły kredyt hipoteczny i pożyczkę gotówkową u rodziców powoda. Kredyt hipoteczny strony spłacają wspólnie dzieląc się kosztami po 50%, jego rata wynosi około 2000 zł (500 franków szwajcarskich). Obecnie do spłaty pozostało około 20.000 franków szwajcarskich. Kredyt ten był zaciągnięty na zakup wspólnego mieszkania, które następnie zostało sprzedane, ale przed sprzedażą zobowiązanie hipoteczne zostało przeniesione na nieruchomość stanowiącą odrębną własność powoda. Pożyczka zaciągnięta u rodziców powoda jest w wysokości około 400.000 zł, obecnie nie jest ona jeszcze spłacana. Obecnie toczy się sprawa z powództwa rodziców powoda przeciwko stronom o zwrot pożyczki oraz sprawa z wniosku rodziców powoda o zniesienie współwłasności mieszkania przy ul. (...) (k. 77, 78, 121-122).

Strony posiadają nadal wspólne konto, na które wpływały środki z wynajmu mieszkania, z tego konta pobierane były środki na utrzymanie nieruchomości przy ul. (...), spłaty kredytu, opłacenia podatku dochodowego, rat za sprzęt AGD (k. 77, 78). Mieszkanie na ul. (...) była zadłużone na kwotę około 5.000-7.000 zł, zadłużenie to zostało spłacone przez pozwaną we wrześniu 2017r. (k. 122, 124).

W trakcie trwania małżeństwa do stron napłynęły mandaty za naruszenie przepisów pojazdem należącym do pozwanej, powód wskazał, że część z tych mandatów mogła być jego, a należność z tego tytułu uiściła pozwana ze środków pochodzących ze wspólnego konta stron (k. 77, 78).

Na wspólny majątek stron składa się udział w wysokości 60% w mieszkaniu przy ul. (...) oraz ruchomości – obrazy, dywany, samochody (k. 7, 78).

Obecnie strony posiadają zadłużenie w szkole, do której uczęszczają małoletnie dzieci stron, wynosi ono około 100.000 zł, do momentu udzielenia zabezpieczenia w sprawie o alimenty należności z tytułu opłat za szkołę pokrywał powód, jednakże od daty wydania postanowienia zabezpieczającego powód przestał partycypować w tym koszcie z uwagi na fakt, że zabezpieczenie uwzględniało również koszty szkoły (k. 121-122).

Strony porozumiewają się odnośnie utrzymywania i nakładów finansowych na majątek wspólny. Należy wskazać, że strony postępowania porozumiały się odnośnie ponoszenia opłat z tytułu posiadanego zobowiązania kredytowego (k. 122).

Powód O. K. ma 43 lata. Z zawodu jest lekarzem. W 2016 roku osiągnął dochód w kwocie 7.878,55 zł (k. 36-43). Mieszka w mieszkaniu stanowiącym współwłasność stron i rodziców pozwanego (k. 77). Powód aktywnie uczestniczy w życiu małoletnich dzieci stron, sprawując nad nimi opiekę naprzemienną wraz z pozwaną, jednocześnie ponosząc koszty utrzymania małoletnich kiedy przebywają oni u niego oraz płacąc alimenty w wysokości 10.080 zł miesięcznie zasądzone w trybie zabezpieczenia (k. 121-122).

Pozwana K. K. ma 38 lat. Z zawodu jest finansistą, zatrudniona na stanowisku dyrektora finansowego w firmie zajmującej się udzieleniem niezabezpieczonych kredytów dla konsumentów, osiąga miesięczne wynagrodzenie na poziomie 44.000 zł brutto. Obecnie znajduje się w okresie wypowiedzenia (k. 78, 125). W roku podatkowym do 05 kwietnia 2017 roku uzyskała dochód w kwocie 215.089,46 funtów (k.71-73)

Od czasu wyprowadzki powoda zaciągnęła zobowiązanie kredytowe w Wielkiej Brytanii w wysokości 50.000 funtów (k. 78-79, 92-99, 121, 123). Pozwana mieszka wraz z czwórką wspólnych dzieci stron i obecnym partnerem w wynajmowanym domu. Sprawuje opiekę naprzemienną z powodem nad małoletnimi dziećmi.

W dniu 22 października 2015 roku pozwana w akcie notarialnym udzieliła powodowi pełnomocnictwa do nabycia na rzecz małżonków nieruchomości wskazanych w akcie, w dniu 17 marca 2017 roku pełnomocnictwo to zostało odwołane również w formie aktu notarialnego (k. 83-91v).

Strona pozwana wyraziła zgodę na ustanowienie rozdzielności majątkowej z datą ostatniej rozprawy w przedmiotowej sprawie, ewentualnie z datą 01 czerwca 2017 roku z uwagi na przeniesienie własności nieruchomości w L. z powoda na jego matkę w maju 2017 roku (k. 124-125).

Strony posiadają czworo małoletnich wspólnych dzieci w wieku od 3 do 11 lat (k. 107v). Sąd udzielił zabezpieczenia tytułem alimentów na małoletnie dzieci stron w wysokości 10.080 zł miesięcznie wskutek pozwu o alimenty wniesionego przez pozwaną na przełomie IX/X 2017r. Powód wywiązuje się z nałożonego obowiązku (k. 121-122).

W L. małoletnie dzieci stron uczęszczały do prywatnej szkoły podstawowej, która była opłacana przez matkę powoda (k. 124).

Małoletnie dzieci stron powróciły do Polski w czerwcu 2017 roku, powód nie wyraził zgody na ich ponowny wyjazd do L. i w tym celu zabrał ich paszporty, obecnie od sierpnia 2017 roku małoletnie posiadają dowody osobiste (k. 124-125).

Obecnie rodzice małoletnich sprawują nad nimi opiekę naprzemienną w ten sposób, że dzieci spędzają z każdym z rodziców po jednym tygodniu.

P. ższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie materiału dowodowego zgromadzonego w aktach sprawy, w tym: zeznań powoda (k. 76-77, 121-123), zeznań pozwanej (k. 78-79, 123-125) oraz złożonych dokumentów.

S ąd zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 52 k.r.io: „z ważnych powodów każdy z małżonków może żądać ustanowienia przez Sąd rozdzielności majątkowej. Rozdzielność majątkowa powstaje z dniem oznaczonym w wyroku, który ją ustanawia. W wyjątkowych wypadkach Sąd może ustanowić rozdzielność majątkową z dniem wcześniejszym niż dzień wytoczenia powództwa, w szczególności, jeśli małżonkowie żyli w rozłączeniu.

Do ustanowienia rozdzielności majątkowej małżeńskiej art. 52 krio wymaga istnienia tzw. ważnych powodów. W literaturze podkreśla się, że owe ważne powody, o których mowa w powyższym przepisie, to istnienie takiej sytuacji, która w konkretnych okolicznościach faktycznych powoduje, że dalsze trwanie wspólności majątkowej między małżonkami pociąga za sobą naruszenie lub poważne zagrożenie interesu majątkowego jednego z małżonków lub także dobra rodziny. Ważny powód uzasadniający ustanowienie rozdzielności majątkowej może również stanowić separacja faktyczna małżonków uniemożliwiająca im współdziałanie w zarządzie majątkiem wspólnym i najczęściej zarazem stwarzająca zagrożenie interesów majątkowych jednego lub nawet obojga małżonków. Obojętne jest przy tym, czy zachodzi trwały i zupełny rozkład pożycia małżonków.

Ważne powody w rozumieniu art. 52 § 1 krio, to nie tylko okoliczności natury majątkowej, jak trwonienie przez jednego z małżonków dochodów lub dokonywanie czynności powodujących uszczerbek we wspólnym majątku. Za ważne powody uznaje się również okoliczności, których źródła tkwią w rozdźwiękach między małżonkami natury osobistej, stwarzających taką sytuację, że wykonywanie przez każdego z małżonków zarządu nad ich wspólnym majątkiem jest niemożliwe lub w znacznym stopniu utrudnione, a wspólność majątkowa przestaje służyć dobru założonej przez małżeństwo rodziny.

Z kolei w uchwale III CZP/26/73 Sąd Najwyższy wskazał, że w sytuacji nieodwracalnej separacji faktycznej wspólność majątkowa nie spełnia już swojej funkcji. Może za to prowadzić do komplikacji w razie podejmowania przez każdego z małżonków we własnym interesie czynności prawnych. Sąd wskazał, że „ten stan jest niepożądany i z reguły w interesie każdego z małżonków, a przynajmniej jednego z nich leży zniesienie wspólności majątkowej. Sam fakt separacji, która na skutek zupełnego i trwałego rozkładu pożycia małżeńskiego jest nieodwracalna, może uzasadniać orzeczenie zniesienia wspólności majątkowej.”

W ocenie Sądu w przedmiotowej sprawie ponad wszelką wątpliwość między stronami występuje stan separacji faktycznej. Małżonkowie nie prowadzą wspólnie gospodarstwa domowego od dnia stycznia 2017 roku i zasadniczo nie podejmują żadnych wspólnych decyzji finansowych, poza tymi dotyczącymi małoletnich dzieci oraz spłaty wspólnie zaciągniętego kredytu hipotecznego. Każda ze stron dysponuje własnymi dochodami.

Najbardziej istotnym punktem zapalnym sporów w przedmiocie zarządu majątkiem wspólnym jest kwestia przekazania w darowiźnie przez powoda na rzecz jego matki udziału we współwłasności nieruchomości w L. oraz przelanie na rzecz matki powoda środków finansowych w wysokości 2.500.000 zł. Spory na tym tle świadczą o tym, że strony mają trudności w zarządzie majątkiem wspólnym lub nie posiadają dostatecznej wiedzy odnośnie podstaw dokonania wskazanych transakcji.

Ponadto należy zauważyć, że pozwana zaciągnęła zobowiązanie kredytowe w banku w Wielkiej Brytanii, które zgodnie z brytyjskim prawem obciąża oboje małżonków. Decyzja ta był jednostronna, bez udziału drugiego z małżonków, bez podzielenia się uzyskanymi kwotami. Współpraca stron ogranicza się do kwestii spłaty wspólnie zaciągniętego zobowiązania finansowego. Kwestia ta jest jednak związana ze współpracą małżonków w zaledwie jednej ze wspólnych kwestii majątkowych.

W ocenie Sądu istnienie utrwalonego stanu separacji faktycznej, podczas którego występują między stronami tarcia na tle zarządu majątkiem, jak również to, że strony nie konsultują ze sobą swoich posunięć ekonomicznych i nie mają wiedzy o sytuacji majątkowej drugiego z małżonków oraz to, że istnienie wspólności majątkowej ogranicza posunięcia finansowe stron, daje podstawy do ustanowienia między stronami rozdzielności majątkowej.

Podstawą ustanowienia rozdzielności nie muszą być jaskrawe przejawy zagrożenia interesów majątkowych jednego z małżonków przez działania lub zaniechania drugiego, za orzeczeniem rozdzielności mogą przemawiać także takie okoliczności faktyczne, które sprawiają, że oceniający dochodzi do przekonania, że dalsze trwanie wspólności majątkowej nie ma uzasadnienia interesem małżonków zaś dalsze trwanie stanu impasu decyzyjnego, braku współpracy na poziomie ogólnym, bez jaskrawych przejawów tego nieporozumienia, jest stanem zagrażającym interesom majątkowym jednego z małżonków a ponadto nieuzasadnienie ograniczającym jego możliwość podejmowania samodzielnych decyzji finansowych.

Zasadą jest ustanowienie rozdzielności majątkowej z dniem mieszczącym się w przedziale czasowym między dniem wytoczenia powództwa, a wydania wyroku. Ustanowienie rozdzielności z datą wcześniejszą jest dopuszczalne w jedynie wyjątkowych okolicznościach, które w niniejszej sprawie nie miały miejsca.

W przedmiotowej sprawie strona powodowa wniosła o ustanowienie rozdzielności majątkowej pomiędzy małżonkami z dniem wytoczenia powództwa. Strona pozwana wyraziła zgodę na ustanowienie rozdzielności z datą ostatniej rozprawy w sprawie, tj. z dniem 23 kwietnia 2018 roku, ewentualnie od dnia 01 czerwca 2017 roku.

Sąd uznał za zasadne ustanowienie rozdzielności majątkowej stron z datą 01 czerwca 2017 roku, z uwagi na stanowisko strony pozwanej, utrwalony już wówczas stan separacji /strony nie zamieszkiwały razem od stycznia 2017r./. Ponadto Sąd miał na uwadze bardzo istotną okoliczność, że pozwana w okresie wakacyjnym 2017 roku, tj. jak zeznała lipiec-sierpień 2017r. zaciągnęła znaczne zobowiązanie finansowe w banku w L. w wysokości 50.000 funtów bez zgody powoda. Należy jednak podkreślić, iż strony do lipca 2017r. wspólnie czerpały korzyści w wynajmu lokalu przy ul. (...). Ze środków wpływających na wspólne konto były regulowane zobowiązania związane z mieszkaniem jeszcze we wrześniu 2017r. Ponadto strony porozumiały się co do spłaty kredytu mieszkaniowego, opieki naprzemiennej nad dziećmi. Wobec powyższego brak jest podstaw do ustanowienia rozdzielności majątkowej z datą wcześniejszą niż dzień 01.06.2017r.

Z powyższych przyczyn Sąd ustanowił rozdzielność majątkową małżeńską pomiędzy stronami z dniem 01 czerwca 2017 roku.

Mając powyższe na uwadze Sąd na podstawie art. 52 kro orzekł, jak w sentencji.

Stosownie do treści art. 100 zd. 1 k.p.c., w razie częściowego tylko uwzględnienia żądań koszty będą wzajemnie zniesione lub stosunkowo rozdzielone. Mając na uwadze, że jedynie w części uwzględniono żądanie wyrażone w pozwie – rozdzielność majątkową ustanowiono z dniem 01 czerwca 2017 roku, a więc ani z dniem o który wniósł powód (datą wniesienia powództwa) ani też zgodnie ze stanowiskiem strony pozwanej (data ostatniej rozprawy w sprawie tj. 23 kwietnia 2018 roku), a jedynie ewentualnym stanowiskiem pozwanej (datą 01 czerwca 2017 roku) – uzasadnione było rozdzielenie kosztów sądowych pomiędzy strony w równym stosunku, a więc po 100 zł, co z kolei prowadziło do obciążenia pozwanej obowiązkiem uiszczenia na rzecz powoda kwoty 100 zł tytułem zwrotu kosztów sądowych. Natomiast koszty zastępstwa adwokackiego zostały miedzy stronami wzajemnie zniesione.