Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego dla Warszawy-Mokotowa w Warszawie

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 25 lutego 2015 roku (data wpływu) powód J. L. (1) wniósł o ustanowienie z dniem 01 grudnia 2013 roku rozdzielności majątkowej małżeńskiej łączącej go z pozwaną M. L. (1) (k. 3-7).

W odpowiedzi na pozew z dnia 09 czerwca 2015 roku (data wpływu) pozwana M. L. (1) wniosła o oddalenie powództwa.

Prokurator zgłosił udział w postępowaniu (k. 17).

Strony podtrzymały swoje stanowiska do końca postępowania (k 142).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Strony postępowania J. L. (1) i M. L. (1) zwarły związek małżeński w dniu 08 stycznia 1994 roku w Z. (odpis zupełny aktu małżeństwa nr 1/1994/2, k.5). Z małżeństwa strony posiadają dwójkę dzieci.

Przyczyną konfliktu między małżonkami jest między innymi sytuacja z końca 2013 roku, gdy strony były już od dłuższego czasu w złych stosunkach, a powód chciał skorzystać z okazyjnej oferty na zakup mieszkania, do którego mógłby się wyprowadzić, pozostawiając dotychczasowe mieszkanie pozwanej. Oferta dotyczyła mieszkania od dewelopera (...), gdzie pracował jego znajomy. Miał ofertę zakupu mieszkania o metrażu powyżej 100 mkw po cenie poniżej 6.000 zł (5.100-5.800 zł – k. 55, 139). Powód ocenia możliwą oszczędność przy zakupie na 150.000 zł (k. 55). W grudniu 2013 roku powód przelał 56.500 zł zaliczki, a następnie dodatkowe 10.000 (k. 74, 78). Rozmowy małżonków trwały trzy miesiące (k. 57). O zakupie mieszkania powód powiedział pozwanej po wniesieniu pozwu rozwodowego (k. 139). Pozwana, we własnym odczuciu, została postawiona przed faktem dokonanym, gdyż o zamiarach powoda dowiedziała się już po zaliczkowaniu tego mieszkania. Ostatecznie pozwana, po dwóch miesiącach nie wyraziła zgody, a mieszkanie nie zostało zakupione (k. 4, 19, 55, 56-57, 78).

W dniu 01 grudnia 2013 roku powód wystąpił z pozwem o rozwód. Sprawa rozwodowa toczy się nadal.

Strony nadal zamieszkują wspólnie w jednym mieszkaniu, zajmując jednak oddzielne pokoje. Mają oddzielne półki w lodówce (k. 3, 55). Sporne jest także korzystanie przez strony z mieszkania poprzez zapraszanie gości. Strony to czynią, powoda odwiedza współpracownik, pozwana przyjęła w pewnym momencie pod dach swoją koleżankę z dzieckiem, która miala problemy lokalowe. Powód początkowo wyraził zgodę na zamieszkanie koleżanki pozwanej, później jednak odmówił (k. 80).Wywołało to nowe konflikty (k. 55, 57). Strony spierają się o wszystko (k. 56).

Strony nie rozliczały się wspólnie przed Urzędem Skarbowym po 2012 roku (k. 55, 140). Od 2013 roku nie dzielą się także wydatkami poprzez prowadzenie wspólnego konta bankowego (k. 56). Niedawno pozwana zgłosiła powodowi, że chciałaby zmienić samochód, powód pokazał jej ofertę, do zakupu nie doszło z uwagi na brak środków (k. 57).

Powód określił wartość majątku wspólnego na 1.200.000 zł. Składa się na nie mieszkanie przy ul. (...) w W. o powierzchni 105 mkw., o szacowanej wartości 700.000-800.000 zł oraz lokata około 400.000 zł, 20.000 zł na rachunku maklerskim, 200.000 zł na polisolokatach. Strony mają także kredyt w wysokości 140.000 franków szwajcarskich (k. 7, 56). Powód chciał podzielić majątek, pozwana nie zgodziła się, żądając podziału przez Sąd (k. 56). Podział miał dać pozwanej 73 części majątku, a pozwanemu 27 części całości, przy czym miał nastąpić przy zgodzie pozwanej na rozwód bez winy (k. 57).

Na dzień 17 lutego 2016 roku na koncie bankowym pozwanej E. plus w (...) S.A. były kwoty 1.402,91 zł, 37,46 zł, 6,16 zł (k. 92-95). Na rachunku ekonto w (...) S.A. kwota 345,36 zł (k. 96). Na rachunku ekonto na dzień 01 grudnia 2013 roku była kwota 26.241,85 zł a na E. plus kwota 6.046,01 zł i 35..276,86 zł a ma E. 7,90 zł (k. 97-101). Wartość konta OFE pozwanej wynosiła na dzień 03 lutego 2016 roku 30.863,19 zł (k. 102). Na dzień 27 stycznia 2016 roku wartość dwóch polis w (...) S.A. przekraczała łącznie 10.000 zł (k. 103). Na koncie (...) w (...) na dzień 12 listopada 2015 roku była kwota 10.121.05 zł (k. 104).

Na dzień 01 grudnia 2013 roku saldo rachunku powoda w (...) Banku (...) S.A. wynosiło 12.903,42 zł, a na dzień 21 stycznia 2016 roku wynosiło 185.111,66 zł (k.111). Na rachunku bankowym powoda w (...) S.A. na dzień 02 grudnia 2013 roku było 6.526.25 zł i 2.521,03 dolarów amerykańskich, 1.759,86 euro, 2.46 zł (k. 112-113). Na dzień 30 listopada 2013 roku powód posiadał w (...) S.A. 406.965,11zł (k. 118). Na dzień 21 stycznia 2016 roku powód miał w (...) S.A. 9.651,66 zł, 2537,13 dolarów amerykańskich, 1.771,16 euro (k. 115-117). Na dzień 21 stycznia 2016 roku powód posiadał w (...) Banku S.A. w W. kwotę 424.345,52 zł (k. 119). Na dzień 01 grudnia 2013 roku miał papiery wartościowe o wartości 35.112,91 zł (k. 120). Na dzień 21 stycznia 2016 roku powód miał papiery wartościowe o wartość 4.025,50 zł oraz środki na rachunku maklerskim (...) S.A. w wysokości 25.402,23 zł (k. 121).Na dzień 22 stycznia 2016 roku miał 7.426,67 zł w gotówce w (...) S.A., była to ta sama kwota co 02 grudni 2013 roku (k. 122-123). Na dzień 01 grudnia 2013 roku wartość ubezpieczenia na życie z funduszem kapitałowym w (...) S.A. wynosiło 13.154,83 a na dzień 21 stycznia 2016 roku 10.536,59 zł (k. 124). Na dzień 01 grudnia 2013 roku na koncie (...) w (...) powód miał 10.957,12 zł. Na dzień 21 stycznia 2016 roku było to 15.320,59 zł (k. 125). Na dzień 21 stycznia 2016 roku powód miał ubezpieczenie uniwersalne plus w (...) S.A. o wartości 3.773,69 zł (k. 126). Na dzień 01 grudnia 2013 roku było to 5.483,12 zł (k. 127). Na dzień 01 grudnia 2013 roku wartość polisolokaty powoda w (...) S.A. wynosiła 29.564,22 zł (k.128). Na dzień 21 stycznia 2016 roku wartość tego portfela wynosiła 30.774,28 zł (k. 129). Na dzień 01 grudnia 2013 roku wartość polisy w (...) S.A. opartej o fundusze inwestycyjne, wynosiła 105.787,38 zł (k. 130). Na dzień 21 stycznia 2016 roku wartość tej polisy wynosiła 85.863,53 zł (k.131). Powód ma także drugą polisę w A. Życie, jej wartość na dzień 01 grudnia 2013 roku wynosiła 104.639,20 zł, a na dzień 21 stycznia 2016 roku było to 85.824,78 (k. 132-133).

Na dzień 17 lutego 2016 roku zadłużenie kredytowe stron wynosiło 117.017,56 franków szwajcarskich, z planowaną spłatą w grudniu 2034 roku (k. 106, 114). Raty kredytu opłaca powód (bezsporne, k. 139). Pozwana reguluje inne opłaty za mieszkanie. Sytuacja taka miała miejsce także w czasie zgodnego trwania małżeństwa.

Pozwana wskazała, że powód odmawiał jej jakiegokolwiek udziału w dysponowaniu majątkiem wspólnym (k. 19). Podała, że nie wiedziała, gdzie powód lokuje nadwyżki w dochodach (k. 62).

Nieskorzystanie z oferty zakupu mieszkania powód określa mianem największej niesprawiedliwości jakiej doznał (k. 55).Powód wskazał, że brak zgody pozwanej na zakup mieszkania ogranicza go. Ponadto córka chciałaby z nim mieszkać (k. 140).

Pozwana wyjaśniając swój brak zgody na ustanowienie rozdzielności wskazała, że prowadzą z pozwanym wspólny dom obciążony kredytem we frankach szwajcarskich, powód zarabia więcej, a ona nie chce zostać z kredytem. Chce podziału majątku dokonać po rozwodzie. Wskazała, że nie uważa zakupu mieszkania za inwestycję (k. 57,141).

Strony nie informują się obecnie o dokonywanych przez siebie posunięciach finansowych. Nie podejmują jednak takowych.

Powód J. L. (2) ma 46 lat. Jest inżynierem transportu. Zarabia znacząco więcej od pozwanej.

Pozwana M. L. (2) ma 46 lat. Jest inżynierem środowiska. Zarabia około 5.500 zł netto miesięcznie.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie materiału dowodowego zgromadzonego w aktach sprawy, w tym przede wszystkim wyjaśnień stron: powoda (k. 54-56, 136-138), pozwanej (k.56-58, 138-142), zeznań świadków A. W. (k. 58-59), A. D. (k. 136-138) oraz dokumentów zgromadzonych w aktach.

Sąd zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 52 krio: „z ważnych powodów każdy z małżonków może żądać ustanowienia przez Sąd rozdzielności majątkowej. Rozdzielność majątkowa powstaje z dniem oznaczonym w wyroku, który ją ustanawia. W wyjątkowych wypadkach Sąd może ustanowić rozdzielność majątkową z dniem wcześniejszym, niż dzień wytoczenia powództwa, w szczególności, jeśli małżonkowie żyli w rozłączeniu.”

Wspólność majątkowa między małżonkami powstaje z mocy samego prawa z chwilą zawarcia małżeństwa i co do zasady obejmuje przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (art. 31 §1 krio). Przyczyny ustania majątkowej wspólności małżeńskiej mogą być różne, jednak do najczęściej spotykanych należą rozwiązanie małżeństwa oraz zawarcie przez małżonków umowy w formie aktu notarialnego, ustanawiającej rozdzielność majątkową małżeńską.

Do ustanowienia rozdzielności majątkowej małżeńskiej art. 52 krio wymaga istnienia tzw. ważnych powodów. W literaturze podkreśla się, że owe ważne powody, o których mowa w powyższym przepisie, to istnienie takiej sytuacji, która w konkretnych okolicznościach faktycznych powoduje, że dalsze trwanie wspólności majątkowej między małżonkami pociąga za sobą naruszenie lub poważne zagrożenie interesu majątkowego jednego z małżonków lub także dobra rodziny. (M. Sychowicz [w:] K. Piasecki (red.), Kodeks rodzinny i opiekuńczy z komentarzem, Warszawa 2002, s. 277). Ważny powód uzasadniający ustanowienie rozdzielności majątkowej może również stanowić separacja faktyczna małżonków uniemożliwiająca im współdziałanie w zarządzie majątkiem wspólnym i najczęściej zarazem stwarzająca zagrożenie interesów majątkowych jednego lub nawet obojga małżonków. Obojętne jest przy tym, czy zachodzi trwały i zupełny rozkład pożycia małżonków.

Pojęcie „ważne powody” jest pojęciem niedookreślonym, w związku z czym zadaniem Sądu jest ustalenie, na czym one polegają, i czy zachodzą w konkretnej sprawie. W doktrynie i judykaturze przyjmuje się, że przesłankami do ustanowienia rozdzielności majątkowej małżeńskiej są: poważne zagrożenie lub naruszenie interesu majątkowego małżonka żądającego zniesienia wspólności, trwonienie majątku, alkoholizm, narkomania, hazard, rażąca niegospodarność, uporczywy brak przyczyniania się do zaspokajania potrzeb rodziny, uporczywe dokonywanie szczególnie ryzykownych operacji finansowych zagrażających materialnym podstawom bytu rodziny, separacja faktyczna, która uniemożliwia małżonkom współdziałanie w zarządzie majątkiem wspólnym.

Ważne powody w rozumieniu art. 52 § 1 krio, to nie tylko okoliczności natury majątkowej, jak trwonienie przez jednego z małżonków dochodów lub dokonywanie czynności powodujących uszczerbek we wspólnym majątku. Za ważne powody uznaje się również okoliczności, których źródła tkwią w rozdźwiękach między małżonkami natury osobistej, stwarzających taką sytuację, że wykonywanie przez każdego z małżonków zarządu nad ich wspólnym majątkiem jest niemożliwe lub w znacznym stopniu utrudnione, a wspólność majątkowa przestaje służyć dobru założonej przez małżeństwo rodziny.

W ocenie Sądu, w przedmiotowej sprawie okolicznością bezsporną jest ustanie między małżonkami więzi ekonomicznych jakie łączą zgodne małżeństwo. Między małżonkami trwa od grudnia 2013 roku postępowania rozwodowe. Strony są skonfliktowane, poza obowiązującym podziałem kosztów za wspólne mieszkanie strony samodzielnie się gospodarują. Mieszkają w osobnych pokojach we wspólnym mieszkaniu, mają oddzielne półki w lodówce. Strony nie podejmują także wspólnych decyzji w kwestiach finansowych. Oszczędnościami stron administruje, co do zasady, pozwany. Jak wynika z porównania stanu z dnia wniesienia pozwu o rozwód ze stanem obecnym pokazuje, że polega to przede wszystkim na akumulowaniu majątku.

Szczególną przyczyną tarć między stronami jest niezrealizowana oferta zakupu mieszkania na przełomie 2013 i 2014 roku. Powód uważa, że była to okazja inwestycyjna, pozwalająca dodatkowo na wyprowadzenie się przez niego z mieszkania. Pozwana uważa, że zakup nie stanowiłby inwestycji, a o podziale majątku powinni zdecydować po rozwodzie.

W ocenie Sądu opisana wyżej sytuacja dobitnie obrazuje brak możliwości podejmowania przez strony wspólnych posunięć majątkowych. Powoduje to stan zawieszenia, który jest szczególnie irytujący dla powoda, który chciałby zakupić dla siebie odrębne mieszkanie.

W ocenie Sądu, wszystkie przytoczone wyżej okoliczności w sposób jednoznaczny świadczą o tym, że pomiędzy powodem a pozwaną ustały więzi ekonomiczne, które w naturalny sposób powinny istnieć między małżonkami. Utrzymanie wspólności majątkowej byłoby działaniem sztucznym, sprzecznym z interesem stron, gdyż prowadzi m.in. do sytuacji gdy niemogące znaleźć porozumienia strony nie mogą podjąć ważnych decyzji majątkowych jak np. zakup mieszkania.

Sąd na podstawie stanu faktycznego ustalonego w oparciu o zebrany materiał dowodowy uznał, że w chwili wniesienia przez powoda powództwa w niniejszej sprawie stopień skonfliktowania stron trwale uniemożliwiał im zarząd wspólnym majątkiem, co uzasadnia ustanowienie rozdzielności majątkowej. Sąd nie znalazł podstaw do ustanowienia rozdzielności majątkowej z dniem 01 grudnia 2013 roku, a więc dniem wniesienia pozwu o rozwód. Wyjaśnić należy, że często wniesienie pozwu o rozwód wyznacza datę ostatecznego potwierdzenia trwałego rozpadu więzi ekonomicznych między małżonkami. Z drugiej strony wskazać należy, że ustanowienie rozdzielności z tą datą oznaczałoby ustalenie jej z blisko półtoraroczną datą wsteczną w stosunku do wniesienia pozwu w sprawie niniejszej. Ustawodawca dopuścił ustalenie rozdzielności z datą wsteczną, warunkując jednak to występowaniem wyjątkowych okoliczności. W orzecznictwie Sądu Najwyższego wskazywane jest, że ustanowienie rozdzielności majątkowej z datą wsteczną może być orzeczone jedynie w sytuacjach rzadkich i wyjątkowych, za czym przemawia wzgląd ochrony wierzyciela i każdego z małżonków (por. wyrok SN z 03 lutego (...), II CRN 162/96). W ocenie Sądu w sprawie niniejszej nie wystąpiły wyjątkowe okoliczności, w szczególności nie orzeczenie rozdzielności majątkowej z datą żądaną przez powoda nie spowoduje zagrożenia dla interesów majątkowych powoda. Podstawowym problemem małżonków jest bowiem brak współpracy w kwestiach majątkowych, jednak orzeczenie rozdzielności z datą wcześniejszą nie da sposobności do sanowania skutków braku tego współdziałania w tym okresie.

Z powyższych przyczyn Sąd ustanowił rozdzielność majątkową małżeńską pomiędzy stronami z dniem wniesienia powództwa, tj. z dniem 25 lutego 2015 roku.

Mając powyższe na uwadze Sąd na podstawie art. 52 kro orzekł, jak w sentencji.

O kosztach postępowania Sąd orzekł na podstawie art. 100 kpc. Na koszty niniejszego postępowania złożyły się opłata od pozwu w wysokości 200 zł oraz koszty zastępstwa procesowego stron. Każda ze stron uległa w części, dlatego zasadne było równe rozdzielenie kosztów postępowania między stronami.