Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego dla Warszawy-Mokotowa w Warszawie

Sygn. akt III W 1074/16

Uzasadnienie wyroku z dnia 23 stycznia 2017 roku

Za podstawę wyroku Sąd przyjął następujące ustalenia:

Dnia 30 czerwca 2015 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych, III Oddział w W., Wydział (...)wystawił upoważnienie nr (...) do przeprowadzenia kontroli płatnika składek (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W. przy ul. (...), dla inspektora kontroli ZUS R. W.. Zgodnie z treścią przywołanego upoważnienia przedmiotowa kontrola obejmowała swoim zakresem: 1) prawidłowość i rzetelność obliczania składek na ubezpieczenia społeczne oraz innych składek, do których pobierania zobowiązany jest Zakład oraz zgłaszanie do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego, 2) ustalanie uprawnień do świadczeń z ubezpieczeń społecznych i wypłacanie tych świadczeń oraz dokonywanie rozliczeń z tego tytułu, 3) prawidłowość i terminowość opracowywania wniosków o świadczenia emerytalne i rentowe, 4) wystawienie zaświadczeń lub zgłaszanie danych dla celów ubezpieczeń społecznych. Specjalista do spraw kadrowych M. S. była osobą upoważnioną do reprezentowania (...) Sp. z o.o. podczas przeprowadzania przedmiotowej kontroli, w szczególności legitymowała się umocowaniem do składanie wszelkich niezbędnych oświadczeń woli i wiedzy wobec inspektorów Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w W., okazywania dokumentów dotyczących zatrudnienia i kontrolowanej spółki oraz udzielania niezbędnych informacji i wyjaśnień.

Dowód: upoważnienie (k. 2), pełnomocnictwo (k. 3), zeznania R. W. (k. 97 v.-98, 246-247), , zeznania L. M. (k. 251-252), wyjaśnienia M. S. (k. 54, 91v-92, 96-97)

Kontrolę powyższą wszczęto dnia 5 sierpnia 2015 roku. Tego dnia przedstawiono M. S. powyższe upoważnienie do przeprowadzenia kontroli wraz z pouczeniem o prawach i obowiązkach kontrolowanego płatnika składek, w szczególności o obowiązku udostępnienia wszelkich ksiąg, dokumentów i innych nośników informacji związanych z zakresem kontroli, które są przechowywane u płatnika oraz u osób trzecich w związku z powierzeniem tym osobom niektórych czynności na podstawie odrębnych umów. Pismem z dnia 11 sierpnia 2015 inspektor kontroli wezwała M. S. do przedłożenia dnia 13 sierpnia 2015 roku struktury przychodów, wykazu środków trwałych, rachunków do umów zleceń, oświadczeń zleceniobiorców dotyczących posiadania innych tytułów do ubezpieczeń, wydruków z kont rozrachunki z kontrahentami, sprawozdań finansowych za lata 2012, 2013, 2014, 2015.

Dowód: wezwanie (k. 4), upoważnienie (k. 2, 2v), zeznania R. W. (k. 97 v.-98, 246-247)

Pismem datowanym na 11 sierpnia 2015 roku (wezwanie do przedłożenia dokumentów), przedstawionym inspektorowi kontroli w dniu 13 sierpnia 2015 roku, M. S. oświadczyła, że (...) Sp. z o.o. odmawia udostępnienia zażądanych dokumentów w postaci struktury przychodów, wykazu środków trwałych i wydruków z kont rozrachunki z kontrahentami jako, jej zdaniem, dotyczących informacji niemieszczących się w zakresie prowadzonej kontroli oraz częściowo objętych tajemnicą przedsiębiorstwa. Pismem z dnia 13 sierpnia 2015 roku (wezwanie II do przedłożenia dokumentów) inspektor kontroli znowu wezwała M. S. do przedłożenia do dnia 14 września 2015 roku struktury przychodów, wykazu środków trwałych, oświadczeń zleceniobiorców dotyczących posiadania innych tytułów do ubezpieczeń, wydruki z konta rozrachunki z kontrahentami. M. S. podtrzymała swoje stanowisko w zaadresowanym do R. W. piśmie, datowanym na dzień 14 sierpnia 2015 roku, ponownie wskazując, że odmawia przedłożenia dokumentów i informacji nie związanych, w jej ocenie, z przedmiotem kontroli i zakresem upoważnienia udzielonego inspektor kontroli.

Dowód: pisma obwinionej (k. 7-8, 9-10), zeznania R. W. (k. 97 v.-98, 246-247), wyjaśnienia M. S. (k. 54, 91-92, 96-97) , wezwanie II (k. 5),

Przedmiotowa kontrola została przerwana 14 sierpnia 2015 roku z powodu nieprzedłożenia dokumentów przez (...) Sp. z o.o., braku czasu na sporządzenie kserokopii dokumentów wymienionych w wezwaniu z dnia 11 sierpnia 2015 roku oraz z uwagi na pismo płatnika datowane na 11 sierpnia 2015 rok o odmowie udostepnienia zażądanych dokumentów.

Dowód: powiadomienie (k. 6)

W odpowiedzi na pismo M. S. z dnia 14 sierpnia 2015 roku inspektor R. W. po raz kolejny wezwała do okazania w siedzibie kontrolowanego płatnika dokumentów w postaci struktury przychodów, wykazu środków trwałych, oświadczeń zleceniobiorców dotyczących posiadania innych tytułów do ubezpieczenia dnia 14 września 2015 roku.

W odpowiedzi M. S. wskazała, że oświadczenia zleceniobiorców dotyczące posiadania innych tytułów do ubezpieczenia zostały już częściowo udostępnione do kontroli. Odnosząc się do struktury przychodów i wykazu środków trwałych oświadczyła, że (...) sp. z o.o. nie widzi przedmiotowego związku tych dokumentów z zakresem przeprowadzanej przez ZUS kontroli. Stwierdziła przy tym, iż w przypadku braku dodatkowych wyjaśnień ze strony ZUS, wskazujących na związek w/w dokumentów z zakresem kontroli, nie widzi możliwości ich udostępnienia.

Dowód: pismo ZUS-u (k. 11-13), pismo obwinionej (k. 14), zeznania R. W. (k. 97 v.-98, 246-247), wyjaśnienia M. S. (k. 54, 91-92, 96-97), zeznania L. M. (k. 251-252)

Dnia 4 września 2015 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych, III Oddział w W., Wydział Kontroli Płatnika Składek wystawił upoważnienie nr (...) do przeprowadzenia kontroli płatnika składek (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W. przy ul. (...), dla inspektora kontroli ZUS R. W.. Zgodnie z treścią tego upoważnienia przedmiotowa kontrola obejmowała swoim zakresem: 1) prawidłowość i rzetelność obliczania składek na ubezpieczenia społeczne oraz innych składek, do których pobierania zobowiązany jest Zakład oraz zgłaszanie do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego, 2) ustalanie uprawnień do świadczeń z ubezpieczeń społecznych i wypłacanie tych świadczeń oraz dokonywanie rozliczeń z tego tytułu, 3) prawidłowość i terminowość opracowywania wniosków o świadczenia emerytalne i rentowe, 4) wystawienie zaświadczeń lub zgłaszanie danych dla celów ubezpieczeń społecznych. Powyższe upoważnienie, doręczone M. S. dnia 14 września 2015 roku, zawierało pouczenie o prawach i obowiązkach kontrolowanego płatnika składek, w szczególności o powinności udostępnienia wszelkich ksiąg, dokumentów i innych nośników informacji związanych z zakresem kontroli, które są przechowywane u płatnika oraz u osób trzecich w związku z powierzeniem tym osobom niektórych czynności na podstawie odrębnych umów.

Dowód: upoważnienie (k. 15, 15v)

Kontrolę wszczętą w dniu 5 sierpnia 2015 roku, a prowadzoną u płatnika składek (...) Sp. z o.o. wznowiono 14 września 2015 roku. Tego samego dnia wezwano M. S. do przedłożenia do dnia 7 października 2015 roku szeregu dokumentów, w tym dotyczących poszczególnych pracowników, a także: struktury przychodów, wykazu środków trwałych oraz wydruków z konta rozrachunki z kontrahentami. W odpowiedzi na powyższe wezwanie M. S. wskazała, iż dokumenty dotyczące poszczególnych pracowników zostaną przekazane w dniu 7 października 2015r. z uwagi na ich ilość oraz ponownie odmówiła wydania struktury przychodów (...) Sp. z o.o., wykazu środków trwałych oraz wydruków z konta „rozrachunki z kontrahentami” powołując się na brak związku żądanych dokumentów z zakresem kontroli. Przedmiotową kontrolę kolejny raz przerwano dnia 15 września 2015 roku w związku z okolicznościami występującymi po stronie płatnika składek do czasu ustąpienia przyczyny (z powodu nie przedłożenia dokumentów), zaś wznowiono ją dnia 7 października 2015 roku.

Dowód: powiadomienie (k. 16 ), wezwanie (k. 17-18), powiadomienie (k. 19-20), pismo obwinionej (k. 21 - 22), powiadomienie (k. 23), zeznania R. W. (k. 97 v.-98, 246-247),

W toku przeprowadzonej przez inspektora R. W. kontroli płatnik (...) Sp. z o.o., w którego imieniu działała M. S., okazał szereg dokumentów, jednakże nie przedstawił struktury przychodów, wykazu środków trwałych oraz kompletnych wydruków z konta „rozrachunki z kontrahentami”. W (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W. przy ul. (...) były tworzone i przechowywane, dotyczące tego płatnika, wykaz (ewidencja) środków trwałych, struktura przychodów oraz wydruki z konta rozrachunki z kontrahentami, które pozostawały w dyspozycji M. S..

Dowód: wyjaśnienia M. S. (k. 54, 91-92, 96-97), kserokopie dokumentów (k. 101- 223), zeznania R. W. (k. 97 v.-98, 246-247), zeznania L. M. (k. 251-252)

Z przeprowadzonej u płatnika (...) Sp. z o.o. kontroli sporządzono protokół datowany na 15 października 2015 roku. W wyniku nieprzedłożenia przez M. S. na żądanie inspektora kontroli struktury przychodów, wykazu środków trwałych oraz wydruków z konta „rozrachunki z kontrahentami” R. W. nie przeprowadziła pełnej kontroli płatnika w zakresie prawidłowości i rzetelności obliczania składek na ubezpieczenia społeczne oraz innych składek, do których pobierania zobowiązany jest Zakład Ubezpieczeń Społecznych oraz zgłaszanie do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego. Zastrzeżenia w przedmiocie nieokazania żądanej dokumentacji inspektor R. W. zawarła w notatce urzędowej złożonej do akt przedmiotowej kontroli.

Dowód: protokół kontroli (k. 24 - 36), zeznania R. W. (k. 97 v.-98, 246-247)

(...) sp. z o.o. jest jednym z dwóch wspólników (...) Sp. z o.o. sp. k., natomiast oba te podmioty, (...) sp. z o.o. oraz (...) Sp. z o.o. sp. k, są wspólnikami (...) sp. z o.o. Siedziby zaś obu spółek, (...) sp. z o.o. oraz (...) Sp. z o.o. sp. k., mieszczą się w W. przy ul. (...).

Dowód: odpisy z KRS-u (k. 224-225), zeznania R. W. (k. 97v)

M. S. jest księgową, legitymującą się wykształceniem wyższym, zamężna. Aktualnie jest zatrudniona w (...) Sp. z o.o. i uzyskuje z tego tytułu średnie miesięczne wynagrodzenie w wysokości 4 500,00 zł. Przysługuje jej prawo własności do zamieszkiwanego przez nią lokalu mieszkalnego o pow. 56 m ^{( 2 )}znajdującego się w W. oraz samochodu osobowego marki O., nadto jest współwłaścicielką posiadłości w miejscowości (...) pod (...) o pow. 800 m ^{( 2)}. M. S. nie była leczona psychiatrycznie ani neurologicznie ani uprzednio karana.

Dowód: dane osobopoznawcze (k. 52-53, 91), karta karna (k. 55, 84)

W toku postępowania wyjaśniającego M. S. nie przyznała się do popełnienia zarzuconych jej czynów. W przedmiocie pierwszego zarzutu wyjaśniła (k. 54), że przedłożyła rachunki do umów zleceń dotyczących (...) Sp. z o.o., zaś na str. 8 protokołu kontroli z 15 października 2015 r. znajduje się zapis o udostępnionych dowodach, wśród których są wymienione: kserokopia umów zleceń, kontraktów menadżerskich, oświadczeń do umów oraz rachunków i kart wynagrodzeń. Podała, że dowodem na udostępnienie rozrachunków z kontrahentami jest zapis w protokole kontroli na str. 6 z wymienieniem dowodów: rozrachunki należności z (...) HUTA, rozrachunki (...) z (...) HUTA, rozrachunki (...) z (...), zobowiązania. Nadto wskazała, że udostępniła sprawozdania finansowe za lata 2012-2014 i zaznaczyła, iż uważa, że nie udaremniła kontroli w zakresie, o którym mowa w zarzucie. Jej zdaniem to samo dotyczy zarzutu drugiego. Dnia 11 sierpnia 2015 r. wystosowała do inspektora kontroli pismo uzasadniając, odmowę przedłożenia dokumentów: struktura przychodów, wykaz środków trwałych, wydruk z konta rozrachunki z kontrahentami. Obwiniona podkreśliła, że po otrzymaniu pisma z ZUS z dnia 27 sierpnia 2015 r. nadal podtrzymuje swoje stanowisko zawarte w piśmie z 11 sierpnia 2015 r. Dalej obwiniona relacjonowała, że 2 września 2015 r. w związku z powtórnym wezwaniem do udostepnienia dokumentów: struktura przychodów i wykaz środków trwałych, oświadczeń zleceniobiorców dotyczących posiadania innych tytułów do ubezpieczeń zareagowała przesyłając pismo, w którym podtrzymała swoje stanowisko. Zaznaczyła, że pozostałe dokumenty udostępniła. Odnosząc się do trzeciego z zarzuconych jej czynów obwiniona ponownie zaznaczyła, iż żądane dokumenty nie wchodziły w zakres kontroli i nie miały nic wspólnego z jej zakresem.

Przed Sądem obwiniona również nie przyznała się do popełnienia zarzuconych jej czynów. Podkreśliła (k. 91-92, 96-97, 246v - 247), w oparciu o protokół kontroli, iż ZUS otrzymał dokumenty, które były wymagane przez kontrolującą w zakresie upoważnienia. Zaznaczyła, iż osoba kontrolująca wystosowała do niej 3 pisma, w których żądała dokumentów, których ona odmówiła przedstawienia, gdyż nie widziała ich związku z zakresem kontroli, dotyczyło to struktury przychodów spółki, wykazu środków trwałych i wydruku rozrachunków z kontrahentami. Dodała, że na te pisma wystosowała w odpowiedzi oraz udostępniła dokumenty związane z rozrachunkami z kontrahentami spółek powiązanych. Obwiniona przyznała, iż żądane przez ZUS w/w dokumenty, były prowadzone w firmie, poza wykazem środków, zamiast którego była prowadzona ewidencja środków trwałych. Obwiniona nie potrafiła jednak wskazać na różnicę pomiędzy wykazem i ewidencją środków trwałych. Zaznaczyła, że do tej różnicy nawiązała w swoim piśmie z k. nr 8 akt sprawy, akcentując brak w (...) sp. z o.o. wykazu środków trwałych, z racji prowadzenia rozliczeń w formie ryczałtu od dochodów ewidencjonowanych. (...) sp. z o.o. jest bowiem jedynie podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych, stąd prowadzi ewidencję środków trwałych. Według obwinionej gdyby inspektor ZUS określiła zakres kontroli, a ona uznałaby, że żądane przez nią dokumenty są potrzebne do tej kontroli, to przedłożyłaby te dokumenty. Przyznała, iż dokumenty, określone we wniosku o ukaranie były do jej dyspozycji, oprócz wykazu środków trwałych, który nie był prowadzony. Była przy tym upoważniona do udostępnienia dokumentów przez okres prowadzenia kontroli ZUS. Obwiniona posiadała wiedzę o tym, kto był właścicielem (...) Sp. z o. o. sp. k. oraz (...) Sp.z o. o. (korporacja zagraniczna z D., (...), a personalnie - K. L.). W jej odczuciu inaczej wyglądała kwestia pracy zatrudnianych pracowników w obu w/w spółkach. (...) Sp. z o. o. sp. k. zajmuje się sprzedażą wyrobów stalowych. (...) Sp. z o. o. opiera się na sprawozdawczości, analizie działalność poszczególnych podległych zakładów. (...) Sp. z o. o. nadzoruje (...) Sp. z o. o. i sp. k. Jej zdaniem najprawdopodobniej jedynym pracownikiem, który wykonywał te same obowiązki na rzecz w/w spółek była ona. Sama decydowała o tym, jakie dokumenty udostępnia kontrolerom ZUS, odmówiła wydania dokumentów z własnej woli. W odpowiedzi na pytanie na podstawie jakich dokumentów można ustalić istotę przychodów, źródło ich pozyskiwania, elementy świadczenia usług oraz koszty usług obcych i wynagrodzeń obwiniona wyjaśniła, że w dokumentach udostępnionych przeze nią ZUS-owi były również sprawozdania finansowe za lata kontroli, w tym opisy merytoryczne i finansowe, wyjęte z ksiąg rachunkowych oraz sprawozdania finansowe, zawierające odpowiedzi na pytania inspektora ZUS. Występowała do ZUS-u o to, aby zwrócono się do kompetentnych osób, aby te wpłynęły albo na zmianę zakresu kontroli, albo żeby udowodniono jej, że żądane dokumenty są niezbędne. Natomiast na pytanie na podstawie jakich dokumentów można ustalić właściciela nieruchomości przy ul. (...), środków transportu, mebli, wyposażenia komputerowego, środków łączności obwiniona wyjaśniła, że odmówiła udostepnienia części dokumentów co do ustalenia powyższych kwestii, gdyż nie miały one związku z kontrolą. Następnie obwiniona podała definicję ewidencji środków trwałych, zaznaczając ponownie brak jej związku z zakresem kontroli ZUS. Wskazała także na art. 87 ust. 1 pkt 1a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, zakreślający jakie dokumenty powinna udostępnić kontroli z ZUS. Dodała, iż kontrolowana spółka nie zalegała ze składkami ZUS, a gdyby tak było, to udostępniłaby ewidencję środków trwałych. Obwiniona wskazała także co to jest struktura przychodów (zbiór informacji zawartych w księgach rachunkowych), którą ZUS powinien odczytać z udostępnionych sprawozdań rachunkowych. Zaznaczyła, iż udostępniła do kontroli rozrachunki z kontrahentami, ale ZUS-owi chodziło widocznie o szersze rozrachunki z większą ilością kontrahentów.

Sąd zważył, co następuje.

Należało dać wiarę wyjaśnieniom M. S. w zakresie, w którym przyznała, iż jako osoba upoważniona do reprezentacji (...) sp. z o.o. podczas kontroli prawidłowości i rzetelności rozliczeń z ZUS, nie udostępniła ona inspektorowi ZUS dokumentów wyszczególnionych we wniosku o ukaranie. Polegały na prawdzie także jej wyjaśnienia co do tego, że nie udaremniła ona jednak tej kontroli, gdyż szereg wymaganych dokumentów jednak udostępniła, z wyłączeniem tych wskazanych we wniosku o ukaranie. Stąd taką kontrolę mogła ona co najwyżej utrudnić (o czym niżej), a nie ją udaremnić (tj. zupełne pozbawić dostępu inspektorowi ZUS do dokumentacji płatnika).

Powyższe koresponduje z dowodami w postaci wezwań (k. 4-5, 17-18), pism obwinionej (k. 7-9, 14, 21), pism ZUS-u (k. 11-12), kserokopii dokumentów kontrolnych (k. 101-223), pełnomocnictwa (k. 3) oraz w zeznaniach R. W. (k. 97 v.-98) i L. M. (k. 251-252). Z kolei z protokołu kontroli (k. 24-36), sporządzonego po przeprowadzeniu czynności u płatnika (...) Sp. z o. o. oraz zeznań R. W. wynika, iż poczyniono w toku kontroli częściowo, ustalenia w zakresie punktu 1 upoważnienia do przeprowadzenia kontroli, tzn. w zakresie prawidłowość i rzetelność obliczania składek na ubezpieczenia społeczne oraz innych składek, do których pobierania zobowiązany jest ZUS oraz zgłaszania do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego.

Obwiniona udostępniła w toku kontroli dokumenty związane z rozrachunkami z kontrahentami spółek powiązanych, co znajduje potwierdzenie w dowodach z kserokopii dokumentów przedstawionych inspektorowi (k. 101-108) oraz w zeznaniach R. W. (k. 246 v.).

Nadto Sąd dał wiarę tej części wyjaśnień M. S., z której wynika, że struktura przychodów (...) Sp. z o. o., wydruki rozrachunków tego płatnika z kontrahentami i ewidencja środków trwałych były w jej dyspozycji, okoliczność ta nie stoi w sprzeczności z żadnymi dowodami przeprowadzonymi w toku niniejszego postępowania.

Poza tym obwiniona w toku postępowania w swoich wyjaśnieniach przedstawiała nieznajdującą uzasadnienia w okolicznościach niniejszej sprawy ocenę, że żądane przez inspektora kontroli ZUS dokumenty, wyszczególnione we wniosku o ukaranie, nie były związane z zakresem kontroli przeprowadzonej u płatnika (...) Sp. z o. o. Sąd nie podzielił wyrażonego w tym przedmiocie stanowiska obwinionej, a uwzględnił spójne i rzeczowe okoliczności ukazane w zeznaniach świadków R. W. i L. M..

W szczególności R. W. jako pracownica Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z trzydziestoletnim doświadczeniem w Wydziale Kontroli (k. 97 v.-98, 246-247), której zlecono kontrolę w (...) sp. z o.o. zeznała, iż w dniu kontroli przedstawiła obwinionej upoważnienie wraz z pouczeniem o obowiązku okazania ZUS-owi wszelkich dokumentów, związanych z zakresem kontroli. Miała ona za zadanie sprawdzić zatrudnienie na rzecz jednego pracodawcy przez pryzmat często występujących sytuacji u płatników składek, w których ubezpieczony podlega ubezpieczeniu zdrowotnemu od wysokiej kwoty w spółce kontrolowanej, a jednocześnie wykonuje tę samą pracę u drugiego pracodawcy, pokrewnego na podstawie umowy o pracę, z tytułu której są odprowadzane składki minimalne od najniższej podstawy na ubezpieczenia emerytalno-rentowe. Takie rozwiązanie jest niekorzystne dla pracownika z perspektywy obniżenia mu z tego tytułu emerytury. R. W. ustaliła powiązania podmiotów (...) sp. z o.o., (...) Sp. z o.o. sp. k. oraz (...) sp. z o.o. Po czym dostrzegła, iż w firmie (...) ubezpieczeni mieli właśnie zawarte umowy zlecenia, od których odprowadzana była wyłącznie składka zdrowotna w wysokości od 7 500 – 74 000 zł. Podkreśliła, że w tym czasie te same osoby miały zawierane umowy o pracę z (...) sp. z o.o. sp. k. i miały minimalne wynagrodzenie za ten sam miesiąc. Jej zdaniem mogło mieć to związek z umową o pracę na rzecz jednego pracodawcy. Wtedy wystąpiła o dokumenty, o których mowa we wniosku o ukaranie, których jednak nie otrzymała, pomimo trzykrotnych wezwań kierowanych do obwinionej. Świadek stworzyła symulację składek za styczeń 2014 r. Z deklaracji wynikało, że składka emerytalna była wykazana w wysokości 10 000 zł, składka rentowa w wysokości ok. 5 000 zł. Jeśli zaś po uzyskaniu dokumentów, o których mowa we wniosku o ukaranie, okazałoby się, że jest to praca na rzecz jednego pracodawcy, to składka emerytalna wykazana w deklaracji wzrosłaby do ok. 70 000 zł, a rentowa o ok. 29 000 zł. Podkreśliła, że dokumenty: tj. struktura przychodów, wykaz środków trwałych, który oznaczał także ewidencję środków trwałych, wydruki z konta rozrachunki z klientami, miały jej pomóc w wyjaśnieniu powyższego. Udostępnione zaś przez obwinioną sprawozdanie finansowe było w tej mierze ogólne i niewystarczające (Np. na str. 313 sprawozdania finansowego wskazana jest pozycja „zobowiązania z tytułu dostaw, robót i usług”, w których wymieniono ogólne kwoty, na które nie wiadomo co się składało. W tym sprawozdaniu jest także pozycja „Inne zobowiązania” w których podano ogólne wysokie kwoty z których również nic nie wynikało, natomiast żeby wyjaśnić skąd wynikały kwoty z pozycji w bilansie zasadnym było – zdaniem świadka - zażądanie tych dokumentów wskazanych we wniosku o ukaranie).

R. W. wykazała zasadność żądania wskazanych we wniosku o ukaranie dokumentów i ich związek z kontrolą ZUS. Świadek podkreśliła, że gdyby otrzymała dokumenty, wykazane w wezwaniu takie jak: struktura przychodów, czy wykaz ewidencji środków trwałych, to posiłkowałaby się nimi jako materiałami źródłowymi, zestawiając je z fakturami, do których wprowadzono wynagrodzenia za pracę. Podała, że analizując ewidencję środków trwałych ustaliłaby kto jest tych środków właścicielem np. lokali, w których pracowali pracownicy obu powiązanych spółek. Mogłaby wówczas rzetelnie ustalić, czy była wykonywana praca na rzecz jednego pracodawcy. Struktura przychodów była jej potrzebna do stwierdzenia czy firma (...) płaci za wynajęcie pracy pracowników od (...) i do wykazania źródła pozyskiwania tych przychodów, np. z tytułu umów zlecenia. Z kolei wydruki z konta rozrachunki z kontrahentami były niezbędne do ustalenia czy spółka (...) zobowiązała się do zarządzania inną spółką oraz czy ta spółka wystawiała faktury za usługi w związku ze świadczoną pracą na podstawie umów zlecenia. Dane zawarte w bilansach udostępnionych przez obwinioną nie pozwoliły na poczynienie w/w ustaleń. Rozrachunki z klientami, udostępnione przez obwinioną stanowiły jedynie „wycinki”, które nie zezwalały na dokonanie ustaleń. Świadek zeznała również, że nie objęła kontrolą punktu 1 upoważnienia z k. 2 (prawidłowość i rzetelność obliczania składek na ubezpieczenia społeczne oraz innych składek, do których pobierania zobowiązany jest Zakład oraz zgłaszanie do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego), a ustosunkowała się w protokole tylko do tego na co miała dokumenty od obwinionej. Nie mogła zatem ocenić pkt pierwszego z upoważnienia z k. 2, bo nie miałam rzetelnych, kompletnych dokumentów.

Zeznania świadka stanowiły wiarygodną podstawę ustaleń faktycznych w niniejszej sprawie. R. W. w sposób logiczny i rzeczowy relacjonowała okoliczności, co do których powzięła wiedzę w trakcie wykonywania obowiązków służbowych jako inspektor kontroli w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych w Wydziale Kontroli Płatników Składek. Jest ona osobą obcą dla obwinionej, miała z nią kontakt tylko w ramach wykonywania czynności o charakterze zawodowym, dlatego nie miała ona powodów, aby zeznawać w niniejszym postępowaniu nieprawdę. Podana przez świadka okoliczność, że przedstawiła obwinionej w dniu kontroli upoważnienie z pouczeniem o obowiązku okazania ZUS-owi wszelkich dokumentów związanych z zakresem kontroli, znajduje potwierdzenie w treści tego dokumentu (k. 2). Zeznania świadka w części wskazującej na powiązania podmiotów (...) sp. z o.o., (...) Sp. z o.o. sp. k. oraz (...) sp. z o.o. znajdują potwierdzenie w odpisach z KRS-u (k. 224-254), z których wynika, że (...) sp. z o.o. jest jednym z dwóch wspólników (...) Sp. z o.o. sp. k., natomiast oba te podmioty, (...) sp. z o.o. oraz (...) Sp. z o.o. sp. k, są wspólnikami (...) sp. z o.o. Siedziby zaś obu spółek, (...) sp. z o.o. oraz (...) Sp. z o.o. sp. k., mieszczą się w W. przy ul. (...). Podana przez świadka okoliczność, że analiza kont ubezpieczeniowych wykazała, że z (...) sp. z o.o. ubezpieczeni mieli zawarte umowy zlecenia, a w tym samym czasie z (...) Sp. z o.o. sp. k. łączył ich stosunek pracy, co było sugestią świadczenia pracy ma umowę o pracę przez tych ubezpieczonych na rzecz jednego pracodawcy.

Analogicznie zeznała świadek L. M. (k. 251, 251v), w tym podała jakie dokumenty były żądane od obwinionej, w tym w postaci struktury przychodów, ewidencji środków trwałych i wydruków z konta rozrachunki z kontrahentami oraz w pełni wykazała, że miały one związek z zakresem prowadzonej kontroli. Rzeczowo przy tym podała, jakie okoliczności planowano ustalić w oparciu o ich analizę w kontekście czy ubezpieczeni zleceniobiorcy w rzeczywistości nie świadczą pracy na umowę o pracę na rzecz (...) sp. z o.o. sp. k. lub pośrednio na rzecz (...) sp. z o.o.

L. M. jako zastępca kierującego Wydziałem Kontroli w III Wydziale ZUS w W. zeznała (k. 251 – 252), że R. W. w ramach prowadzonej kontroli u płatnika składek (...) Sp. z o.o. konsultowała się z nią, w tym w sytuacji gdy obwiniona jako osoba upoważniona do przedłożenia dokumentów w toku kontroli odmówiła ich wydania, a przedłożyła tylko bilans. Świadek rozmawiała także z R. W. na temat dostrzeżonych przez nią okoliczności, tj. że (...) Sp. z o.o. zawierała umowy zlecenia z kilkoma osobami, deklarując tylko składki na ubezpieczenie zdrowotne, a z analizy kont tych osób (ubezpieczonych) wynikało, że osoby te były zatrudnione na podstawie umowy o pracę w innych spółkach powiązanych ze spółką, u której prowadziła kontrolę. Deklarowane były składki na ubezpieczenia społeczne od kwot dużo niższych. Stąd należało sprawdzić czy te osoby (pracownicy) były faktycznie objęte stosunkiem pracy. Ustalono w ramach przesłuchań, iż były osoby, wykonujące pracę na podstawie umów zlecenia i umów o pracę pod tym samym adresem, w tym samym miejscu i przy tych samych urządzeniach technicznych. Stąd zasadna była weryfikacja struktury przychodów, obrazującej najdokładniej współzależności finansowe podmiotów i procentowy udział każdego podmiotu w obrocie. Świadek zaznaczyła, że jeżeli (...) Sp. z o.o. miała większość obrotów z jednym podmiotem, np. z (...) Sp. z o.o. sp. k., to można było przypuszczać, że umowy zlecenia pomiędzy (...) Sp. z o.o. , a zleceniobiorcami pracującymi na rzecz w/w spółek zostały zawarte w celu uniknięcia płacenia składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu stosunku pracy tych pracowników. L. M. podała, że żądanie wykazu środków trwałych miało na celu ustalenie czyją własnością są biura i ich wyposażenie, gdyby bowiem jedna firma miała środki trwałe, a druga ich nie miała, to istniałoby podejrzenie, że powstała po to, żeby uniknął kosztów podatkowych. Dlatego trzeba było sprawdzić także kto powinien być właściwym płatnikiem składek w związku z zatrudnieniem osób, a należało to ocenić w całokształcie dowodów. Niezbędne były przy tym wydruki z konta rozrachunki z kontrahentami celem sprawdzenia: czy z tytułu umów zleceń płatnik rozliczał się z innymi firmami i kto był najczęstszym odbiorcą jego usług, czy pomiędzy tymi firmami były współzależności i zawierane umowy o współpracy i powierzenia czynności w ramach umów między przedsiębiorcami. Podkreśliła potrzebę pozyskania do tych rozrachunków z kontrahentami faktur ze specyfikacją, które mogły zawierać zwrot kosztów wynagrodzenia za zlecenie. Specyfikacja taka zawiera wtedy nazwiska osób i kwoty wypłacone z tytułu umów zleceń, natomiast to wskazywałoby, że ci zleceniobiorcy wykonywali pracę na rzecz podmiotu (...) Sp. z o.o. z tytułu stosunku pracy i z tego tytułu podmiot ten powinien płacić składki ZUS. Świadek zapoznała się z dwoma pismami obwinionej, w tym z jednym, w którym obwiniona powoływała się na tajemnicę przedsiębiorstwa oraz z drugim, w którym obwiniona wskazywała na bezzasadność przedłożenia pozostałych dokumentów. Świadek rzeczowo podała, iż było podejrzenie co do kontrolowanego płatnika naruszenia art. 8a ustawy o sus. Wskazała przy tym na brak trybu odwoławczego w przedmiocie kwestionowania żądanych przez inspektora ZUS od płatnika dokumentów do kontroli. Zastrzeżenia w tej mierze można złożyć – jak podkreśliła - w odwołaniu od decyzji ZUS, ustalającej obowiązek płacenia składek i ich wysokości. Świadek posiadała wiedzę, iż płatnik przedłożył zestawienie rozrachunków z kontrahentami, ale było ono niekompletne, wybiórcze i niechronologiczne.

Sąd dał wiarę logicznym i spójnym wewnętrznie zeznaniom w/w świadka w całości. L. M. w sposób rzeczowy podała okoliczności, co do których powzięła wiedzę w trakcie wykonywania obowiązków służbowych jako zastępca kierownika Wydziału Kontroli w (...) Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w W.. Jest ona osobą obcą dla obwinionej. W toku postępowania nie ujawniły się żadne okoliczności, które wskazywałyby na to, że świadek ma jakikolwiek interes w tym, aby zeznawać nieprawdę. Podana przez świadka okoliczność, że na prośbę R. W. zapoznawała się ze sprawą kontroli w podmiocie (...) sp. z o.o. znajduje potwierdzenie w zeznaniach R. W. (k. 246- 246 v.), która wskazała, że otrzymała od przełożonej L. M. wytyczne co do zakresu żądania dokumentów. Podana przez świadka sekwencja wydarzeń mających miejsce w trakcie przeprowadzania kontroli w (...) sp. z o.o. znajduje potwierdzenie zarówno w zeznaniach R. W. jak i w nieosobowym materiale dowodowym.

W pełni spójne i wiarygodne były również dowody z dokumentów, takich jak upoważnienie (k. 2, 15), pełnomocnictwo (k. 3), wezwania (k. 4, 5, 17-18), powiadomienia (k. 6, 16, 19-20, 23), pisma obwinionej (k. 7-10, 14, 21-22), pisma z ZUS (k. 11-13), protokół kontroli (k. 24-36), sprzeciw (k. 72-74), kserokopie dokumentów kontroli (k. 101-223), odpisy z KRS (k. 224-245), których prawdziwość nie była kwestionowana przez strony w toku postępowania.

Wnioskiem o ukaranie z dnia 23 maja 2016 roku M. S. została obwiniona o to, że:

1)  w W. przy ul. (...) w dniu 11 sierpnia 2015 r. odmówiła przedłożenia inspektorowi kontroli Zakładu Ubezpieczeń Społecznych dokumentów niezbędnych do prowadzenia czynności kontrolnych, tj.: struktury przychodów wykazu środków trwałych, wydruku z konta rozrachunki z kontrahentami, udaremniając przeprowadzenie kontroli w zakresie „Prawidłowość i rzetelność obliczania składek na ubezpieczenia społeczne oraz innych składek, do których pobierania zobowiązany jest Zakład oraz zgłoszenie do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego”

tj. o czyn z art. 98 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych;

2)  w miejscu jak w pkt.1 w dniu 14 sierpnia 2015r. odmówiła przedłożenia inspektorowi kontroli ZUS dokumentów jak w pkt.1, udaremniając przeprowadzenie kontroli w zakresie jak w pkt.1,

tj. o czyn z art. 98 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych;

3)  w miejscu jak w pkt.1 w dniu 21 września 2015 r. odmówiła przedłożenia inspektorowi kontroli ZUS dokumentów w zakresie struktury przychodów, wykazu środków trwałych, wydruku z konta rozrachunki z kontrahentami, udaremniając przeprowadzenie kontroli w zakresie jak w pkt. 1,

tj. o czyn z art. 98 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych.

W myśl art. 98 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz.U. z 2013r., poz. 1442 ze zm.; dalej: u.s.u.s.) ten, kto jako płatnik składek albo osoba obowiązana do działania w imieniu płatnika udaremnia lub utrudnia przeprowadzenie kontroli, podlega karze grzywny do 5000 złotych.

Wykroczenie stypizowane w przepisach art. 98 u.s.u.s. ma charakter indywidualny właściwy, sprawcą czynu może być jedynie płatnik albo osoba działająca w jego imieniu. Definicja płatnika na gruncie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych wskazana została w art. 4 pkt 2 u.s.u.s.

Przepisy ustawy nie definiują natomiast pojęcia osoby obowiązanej do działania w imieniu płatnika. Jak wskazuje się w piśmiennictwie, do kategorii tej zalicza się każdy podmiot, który w imieniu płatnika obowiązany jest do podejmowania czynności związanych z ubezpieczeniami społecznymi. Nie należy natomiast do tej kategorii ten, kto wprawdzie zajmuje się sprawami majątkowymi płatnika, ale nie ma obowiązku wykonywania żadnych czynności związanych z ubezpieczeniami społecznymi (por. J. Lachowski, Komentarz do art. 98 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, w: red. J. Wantoch – Rekowski, Ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych. Komentarz, Lex 2014).

Na podstawie przepisów art. 86 i 87 u.s.u.s. inspektorzy kontroli Zakładu Ubezpieczeń Społecznych uprawnieni są do przeprowadzania kontroli wykonywania przez płatnika zadań i obowiązków w zakresie ubezpieczeń społecznych. Przepis art. 98 ust. 1 pkt 3 u.s.u.s. dotyczy zarówno kontroli już rozpoczętej, jak i takiej, która dopiero ma zostać przeprowadzona w przyszłości, przy czym ewentualny sprawca wykroczenia z art. 98 ust. 1 pkt 3 u.s.u.s. „utrudniać” może przede wszystkim kontrolę już rozpoczętą. Natomiast znamię czasownikowe „udaremniania przeprowadzenia” dotyczyć będzie przede wszystkim kontroli, której przeprowadzenie ma się dopiero rozpocząć.

Utrudnianie przeprowadzenia kontroli polega na każdym zachowaniu, które zakłóca jej przeprowadzenie. Natomiast udaremnienie przeprowadzenia kontroli realizuje się poprzez uniemożliwienie jej przeprowadzenia. Zarówno utrudnianie, jak i udaremnianie przeprowadzenia kontroli może mieć przy tym miejsce zarówno przed, jak i po jej rozpoczęciu. Znamiona czynu wyczerpuje sprawca, który powoduje, iż przeprowadzenie kontroli będzie niemożliwe (por. J. Lachowski, Komentarz do art. 98 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, w: red. J. Wantoch – Rekowski, Ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych. Komentarz, Lex 2014).

Wykroczenie z art. 98 ust. 1 pkt 3 u.s.u.s. ma charakter materialny, jego popełnienie następuje z chwilą wystąpienia skutku w postaci stworzenia przez sprawcę przeszkód, które powodują zagrożenie dla prawidłowego, sprawnego, zgodnego z prawem przeprowadzenia kontroli albo też przeprowadzenie takiej kontroli całkowicie uniemożliwiają. Wykroczenie to można popełnić zarówno umyślnie, jak i nieumyślnie, co wynika z treści art. 5 k.w. w zw. z art. 48 k.w.

Uwzględniając powyższe, w świetle całokształtu materiału dowodowego zgromadzonego w niniejszej sprawie, nie budziło wątpliwości Sądu, że obwiniona dopuściła się wykroczenia stypizowanego w art. 98 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych przez to, że jako osoba obowiązana do działania w imieniu płatnika (...) Sp. z o.o. w W. przy ul. (...) w dniach od 13 sierpnia 2015 roku do 7 października 2015 roku utrudniała przeprowadzenie kontroli inspektorowi kontroli Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w ten sposób, że nie przedłożyła dokumentów w postaci: struktury przychodów, wykazu (ewidencji) środków trwałych, wydruku z konta rozrachunki z kontrahentami, związanych z kontrolą w zakresie: prawidłowości i rzetelności obliczania składek na ubezpieczenia społeczne oraz innych składek, do których pobierania zobowiązany jest Zakład Ubezpieczeń Społecznych oraz zgłaszania do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego.

Obwinionej zarzucono popełnienie trzech czynów, jednakże Sąd doszedł do przekonania, że dopuściła się ona jednego bezprawnego zachowania, które trwało od 13 sierpnia 2015 roku, tj. od dnia, w którym obwiniona była zobowiązana na mocy pierwszego z doręczonych jej wezwań do przedłożenia powyższych dokumentów, do 7 października 2015 roku, tzn. do dnia, w którym obwiniona miała, zgodnie z trzecim wystosowanym do niej wezwaniem, przedstawić żądane dokumenty. Na przestrzeni powyższego okresu obwiniana utrudniała przeprowadzenie kontroli poprzez nieprzedkładanie przedmiotowych dokumentów, co znalazło odzwierciedlenie w opisie czynu przypisanego jej wyrokiem.

M. S. była osobą obowiązaną do działania w imieniu (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W. przy ul. (...) w trakcie kontroli tego podmiotu przeprowadzanej w dniach od 5 sierpnia do 15 października 2015 roku przez inspektora R. W. na podstawie upoważnienia nr (...) oraz upoważnienia nr (...). Obwiniona działała na mocy i w ramach udzielonego jej pełnomocnictwa do reprezentowania (...) Sp. z o.o. podczas przeprowadzania kontroli prawidłowości i rzetelności rozliczeń z Zakładem Ubezpieczeń Społecznych w zakresie świadczeń. Obwiniona była umocowana w szczególności do okazywania dokumentów dotyczących zatrudnienia i kontrolowanej spółki. Sam jej pracodawca zezwolił zatem na szeroki zakres okazywania dokumentów inspektorowi ZUS przez obwinioną, bo odnoszący się do kontrolowanej spółki i w tym zakresie z pewnością znajdowały się dokumenty takie jak: struktura przychodów, wykaz (zamiennie nazywany ewidencją) środków trwałych, wydruki z konta rozrachunki z kontrahentami.

Nie budzi wątpliwości Sądu, że w świetle art. 4 pkt 2 u.s.u.s. (...) Sp. z o.o. jest płatnikiem składek. Czynności wykonywane przez R. W. stanowiły realizację nałożonych na nią, jako na inspektora kontroli Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, obowiązków związanych z kontrolą wykonywania zadań i obowiązków w zakresie ubezpieczeń społecznych przez płatników.

Inspektor R. W. w dniu wszczęcia kontroli, tj. 5 sierpnia 2015 roku doręczyła obwinionej upoważnienie do prowadzenia kontroli, w którym zawarte było pouczenie o prawach jakie przysługują płatnikowi w trakcie przeprowadzania czynności kontrolnych oraz informacja o obowiązkach jakie na nim spoczywają. Pouczenie o obowiązkach i prawach płatnika zostało M. S. doręczone ponownie dnia 14 września 2015 roku wraz z kolejnym upoważnieniem do przeprowadzenia kontroli. W szczególności obwiniona została pouczona o obowiązku wynikającym z art. 88 ust. 1 pkt 1 u.s.u.s. udostępnienia wszelkich ksiąg, dokumentów i innych nośników informacji związanych z zakresem kontroli, które są przechowywane u płatnika oraz u osób trzecich w związku z powierzeniem tym osobom niektórych czynności na podstawie odrębnych umów. Również w doręczonym M. S. piśmie z dnia 27 sierpnia 2015 roku pouczono ją o istnieniu po stronie płatnika powyższego obowiązku. Uprawnienie inspektora kontroli do badania w trakcie przeprowadzania kontroli wszelkich ksiąg, dokumentów finansowo-księgowych i osobowych oraz innych nośników informacji związanych z zakresem kontroli wynika z art. 87 ust. 1 pkt 1 u.s.u.s. Inspektor nie miała przy tym obowiązku wykazywania obwinionej kierunku swoich podejrzeń i przypuszczeń towarzyszących kontroli, w tym pod kątem art. 8 ust. 2a u.s.u.s., zgodnie z którym za pracownika, w rozumieniu ustawy, uważa się także osobę wykonującą pracę na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, albo umowy o dzieło, jeżeli umowę taką zawarła z pracodawcą, z którym pozostaje w stosunku pracy, lub jeżeli w ramach takiej umowy wykonuje pracę na rzecz pracodawcy, z którym pozostaje w stosunku pracy.

Kontrola przeprowadzona u płatnika (...) Sp. z o.o. obejmowała swoim zakresem, wyszczególnionym w obu doręczonych obwinionej upoważnieniach, m. in. prawidłowość i rzetelność obliczania składek na ubezpieczenia społeczne oraz innych składek, do których pobierania zobowiązany jest Zakład oraz zgłaszania do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego. Uprawnienie inspektora kontroli Zakładu Ubezpieczeń Społecznych do przeprowadzenia kontroli w powyższym zakresie wynika z art. 86 ust. 1 pkt 1 i 2 u.s.u.s. W trakcie wykonywania czynności służbowych, w ramach przeprowadzonej kontroli, R. W. wezwała obwinioną trzykrotnie do przedłożenia dokumentów w postaci struktury przychodów, wykazu środków trwałych i wydruków z konta rozrachunki z kontrahentami. Nadto R. W. ponowiła wezwanie do okazania tych dokumentów w skierowanym do obwinionej piśmie z dnia 27 sierpnia 2015 roku. M. S. pomimo doręczonych jej wezwań oraz obowiązku wynikającego z art. 88 ust. 1 pkt 1 u.s.u.s. nie przedstawiła żądanych dokumentów inspektorowi kontroli. Obwiniona zaniechała przedłożenia dokumentów wyszczególnionych we wniosku o ukaranie, mimo że miała do nich dostęp przez wzgląd na zajmowane w (...) sp. z o.o. stanowisko. Powyższe stanowiło utrudnienie do przeprowadzenia kontroli w zakresie prawidłowość i rzetelność obliczania składek na ubezpieczenia społeczne oraz innych składek, do których pobierania zobowiązany jest Zakład Ubezpieczeń Społecznych oraz zgłaszanie do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego. Nie doszło natomiast do zarzuconego obwinionej wnioskiem o ukaranie udaremnienia przeprowadzenia kontroli, która częściowo się odbyła, także w zakresie punktu pierwszego upoważnienia (k. 2, 15). Inspektor kontroli przesłuchała świadków, sporządzono protokół kontroli, co poprzedzało pozyskanie i analizowanie dokumentów, jednakże jedynie w zakresie udostępnionym przez obwinioną. Powyższe znalazło odzwierciedlenie w opisie czynu przypisanego wyrokiem M. S..

Nie było wystarczające w sprawie przedłożenie przez obwinioną sprawozdania finansowego, bilansów i wydruków z kont rozrachunki w klientami. Jak wykazał bowiem materiał dowodowy były to dokumenty niepełne, wybiórcze i nie zawierały wszystkich danych, wymaganych w zakresie kontroli ZUS i nie mogły one zastąpić wymaganych w tej mierze dokumentów w postaci struktury przychodów, wykazu środków trwałych oraz wydruków z konta rozrachunki z kontrahentami. Materiał dowodowy wykazał, iż w/w dokumenty były związane z kontrolą w zakresie: prawidłowości i rzetelności obliczania składek na ubezpieczenia społeczne oraz innych składek, do których pobierania zobowiązany jest ZUS. Stąd R. W. była uprawniona do ich żądania, zaś na kontrolowanym płatniku, reprezentowanym przez obwinioną, ciążył obowiązek do ich przedłożenia inspektorowi kontroli.

W toku postępowania dowodowego ustalono, że (...) sp. z o.o. jest jednym z dwóch wspólników (...) Sp. z o.o. sp. k. i oba te podmioty mają swoje siedziby pod tym samym adresem w W. przy ul. (...). (...) sp. z o.o. oraz (...) Sp. z o.o. sp. k. są wspólnikami (...) sp. z o.o. Nadto w oparciu o zeznania R. W. i L. M. ustalono, że w toku przeprowadzania czynności kontrolnych uzyskano informacje o tym, że ustalone osoby związane były z (...) Sp. z o.o. sp. k. umowami o pracę z wynagrodzeniami oscylującymi na minimalnym poziomie oraz jednocześnie łączyły je z (...) sp. z o.o. umowy zlecenia, od których była odprowadzana wyłącznie niska składka zdrowotna. Co więcej zleceniobiorcy (...) sp. z o.o., będący także pracownikami (...) Sp. z o.o. sp. k., wykonywali te same czynności w ramach obu umów w tym samym miejscu, tj. w siedzibie spółek przy wykorzystaniu tych samych urządzeń technicznych. Kumulatywne zaistnienie powyższych okoliczności spowodowało wystąpienie u pracowników Zakładu Ubezpieczeń Społecznych uzasadnionego podejrzenia, że w przedmiotowym przypadku osoby oficjalnie dokonujące czynności w ramach umów zleceń na rzecz (...) sp. z o.o., w rzeczywistości wykonywały pracę na umowę o pracę na rzecz swojego pracodawcy (...) Sp. z o.o. sp. k. Przez wzgląd na powyższe nastąpiło ukierunkowanie czynności przez ZUS na zbadanie tej okoliczności. Stąd zasadne było żądanie okazania dokumentów wyszczególnionych we wniosku o ukaranie. Zgodnie z art. 8 ust. 2a u.s.u.s. za pracownika, w rozumieniu ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, uważa się także osobę wykonującą pracę na podstawie umowy zlecenia, jeżeli umowę taką zawarła z pracodawcą, z którym pozostaje w stosunku pracy, lub jeżeli w ramach takiej umowy wykonuje pracę na rzecz pracodawcy, z którym pozostaje w stosunku pracy. Ustalenie zatem, że oznaczone osoby będące zleceniobiorcami (...) sp. z o.o. w rzeczywistości wykonywały pracę na umowę o pracę, rzutowałoby na ocenę poprawności zgłoszeń do ubezpieczeń społecznych i zdrowotnego tych osób oraz prawidłowości i rzetelności obliczania przez (...) sp. z o.o. składek na ubezpieczenia społeczne oraz innych składek, do których pobierania zobowiązany jest Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Natomiast do poczynienia rzetelnych ustaleń w tym zakresie konieczne było zapoznanie się z dokumentami wyszczególnionymi we wniosku o ukaranie. Wykaz środków trwałych pozwoliłby na ustalenie czyją własnością są biura, w których wykonywały czynności osoby będące jednocześnie zleceniobiorcami i pracownikami, a także tego, której spółce przysługuje prawo własności do rzeczy ruchomych stanowiących wyposażenie tych biur. Struktura przychodów umożliwiłaby określenie zależności finansowych istniejących między (...) sp. z o.o. a (...) Sp. z o.o. sp. k. Z kolei analiza kompletnych wydruków z konta rozrachunki z kontrahentami pozwoliłaby na ustalenie czy (...) sp. z o.o. była zobowiązana do zarządzania inną spółką i czy wystawiał ona faktury za świadczenie usług w postaci pracy wykonywanej na podstawie umów zleceń. Zaznaczenia wymaga, że pojęcia „wykaz środków trwałych” oraz „ewidencja środków trwałych” mają charakter synonimiczny. Ewidencja to wykaz, spis zawierający dane dotyczące stanu m. in. rzeczy, natomiast wykazem jest pismo zawierające dokładne wyliczenie m. in. rzeczy, inaczej lista lub spis (W. D., Słownik języka polskiego, sjp.pwn.pl/doroszewski/wykaz, sjp.pwn.pl/ doroszewski/ewidencja, dostęp na dzień 10 lutego 2017 r.). Zatem oba powyższe pojęcia oznaczają w praktyce spis środków trwałych.

Przypisanie obwinionej winy nie budziło wątpliwości Sądu, gdyż nie ujawniły się w toku niniejszego postępowania żadne okoliczności mogące powodować wyłączenie jej odpowiedzialności. M. S. jest osobą pełnoletnią, dojrzałą, poczytalną i nie działała pod wpływem błędu. W ocenie Sądu stopień winy obwinionej jest znaczny. Popełniła przypisane jej wykroczenie z winy umyślnej w zamiarze bezpośrednim, o czym świadczy okoliczność, że mimo dostarczenia jej pouczeń o obowiązku udostępnienia wszelkich dokumentów związanych z zakresem kontroli i mimo trzykrotnych wezwań do przedłożenia żądanych dokumentów, nie zadośćuczyniła spoczywającemu na niej obowiązkowi. M. S. dopuszczała się przypisanego jej wyrokiem wykroczenia na przestrzeni prawie dwóch miesięcy, od 13 sierpnia do 7 października 2015 roku, jej zachowanie było przemyślane. Na każdym etapie, w obrębie wskazanego okresu, obwiniona mogła odstąpić od bezprawnego zachowania, jednakże nie uczyniła tego.

W ocenie Sądu stopień społecznej szkodliwości czynu, którego dopuściła się obwiniona, jest znaczny. Sąd uwzględnił, że M. S. godziła swoim zachowaniem w prawidłowość funkcjonowania instytucji ubezpieczeń społecznych. Sąd zważył również, że przypisane jej wyrokiem wykroczenia popełniła w zamiarze bezpośrednim, bezprawnego zachowania w sposób przemyślany dopuszczała się na przestrzeni prawie dwóch miesięcy.

Wymierzając obwinionej karę kierowano się dyrektywami określonymi w art. 33 k.w. Sąd uwzględnił zatem znaczny stopień winy obwinionej oraz stopień społecznej szkodliwości popełnionego przez nią wykroczenia, który również należało uznać za znaczny. Jako okoliczność łagodzącą Sąd wziął pod uwagę to, że obwiniona nie była dotychczas karana oraz że prowadzi ustabilizowany tryb życia, pracuje zawodowo (k. 56, 84).

Zdaniem Sądu wymierzona M. S. kara grzywny w wysokości 3 500,00 złotych jest adekwatna do stopnia społecznej szkodliwości popełnionego przez nią czynu oraz do stopnia winy obwinionej. Kara w orzeczonej wysokości, w ocenie Sądu, spełnia swoje cele w zakresie społecznego oddziaływania oraz realizuje stawiane przed nią zadania w odniesieniu do obwinionej zarówno w aspekcie zapobiegawczym jak i wychowawczym. Sąd wymierzając karę grzywny w powyższej wysokości wziął pod uwagę, że obwiniona uzyskuje średnie miesięczne wynagrodzenie w wysokości 4 500,00 zł oraz to, że troje dorosłych dzieci obwinionej nie pozostaje na jej utrzymaniu.

Obwinioną obciążono opłatą od kary w wysokości 350 złotych oraz kwotą 100 złotych tytułem zryczałtowanych wydatków postępowania. Podstawę orzeczenia w przedmiocie kosztów postępowania stanowił art. 118 § 1 i 3 k.p.w. oraz art. 3 ust. 1 w zw. z art. 21 pkt. 2 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 roku o opłatach w sprawach karnych (t. j. Dz. U. z 1983 r. Nr 49 poz. 223 ze zm.) oraz § 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 10 października 2001 roku w sprawie wysokości zryczałtowanych wydatków postępowania oraz wysokości opłaty za wniesienie wniosku o wznowienie postępowania w sprawach o wykroczenia (Dz. U. z 2001 roku, Nr 118, poz.1269). Mając na uwadze wysokość dochodów oraz stan majątkowy M. S. należało uznać, iż jest ona w stanie ponieść koszty sądowe bez uszczerbku dla utrzymania siebie i rodziny, dlatego też obciążono ją wydatkami oraz opłatą od kary.

Przez wzgląd na powyższe Sąd orzekł jak w sentencji.