Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego dla Warszawy-Mokotowa w Warszawie

Formularz UK 1

Sygnatura akt

IIIK 829/18

Jeżeli wniosek o uzasadnienie wyroku dotyczy tylko niektórych czynów lub niektórych oskarżonych, sąd może ograniczyć uzasadnienie do części wyroku objętych wnioskiem. Jeżeli wyrok został wydany w trybie art. 343, art. 343a lub art. 387 k.p.k. albo jeżeli wniosek o uzasadnienie wyroku obejmuje jedynie rozstrzygnięcie o karze i o innych konsekwencjach prawnych czynu, sąd może ograniczyć uzasadnienie do informacji zawartych w częściach 3–8 formularza.

1. USTALENIE FAKTÓW

1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano)

1.

B. W. (1)     

czyn nr 1:

w W. działając w krótkich odstępach czasu z góry powziętym zamiarem dokonał przywłaszczenia:

- w dniu 16 września 2017 r. w lokalu nr (...) przy ul. (...) biżuterii w postaci złotego pierścionka z jednym diamentem o wartości 934,- zł, złotego pierścionka z 7 brylantami o wartości 1624,- zł i złotej obrączki o wartości 405,- zł, której łączna wartość wynosiła 2963,- zł, a która to biżuteria wchodziła w skład masy spadkowej po zmarłej M. K.;

- w dniu 22 września 2017 r. pieniędzy w kwocie 83.600 zł, które jako pełnomocnik przelał z rachunku bankowego M. K. w przeddzień jej śmierci, to jest w dniu 25 sierpnia 2017 r., na swój rachunek bankowy o numerze (...), a które to środki pieniężne wchodziły w skład masy spadkowej po zmarłej M. K.,

czym działał na szkodę spadkodawców testamentowych U. L. (1) i A. K.

czyn nr 2

w okresie od 1 października 2017 r. do dnia 31 stycznia 2018 r. w W., z lokalu mieszkalnego przy ul. (...), dokonał przywłaszczenia wyposażenia lokalu stanowiącego spadek po zmarłej M. K. w postaci: witryny firmy (...) o wartości 900 zł, szafki na buty z drewna dębowego o wartości 600 zł, pięciu obrazów olejnych malowanych na płótnie o nieustalonej wartości, jednego świecznika mosiężnego o wartości 80 zł, rosyjskiego samowaru o wartości nie mniejszej jak 150 zł, jednego dużego wazonu kryształowego o wartości 120 zł, dwóch małych kryształowych wazonów o łącznej wartości 160 zł, czym spowodował straty w kwocie nie mniejszej jak 1710 zł, działając na szkodę U. L. (1) oraz A. K.

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za udowodnione

Dowód

Numer karty

czyn nr 1

B. W. (1) i M. K. zawarli związek małżeński w dniu 28 maja 2011 r. Tuż przed tym wydarzeniem M. K. w dniu 19 maja 2011 r. sporządziła testament notarialny, a następnie, w tej samej kancelarii notarialnej, w dniu 23 maja 2011 r. przyszli małżonkowie zawarli umowę majątkową przedmałżeńską, w której określili ustrój majątkowy przyszłego małżeństwa na zasadzie rozdzielności majątkowej.

M. K. z poprzednich związków małżeńskich posiadała dwie córki: A. K. i U. L. (1). W ww. testamencie oświadczyła, że do całości spadku po sobie powołuje w udziałach po jednej drugiej swoje obie córki. Ponadto M. K. w dniu 16 lipca 2012 r. ustanowiła córki po połowie beneficjentami dyspozycji na wypadek śmierci, obejmującej środki zgromadzone na rachunkach prowadzonych przez (...) Bank (...) S.A., w tym na rachunku o numerze (...).

W dniu 17 lipca 2017 r. w związku z postępującą chorobą nowotworową M. K. ustanowiła pełnomocnikiem (bez ograniczeń) do ww. rachunku swojego małżonka B. W. (1). W dniu 23 sierpnia 2017 r. B. W. (1) dokonał likwidacji lokaty terminowej założonej na ww. rachunku bankowym przez M. K., a następnie w dniu 25 sierpnia 2017 r. dokonał przelewu z tego rachunku na swój rachunek bankowy o numerze (...) środków w kwocie 83.600 zł tytułem zasilenia.

M. K. zmarła w dniu 26 sierpnia 2017 r. Po śmierci matki córki udały się do banku i ustaliły, że na koncie zmarłej znajduje się kwota 37 zł.

W dniu 6 września 2017 r. nastąpiło otwarcie i ogłoszenie testamentu, zaś w dniu 13 września 2017 r. sporządzenie aktu poświadczenia dziedziczenia przez A. K. i U. L. (1) w udziałach po jednej drugiej części.

W dniu 16 września 2017 r. U. L. (1) i A. K. w mieszkaniu matki poprosiły B. W. (1) o wydanie jej biżuterii. B. W. (1) oddał jedynie jej część, stwierdzając, że nie odda biżuterii w postaci złotego pierścionka z jednym diamentem o wartości 934,- zł, złotego pierścionka z 7 brylantami o wartości 1624,- zł i złotej obrączki o wartości 405,- zł, o łącznej wartości 2963,- zł, a która to biżuteria wchodziła w skład masy spadkowej po zmarłej M. K..

Ponadto córki wystosowały do B. W. (1) pisemne wezwanie do zwrotu pieniędzy w terminie do 12 września 2017 r., które ostatecznie odebrał w dniu 22 września 2017 r. B. W. (1) nie dokonał zwrotu pieniędzy.

czyn nr 2

M. K. zamieszkiwała wraz z B. W. (1) w mieszkaniu nr (...) przy ul. (...) w W., stanowiącym jej własność. Większość wyposażenia domowego stanowiły meble i urządzenia nabyte przez M. K. przed zawarciem ostatniego małżeństwa. Z kolei B. W. (1) przeprowadził remont tego mieszkania.

B. W. (1) posiadał mieszkanie nr (...) przy ul. (...) w W., z którego czerpał dochody z tytułu najmu. Ponadto uzyskiwał on dochody z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej jako architekt. M. K. utrzymywała się z emerytury, a ponadto pomnażała oszczędności uzyskanych przed zawarciem ostatniego małżeństwa.

W trakcie trwania związku małżeńskiego strony prowadziły wspólne gospodarstwo domowe, dzieląc się kosztami utrzymania.

Po śmierci M. K. B. W. (1) nadal zamieszkiwał w jej mieszkaniu, które opuścił w dniu 30 stycznia 2018 r. W momencie wydawania lokalu córki stwierdziły braki w wyposażeniu mieszkania, które określono w protokole podpisanym przez B. W. (1). Spośród zabranych przez B. W. (1) z lokalu przedmiotów następujące stanowiły przedmioty po zmarłej: witryna firmy (...) o wartości 900 zł, szafka na buty z drewna dębowego o wartości 600 zł, pięć obrazów olejnych malowanych na płótnie o nieustalonej wartości, świecznik mosiężny o wartości 80 zł, rosyjski samowar o wartości nie mniejszej jak 150 zł, duży wazon kryształowy o wartości 120 zł, dwa małe kryształowe wazony o łącznej wartości 160 zł, o łącznej wartości nie mniejszej niż 1710 zł.

Po opuszczeniu lokalu B. W. (1) zadzwonił do M. L. (1), że może zwrócić im część rzeczy, ale ostatecznie do zwrotu jakichkolwiek przedmiotów nie doszło.

B. W. (1) nie był karany.

Akty notarialne

zawiadomienie

akt zgonu

wezwanie

zeznania U. L. (1)

zeznania A. K.

fotografie

pełnomocnictwo

opinia biegłego

zeznania M. L. (1)

zeznania K. K. (2)

wyciąg z rachunku

historia rachunku

zeznania K. S.

protokół zdawczo-odbiorczy lokalu mieszkalnego

Fotografie

Opinia

Pismo

4-5, 10, 31-34

6-8

9

18, 19

17, 173

278-280

28v.-29, 179v.-180

280-282, 315-317

23-39

46

101-107

317-318

323-324

328-335

345-348

349-388

389v.-390v.

121-124

137-171

194-201

247

1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano)

1.

B. W. (1)

Jw.

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za nieudowodnione

Dowód

Numer karty

Na rachunku należącym do M. K. znajdowały się wspólne środki małżonków.

M. K. ustanowiła męża pełnomocnikiem do rachunku, bowiem chciała, aby wypłacił dla siebie środki zgromadzone na rachunku.

M. K. przekazała przed śmiercią część biżuterii oskarżonemu.

Przedmioty wyposażenia domowego zostałyby wyrzucone na śmietnik, dlatego oskarżony zabrał je do swojego mieszkania.

Wyjaśnienia oskarżonego

265-267

2. OCENA DOWODÓW

2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

zeznania U. L. (2)-skiej

Sąd dał wiarę zeznaniom świadka, były one bowiem spójne, konsekwentne, korespondowały z treścią dokumentów dołączonych do akt, a także z zeznaniami innych świadków, którym Sąd dał wiarę, a zwłaszcza z zeznaniami A. K.. Wskazać należy, iż Sąd wziął pod uwagę, że pomiędzy stronami występuje konflikt o podłożu majątkowym, co niewątpliwie rzutuje na treść depozycji świadka, co Sąd uwzględnił przy dokonywaniu ustaleń faktycznych. Należy w tym zakresie wskazać, iż część okoliczności poruszanych przez świadka nie miała istotnego znaczenia dla rozstrzygnięcia. Niezależnie od tego Sąd uznał za wiarygodne twierdzenia świadka odnoszące się do meritum prowadzonego postępowania, bowiem były one spójne z pozostałym wiarygodnym materiałem dowodowym.

zeznania A. K.

Sąd dał wiarę zeznaniom świadka, były one bowiem spójne, konsekwentne, korespondowały z treścią dokumentów dołączonych do akt, a także z zeznaniami innych świadków, którym Sąd dał wiarę, a zwłaszcza z zeznaniami U. L. (1). Także wobec tego świadka Sąd wziął pod uwagę ujawniający się pomiędzy stronami konflikt osobisty o podłożu majątkowym. Należy w tym zakresie również zaznaczyć, iż część okoliczności poruszanych przez świadka nie miała istotnego znaczenia dla rozstrzygnięcia. Niezależnie od tego Sąd uznał za wiarygodne twierdzenia świadka odnoszące się do meritum prowadzonego postępowania, bowiem były one spójne z pozostałym wiarygodnym materiałem dowodowym.

zeznania M. L. (2)-skiego

Sąd obdarzył zeznania tego świadka przymiotem wiarygodności. Świadek relacjonował przebieg zdarzeń z należytym dystansem. Zeznania tego świadka były zbieżne z depozycjami innych świadków, którym Sąd dał wiarę.

zeznania K. K. (2)

Sąd obdarzył zeznania tego świadka przymiotem wiarygodności. Świadek relacjonował przebieg zdarzeń z należytym dystansem. Zeznania tego świadka były zbieżne z depozycjami innych świadków, którym Sąd dał wiarę.

zeznania K. S.

Sąd dał wiarę zeznaniom tego świadka. Zeznania tego świadka były zbieżne z depozycjami innych świadków, którym Sąd dał wiarę.

akty notarialne, zawiadomie-nie, akt zgonu

wezwanie, fotografie,

pełnomocnic-two,

wyciąg z rachunku

historia rachunku

protokół zdawczo-odbiorczy

Treść dokumentów nie budziła wątpliwości i nie była kwestionowana przez strony.

Opinie rzeczoznawcy

W ocenie Sądu pozyskane w sprawie opinii biegłego rzeczoznawcy były sporządzone w sposób fachowy, zgodnie z zasadami sztuki, przez osoby dysponujące stosownymi wiadomościami specjalnymi. Wskazać należy także, iż wnioski opinii nie były kwestionowane przez strony co do określenia wartości poszczególnych przedmiotów.

2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów

(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia

dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt

1.1 albo 1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

Wyjaśnienia oskarżonego – w części

Sąd nie dał wiary wyjaśnieniom oskarżonego w części odnoszącej się do kwestii środków pieniężnych na rachunku należącym do M. K., a także powodów ustanowienia pełnomocnictwa na rzecz oskarżonego, w tym zakresie były one sprzeczne z doświadczeniem życiowym, zasadami logicznego rozumowania, a także zeznaniami świadków i dowodami w postaci dokumentów, w szczególności historii rachunków należących do M. K.. Sąd nie dał wiary twierdzeniom oskarżonego, że M. K. przekazała przed śmiercią część biżuterii oskarżonemu, a także w zakresie jego twierdzeń, iż przedmioty wyposażenia domowego zostałyby wyrzucone na śmietnik, a zatem nie posiadały wartości majątkowej.

Zeznania M. L. (3)-skiego

Nie miały znaczenia dla ustaleń faktycznych.

Zeznania M. S.

Nie miały znaczenia dla ustaleń faktycznych.

Zeznania R. D.

Nie miały znaczenia dla ustaleń faktycznych.

Zeznania A. C.-skiej

Nie miały znaczenia dla ustaleń faktycznych

Zeznania W. D.

Nie miały znaczenia dla ustaleń faktycznych

Zeznania E. F.

Nie miały znaczenia dla ustaleń faktycznych

Zeznania B. F.

Nie miały znaczenia dla ustaleń faktycznych

Zeznania B. B.

Nie miały znaczenia dla ustaleń faktycznych

Zeznania B. Ł.

Nie miały znaczenia dla ustaleń faktycznych

Zeznania A. O.

Nie miały znaczenia dla ustaleń faktycznych

Zeznania J. S.

Nie miały znaczenia dla ustaleń faktycznych

3. PODSTAWA PRAWNA WYROKU

Punkt rozstrzygnięcia

z wyroku

Oskarżony

3.1. Podstawa prawna

skazania albo warunkowego

umorzenia postępowania

zgodna z zarzutem

Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej

Odpowiedzialności karnej z art. 284 § 2 kk odpowiada ten, kto przywłaszcza sobie powierzoną mu rzecz ruchomą. Istotą przywłaszczenia jest zatem jakikolwiek czyn uzewnętrzniający zamiar włączenia rzeczy lub prawa majątkowego do własnego majątku. Czyn sprawcy przywłaszczenia dotyczy rzeczy, którą objął on wcześniej we władanie w sposób legalny. Z uwagi na to, że sama zmiana nastawienia psychicznego do rzeczy nie jest jeszcze czynem, przywłaszczenie następuje wówczas, gdy sprawca w sposób zewnętrznie postrzegalny podejmie wobec rzeczy dyspozycję typową dla właściciela, a wobec prawa majątkowego – typową dla podmiotu uprawnionego z tytułu tego prawa. Dyspozycja taka może polegać na rozporządzeniu rzeczą (np. sprzedaż, darowizna), zamieszczeniu na rzeczy własnych oznaczeń, definitywnej odmowie jej zwrotu, ukrywaniu, połączeniu z własną rzeczą, zużyciu, przetworzeniu, zniszczeniu itp. Przywłaszczenie może być popełnione tylko umyślnie, a przy tym ma charakter przestępstwa kierunkowego, znamiennego celem, którego treścią jest włączenie rzeczy lub prawa majątkowego do swojego majątku. W orzecznictwie cel ten jest również określany jako animus rem sibi habendi, czyli wola zachowania rzeczy dla siebie z pokrzywdzeniem praw uprawnionego właściciela.

Odnośnie czynu nr 1

Nie ulega wątpliwości, iż pomiędzy małżonkami obowiązywał ustrój rozdzielności majątkowej małżeńskiej. Małżonkowie pomimo prowadzenia wspólnego gospodarstwa domowego posiadali własne źródła dochodów i osobne rachunki bankowe. Okoliczność, że w pewnym zakresie ponosili wspólnie koszty utrzymania, robili sobie prezenty, jeździli na wspólne wakacje, nie zmienia kwestii ustroju majątkowego.

Należy także wskazać, iż zmarła M. K. posiadała dość wysoką świadomość w zakresie sposobu zabezpieczenia osób bliskich na wypadek swojej śmierci. Ponieważ posiadała córki z poprzednich związków małżeńskich, przed wstąpieniem w kolejny związek z oskarżonym dokonała ona określonych rozporządzeń co do swojego majątku uzyskanego dotychczas, czemu służył ustrój rozdzielności majątkowej i testament notarialny, w którym spadkobiercami ustanowiła swoje córki. Okoliczność sporządzenia tych dwóch aktów prawnych w tej samej kancelarii prawnej w odstępie 4 dni i na tydzień przed zawarciem małżeństwa wskazuje w ocenie Sądu, że oskarżony od początku miał świadomość także co do ostatniej woli swojej żony. Uzupełnieniem tej woli było ustanowienie w lipcu 2012 r. przez M. K. swoich córek beneficjentami dyspozycji na wypadek śmierci, obejmującej środki zgromadzone na rachunkach prowadzonych przez (...) Bank (...) S.A., w tym na rachunku o numerze (...), na którym to rachunku zmarła zgromadziła swoje oszczędności.

Powyższe oświadczenia woli wskazują dobitnie na intencję M. K. co do przekazania całości swojego majątku, w szczególności oszczędności zgromadzonych na rachunku, na rzecz swoich córek. Ponadto sposób działania zmarłej wskazuje, że posiadała ona wiedzę na temat sposobu, w jaki zabezpieczyć finansowo osoby jej bliskie. W tej sytuacji stwierdzić należy, iż gdyby małżonka chciała w jakikolwiek sposób zmienić swoje dyspozycje i przekazać część zgromadzonego majątku odrębnego oskarżonemu, wówczas posiadała szereg instrumentów prawnych, aby tego dokonać bez jakichkolwiek wątpliwości ze strony osób postronnych. I tak mogła uczynić beneficjentem środków na koncie swojego męża, mogła sporządzić nowy testament w zwykłej formie pisemnej lub ustanowić zapis, wreszcie sporządzić dokument darowizny na rzecz swojego męża. W ocenie Sądu wskazuje to na nieracjonalność argumentu, że ustanowienie oskarżonego pełnomocnikiem do jej rachunku miało być właśnie formą przyjętą przez zmarłą, żeby przekazać oszczędności zgromadzone na rachunku oskarżonemu z pominięciem uprawnień pokrzywdzonych, a wynikających z testamentu.

Tłumaczenia oskarżonego w zakresie motywów jego postępowania z pieniędzmi były nieprzekonujące. Oskarżony raz twierdził, że nie znał celu, dla którego został ustanowiony pełnomocnikiem, z drugiej strony odnośnie wypłaty pieniędzy wskazywał, że skoro miał pełnomocnictwo „to coś było ustalane”, żona chciała mu po prostu przekazać pieniądze.

Całkowicie nieprzekonujący i pozbawiony podstaw był także argument oskarżonego, że środki zgromadzone na rachunku zmarłej były pieniędzmi, jakie przekazywał swojej żonie, a które uzyskiwał z najmu lokalu i własnej działalności. Analiza historii tego rachunku (k.349 i n.) wskazuje, że był on cyklicznie zasilany kwotą 2500 zł, a następnie 2900 zł z tytułu emerytury M. K., a także wypłatami z lokat terminowych, z rachunku tego zmarła pokrywała także część bieżących opłat (spłata pożyczki, abonament Cyfrowy P., rachunki za telefon, opłata za lokal, opłata za energię elektryczną, itp). Podkreślenia wymaga, że już w 2011 r., a zatem w roku zawarcia małżeństwa, w historii tego rachunku znajduje się dyspozycja zasilenia na lokatę w kwocie 75 tys. zł. Niezależnie od comiesięcznych przepływów finansowych (wpływy/wydatki) stan oszczędności na 2017 r. wyniósł 83.300 zł, była to zatem kwota, która po 6 latach niewiele różniła się od kwoty oszczędności zgromadzonej na rachunku przez M. K. na początku małżeństwa. Nie można zatem dać wiary oskarżonemu, iż kwota wskazana w zarzucie była kwotą powstałą z pieniędzy, które uzyskiwał z wynajmowania mieszkania (k.265) i że były to wspólnie gromadzone pieniądze na ich starość.

Oskarżony wskazywał, że małżonkowie nie tworzyli oddzielnych budżetów, jego dochody wpływały na jego konto firmowe, dokładał się do wydatków domowych, wspólnych wyjazdów i robił prezenty, zaś emerytura zmarłej wpływała na jej konto. Oskarżony nie może jednak czynić zabiegów, aby po śmierci żony rekompensować sobie poniesione koszty wspólnego życia z jej majątku odrębnego, z pokrzywdzeniem spadkobierców. Sąd nie kwestionuje, że oskarżony przyczyniał się swoimi pieniędzmi do wspólnego utrzymania małżonków, jednakże nie miał z tego tytułu żadnych praw do środków zgromadzonych na odrębnym rachunku M. K. stanowiących oszczędności jej życia.

Okoliczność wypłaty środków na dzień przed śmiercią swojej żony świadczy w ocenie Sądu o zamiarze rozporządzenia tymi środkami z pokrzywdzeniem córek przy wykorzystaniu udzielonego mu dopiero 17 lipca 2017 r. pełnomocnictwa. Doświadczenie życiowe i okoliczności niniejszej sprawy wskazują, iż udzielenie pełnomocnictwa do rachunku związane było z pogarszającym się stanem zdrowia M. K., a zatem odnosiło się do kwestii związanych z bieżącym regulowaniem należności. Okoliczność, że oskarżony został ustanowiony pełnomocnikiem do rachunku w żaden sposób nie zmienia odrębnego charakteru środków pieniężnych na nim zgormadzonych. Wskazać należy, iż pomimo ustanowienia oskarżonego pełnomocnikiem nie zmieniła ona dyspozycji w zakresie beneficjentów środków na rachunku na wypadek swojej śmierci. Nie zachodzą w niniejszej sprawie żadne okoliczności, które sugerowałyby rozumienie treści udzielonego pełnomocnictwa w oderwaniu od rzeczywistej (pomocniczej) funkcji i roli, jaką pełni pełnomocnik ustanowiony do rachunku.

Oskarżony uzyskał zatem prawo dysponowania tymi środkami, ale w imieniu i na rzecz właściciela rachunku, tj. M. K.. Pełnomocnik może zatem wypłacić/ przelać pieniądze z konta, ale nie może nimi swobodnie rozporządzać. Robi to tylko i wyłącznie w interesie właściciela rachunku. Z chwilą śmierci M. K. oskarżony winien rozliczyć przelaną na swój rachunek kwotę ze spadkobiercami.

Wskazać należy, iż w akcie oskarżenia jako moment popełnienia przestępstwa wskazano datę 25 sierpnia 2017 r., a zatem moment przelania środków na swoje konto przez oskarżanego. W ocenie Sądu nie była to data prawidłowa, bowiem wówczas jeszcze oskarżony dysponował jako pełnomocnik prawem do wydania dyspozycji przelewu środków. Pełnomocnictwo to nie miało żadnych ograniczeń. Z chwilą jednak śmierci M. K. oskarżony utracił jakiekolwiek prawo do dysponowania tymi środkami.

Jak wskazano zamiar popełnienia występku przywłaszczenia musi zostać zamanifestowany na zewnątrz. Sąd przyjął, że nastąpiło to w odniesieniu do środków na rachunku z chwilą kiedy oskarżony nie mógł mieć wątpliwości, kto jest spadkobiercą. W dniu 6 września 2017 r. nastąpiło otwarcie i ogłoszenie testamentu, zaś w dniu 13 września 2017 r. sporządzenie aktu poświadczenia dziedziczenia przez A. K. i U. L. (1) w udziałach po jednej drugiej części. Oskarżony był obecny przy sporządzeniu tego aktu. Ponadto oskarżony otrzymał pismo wzywające do zwrotu pieniędzy do dnia 12 września 2017 r., które odebrał 22 września 2017 r. Sąd przyjął, na korzyść oskarżonego, tą ostatnią datę, bowiem najpóźniej z tą chwilą odmawiając zwrotu pieniędzy oskarżony jednoznacznie zamanifestował swój zamiar postąpienia z tymi pieniędzmi jako swoją własnością z pokrzywdzeniem praw spadkobierców.

Wobec powyższego Sąd przyjął, iż oskarżony w dniu 22 września 2017 r. dokonał przywłaszczenia pieniędzy w kwocie 83.600 zł, które jako pełnomocnik przelał z rachunku bankowego M. K. w przeddzień jej śmierci, to jest w dniu 25 sierpnia 2017 r., na swój rachunek bankowy o numerze (...), a które to środki pieniężne wchodziły w skład masy spadkowej po zmarłej M. K..

Odnośnie biżuterii po zmarłej M. K. wskazać należy, iż stanowiła ona część masy spadkowej. W ocenie Sądu całkowicie gołosłowne i nielogiczne były twierdzenia, że część biżuterii, w tym własną obrączkę, zmarła jeszcze za życia przekazała swojemu mężowi. Sprzeczne z doświadczeniem życiowym jest zachowanie osoby, która przekazuje swoją biżuterię, w tym obrączkę, przed udaniem się do szpitala. M. K. miała świadomość, że biżuterię odziedziczą jej córki i gdyby miała inną wolę co do niektórych pierścionków to z pewnością zakomunikowałaby ten fakt córkom, a nawet, znając jej zapobiegliwość, sporządziłaby akt darowizny bądź zapis na rzecz swojego męża. Z zeznań pokrzywdzonych wynika, że oskarżony odmówił przekazania pierścionków i obrączki, twierdząc, że on je kupił na prezent i należą do niego. Jest to zatem całkowicie inna wersja od tej, którą przedstawił oskarżony na rozprawie. Podkreślenia wymaga okoliczność, że biżuteria otrzymana przez M. K. od oskarżonego w prezencie stanowiła tym samym darowiznę na jej rzecz, a zatem w momencie śmierci była własnością M. K. i weszła wraz z innymi przedmiotami do masy spadkowej. Całkowicie pozbawione zatem podstaw było twierdzenie oskarżonego, że skoro on kupił pierścionki, to nie podlega dyskusji do kogo należą. Sąd nie kwestionuje, że dla oskarżonego część biżuterii mogła mieć wartość sentymentalną, niemniej biżuteria osoby zmarłej z uwagi na swoją wartość materialną stanowi istotny element masy spadkowej, co do której wola zmarłej została jasno wyrażona w testamencie. Postępowanie oskarżonego kierującego się sentymentem było de facto sprzeczne z wolą jego zmarłej żony, a także ingerowało w prawa spadkobierców. Z kolei w swoim piśmie na k. 247 oskarżony stwierdził, iż biżuterię przekazała mu żona „bez wskazania”. Stwierdzenie to jest gołosłowne, bowiem M. K. określiła swoją wolę co do składników swojego majątku w testamencie, a jego treść, najpóźniej w dniu 13 września 2017 r. – po sporządzenie aktu poświadczenia dziedziczenia – była już oskarżonemu znana.

Nie ulega wątpliwości, że w dniu 16 września 2017 r. U. L. (1) i A. K. w mieszkaniu matki poprosiły B. W. (1) o wydanie jej biżuterii. B. W. (1) oddał jedynie jej część, stwierdzając, że nie odda biżuterii w postaci złotego pierścionka z jednym diamentem o wartości 934,- zł, złotego pierścionka z siedmioma brylantami o wartości 1624,- zł i złotej obrączki o wartości 405,- zł, której łączna wartość wynosiła 2963,- zł. Z chwilą odmowy wydania tych przedmiotów oskarżony zamanifestował zamiar włączenia ich w trwały sposób do swojego majątku z pokrzywdzeniem osób uprawnionych i tym samym wyczerpał znamiona występku przywłaszczenia mienia.

Wartość biżuterii Sąd ustalił w oparciu o opinię biegłego rzeczoznawcy (k. 101 i n.).

Sąd wyeliminował z opisu czynu pierścionek z cyrkoniami, bowiem nie ma żadnego dowodu, iż zmarła posiadała ten pierścionek w momencie śmierci. Sam oskarżony w piśmie procesowym stwierdził, iż pierścionek z cyrkoniami nie jest mu znany. Same pokrzywdzone relacjonując przebieg wizyty w dniu 16 września 2017 r. wskazywały, iż oskarżony odmówił wydania dwóch pierścionków i obrączki, a zatem zasadniczo nie odnosił się do pierścionka z cyrkoniami (k.13). Z kolei z zeznań U. L. (1) wynika, że dopiero później, przeglądając zdjęcia, przypomnieli sobie, że zmarła miała jeszcze złoty pierścionek z cyrkoniami, którego również brakowało. Rozstrzygając wątpliwości na korzyść oskarżonego, Sąd nie przyjął, że oskarżony był w posiadaniu przedmiotowego pierścionka, bowiem w żaden sposób nie zamanifestował wobec spadkobiorców, że pierścionka tego nie odda, co potwierdza pośrednio jego stanowisko, iż nie miał wiedzy na temat tego akurat pierścionka zmarłej żony. Nie ma powodów, aby było inaczej, skoro zasadniczo oskarżony jasno formułował swoje stanowisko co do pozostałej biżuterii, której z określonych powodów nie zamierzał oddać córkom M. K.. Z tych względów nie sposób ustalić co stało się z tym pierścionkiem i nie można zdaniem Sądu zakładać jego przywłaszczenia przez oskarżonego.

W ocenie Sądu oskarżony czynu przypisanego mu w punkcie I wyroku dopuścił się działając w krótkich odstępach czasu i w wykonaniu z góry powziętego zamiaru, tj. na zasadzie art. 12 kk. Były to dwa zdarzenia, które dzielił krótki odstęp czasu – 6 dni. Oskarżony działał od początku z zamiarem przywłaszczenia obu składników majątku zmarłej, tj. części biżuterii, a także pieniędzy wpłaconych uprzednio z rachunku zmarłej na swoje konto.

Odnośnie czynu 2

Zasadniczo nie ulegało wątpliwości, iż po zawarciu małżeństwa oskarżony wprowadził się do mieszkania M. K. przy N. 4 w W.. Oskarżony w niewielkim stopniu przyczynił się do wyposażenia tego mieszkania, które zostało wyposażone w przedmioty codziennego użytku jeszcze w okresie poprzedniego małżeństwa M. K.. Strony były zgodne co do tego, że wysiłek oskarżonego skoncentrowany był na wyremontowaniu tego mieszkania.

Po śmierci M. K. B. W. (1) nadal zamieszkiwał w jej mieszkaniu, które opuścił w dniu 30 stycznia 2018 r. W momencie wydawania lokalu córki stwierdziły braki w wyposażeniu mieszkania, które określono w protokole podpisanym przez B. W. (1).

Sam oskarżony nie kwestionował okoliczności, że zabrał określone sprzęty wyposażenia, zaś linia jego obrony polegała na twierdzeniu, że zabrane rzeczy zostałyby wyrzucone na śmietnik, dlatego oskarżony zabrał je do swojego mieszkania. Co do części przedmiotów oskarżony wskazywał, że zostały zakupione z jego środków bądź że otrzymał je w prezencie.

O ile Sąd nie dał wiary stwierdzeniom, że zabrane przedmioty nie przedstawiały istotnej wartości materialnej, bowiem przeczy temu opinia biegłego rzeczoznawcy, o tyle Sąd zasadniczo dał wiarę oskarżonemu wszędzie tam, gdzie mogły występować wątpliwości co do kwestii własności określonych przedmiotów. Wskazać bowiem należy, iż pokrzywdzone dość jednostronnie i przez pryzmat późniejszego konfliktu oceniają stopień zaangażowania oskarżonego w prowadzenie wspólnego gospodarstwa domowego jako niewielki. W ocenie Sądu prowadzenie wspólnego domu nie wyklucza, że pewne przedmioty zostały jednak sfinansowane przez oskarżonego bądź pewne rzeczy otrzymał w prezencie. Wszędzie zatem tam, gdzie własność przedmiotów budziła uzasadnione wątpliwości, Sąd przychylał się do twierdzeń oskarżonego w tym zakresie. Sama U. L. (1) zeznała, że lustro i dwa kryształowe żyrandole matka mogła kupić wspólnie z oskarżonym (k.173). Wątpliwości budził także telewizor zakupiony na raty (zeznania A. K., k. 179v.) i laptop zakupiony za pieniądze zmarłej, a który udostępniła oskarżonemu do pracy (k.281). Z kolei oskarżony wskazywał (k.247), iż sfinansował zakup lustra w pozłacanej ramie, dwa żyrandole i telewizor, wskazując, iż telewizor zakupiła żona, lecz po powrocie do domu zwrócił jej pieniądze, zaś laptop dostał od żony w prezencie z okazji urodzin w 2006 r. Z kolei manekin został wspólnie wylosowany i zatrzymał go jako pamiątkę. W ocenie Sądu nie można skutecznie podważyć powyższych twierdzeń oskarżonego. Nie ulega wątpliwości, iż z laptopa korzystał oskarżony w swojej pracowni i nie można wykluczyć, iż był on prezentem ze strony M. K.. Tak samo nie można wykluczyć partycypowania przez oskarżonego w zakupie telewizora, nawet jeśli fizycznie został on kupiony przez M. K..

Z powyższych względów Sąd wyeliminował z opisu czynu drugiego ww. przedmioty, co do których zachodzą wątpliwości odnoście tego, czyją własność w rzeczywistości stanowiły.

Nie ulega z kolei wątpliwości, że spośród zabranych przez B. W. (1) z lokalu przedmiotów następujące stanowiły przedmioty po zmarłej: witryna firmy (...) o wartości 900 zł, szafka na buty z drewna dębowego o wartości 600 zł, pięć obrazów olejnych malowanych na płótnie o nieustalonej wartości, świecznik mosiężny o wartości 80 zł, rosyjski samowar o wartości nie mniejszej jak 150 zł, duży wazon kryształowy o wartości 120 zł, dwa małe kryształowe wazony o łącznej wartości 160 zł.

Wartość poszczególnych przedmiotów Sąd ustalił w oparciu o opinię biegłego rzeczoznawcy (k. 194 i n.).

W ocenie Sądu oskarżony w pełni zdawał sobie sprawę, że zabrał przedmioty, które użytkował tylko i wyłącznie z racji wspólnego zamieszkiwania z M. K., a które nie stanowiły jego własności. Wskazuje na to choćby podpisanie protokołu przy wydawaniu lokalu w styczniu 2018 r., a także okoliczność, że po opuszczeniu lokalu B. W. (1) zadzwonił do M. L. (1), że może zwrócić im część rzeczy, ale ostatecznie do zwrotu jakichkolwiek przedmiotów nie doszło. Oskarżony mając zatem świadomość, że przedmioty te nie stanowią jego własności, zabierając je do swojego mieszkania zamanifestował, najpóźniej z momentem wydania lokalu w dniu 30 stycznia 2018 r. wolę rozporządzenia przedmiotami jak swoją własnością. Tym samym oskarżony w zakresie przedmiotów ujętych w opisie przypisanego mu czynu wyczerpał znamiona występku z art. 284 § 2 kk.

W ocenie Sądu całkowicie pozbawione podstaw były twierdzenia obrońcy oskarżonego wskazującego na tzw. prelegat bądź prawa wynikające z art. 939 kc odnośnie przedmiotów urządzenia domowego.

Zgodnie z art. 939 kc, małżonek dziedziczący z ustawy w zbiegu z innymi spadkobiercami, wyjąwszy zstępnych spadkodawcy, którzy mieszkali z nim razem w chwili jego śmierci, może żądać ze spadku ponad swój udział spadkowy przedmiotów urządzenia domowego, z których za życia spadkodawcy korzystał wspólnie z nim lub wyłącznie sam. Do roszczeń małżonka z tego tytułu stosuje się odpowiednio przepisy o zapisie zwykłym. Należy stwierdzić, iż przesłanką, o której mowa w art. 939 kc, jest dziedziczenie ustawowe małżonka spadkodawcy. Małżonek, aby uzyskać dodatkowe uprawnienie, musi być zatem spadkobiercą. W sytuacji zaś, gdy spadek podlega dziedziczeniu testamentowemu, uprawnienie z art. 939 kc w ogóle nie powstaje. Sytuacja taka miała miejsce w przedmiotowej sprawie. Z kolei zachowanie oskarżonego nie miało żadnego związku z instytucją tzw. prelegatu, który stanowi rozrządzenie testamentowe pozwalające osobie fizycznej na rozdysponowanie swoim majątkiem na wypadek śmierci. M. K. nie uczyniła w testamencie żadnych zapisów na rzecz oskarżonego.

Podkreślić należy, iż prowadzone postępowanie dowodowe w niniejszej sprawie nadmiernie, z inicjatywy obu stron, koncentrowało się na kwestiach niezwiązanych z przedmiotem procesu. Poza zakresem prowadzonego postępowania były okoliczności związane z nakładami poczynionymi przez oskarżonego na lokalu M. K., a także kwestie związane z charakterem i jakością pożycia małżonków, w tym jakości i skali zaangażowania oskarżonego i córek w opiekę nad zmarłą w ostatnich tygodniach jej życia. Sąd nie odmawia oskarżonemu uczuć względem żony i tego, że roztoczył nad nią niezbędną opiekę.

Z pewnością obie strony znajdują się w głębokim konflikcie i dość subiektywnie wzajemnie oceniają swój wkład emocjonalny w ich relację z M. K. jako żoną i matką. Zasadniczo poza zainteresowaniem Sądu była kwestia, czy oskarżony opiekował się swoją żoną, troszczył się o nią, jak małżonkowie spędzali wspólnie czas zarówno w mieszkaniu, jak i podczas wyjazdów na działkę bądź wakacje.

Oskarżony miał świadomość majątkowych ograniczeń stawianych przez M. K. już w przededniu zawarcia ich związku małżeńskiego (rozdzielność majątkowa), co wynikało z jej stażu życiowego (trzeci związek małżeński) i zamiaru zabezpieczenia interesów majątkowych córek pochodzących z wcześniejszych związków. Nie przekreślało to w żaden sposób prowadzenia wspólnego gospodarstwa domowego i bieżącego budżetu. Należy jednak stwierdzić, że pomimo to obie strony małżeństwa zachowały dość przejrzysty rozdział finansów osobistych, posiadając odrębne rachunki bankowe. Oskarżony mając świadomość rozrządzeń finansowych swojej żony na wypadek śmierci (a świadomość taką zdaniem Sądu miał już za jej życia, względnie uzyskał ją podczas otwarcia testamentu) i miał obowiązek w pełni je respektować. Nie chodzi w tym wypadku jedynie o kwestie przestrzegania zasad współżycia społecznego i zwykłej przyzwoitości wobec woli zmarłej, lecz także o znajdujące osadzenie w prawie własności poszanowanie cudzego majątku, na który składały się życiowe oszczędności zmarłej żony, sprzęty wyposażenia mieszkania, z których oskarżony przemijająco korzystał, wreszcie ta część majątku, którą sam zmarłej podarował za jej życia (biżuteria). Z chwilą bowiem śmierci żony oskarżony utracił prawo do dysponowania w jakikolwiek sposób majątkiem M. K., nie tylko jako pełnomocnik do jej rachunku bankowego, ale także jako faktyczny użytkownik przedmiotów w jej mieszkaniu. Wszelkie ew. roszczenia odnośnie poczynionych ze swojej strony nakładów na nieruchomość, względnie roszczenia co do środków finansowych na rachunku zmarłej oskarżony winien w sposób przejrzysty deklarować i dochodzić ich na drodze prawnej od spadkobierców. Być może poszanowanie praw majątkowych córek zmarłej przez oskarżonego doprowadziłoby do korzystnych dla niego ustaleń w zakresie majątku i jego określonych przedmiotów o charakterze sentymentalnym w sposób polubowny. Oskarżony zdecydował się jednakże na prowadzenie polityki faktów dokonanych w ten sposób, że sam, i z pominięciem praw spadkobierców, rozporządził środkami na rachunku M. K., częścią jej biżuterii, a także przedmiotami stanowiącymi wyposażenie jej mieszkania. W tym zakresie oskarżony wyczerpał znamiona występku przywłaszczenia stypizowanego w art. 284 § 2 kk.

3.2. Podstawa prawna

skazania albo warunkowego

umorzenia postępowania

niezgodna z zarzutem

Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej

3.3. Warunkowe umorzenie
postępowania

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach warunkowego umorzenia postępowania

3.4. Umorzenie postępowania

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach umorzenia postępowania

3.5. Uniewinnienie

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach uniewinnienia

4. KARY, ŚRODKI KARNE, PRZEPADEK, ŚRODKI KOMPENSACYJNE
I ŚRODKI ZWIĄZANE Z PODDANIEM SPRAWCY PRÓBIE

Oskarżony

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Punkt z wyroku odnoszący się
do przypisanego czynu

Przytoczyć okoliczności

B. W. (2)

I, II

Czyn z art. 284 § 2 kk zagrożony jest kara od 3 miesięcy do 5 lat pozbawienia wolności.

Za czyn z punktu pierwszego wyroku Sąd wymierzył oskarżonemu karę 10 miesięcy pozbawienia wolności.

Za czyn opisany w punkcie drugim Sąd wymierzył oskarżonemu karę 6 miesięcy pozbawienia wolności.

Przy wymiarze poszczególnych kar Sąd uwzględnił wartość przywłaszczonego mienia. Ponadto jako okoliczność łagodzącą Sąd przyjął uprzednią niekaralność oskarżonego.

III.

Sąd na podstawie art. 85 § 1 i 2 kk, art. 86 § 1 kk orzeczone kary pozbawienia wolności połączył i wymierzył oskarżonemu łączną karę 1 roku pozbawienia wolności. Sąd wymierzył karę na zasadzie częściowej absorpcji, bowiem oba popełnione czyny łączył bliski związek czasowy i przedmiotowy. Oba przestępstwa zostały popełnione w związku z faktem przywłaszczenia majątku po zmarłej M. K. i z tej perspektywy mogą być oceniane jako jedna całość.

IV.

Sąd wykonanie orzeczonej kary łącznej pozbawienia wolności warunkowo zawiesił na okres 2 lat próby. Wskazać należy, iż Sąd w podstawie prawnej wskazał nieprawidłowo art. 66 § 1 i 2, art. 67 § 1 kk, tymczasem prawidłową podstawą powinny być przepisy art. 69 § 1 i 2 kk i art. 70 § 1 kk.

Zgodnie z art. 69 § 1 kk, Sąd może warunkowo zawiesić wykonanie kary pozbawienia wolności orzeczonej w wymiarze nieprzekraczającym roku, jeżeli sprawca w czasie popełnienia przestępstwa nie był skazany na karę pozbawienia wolności i jest to wystarczające dla osiągnięcia wobec niego celów kary, a w szczególności zapobieżenia powrotowi do przestępstwa.

W ocenie Sądu, biorąc pod uwagę wiek oskarżonego, jego właściwości i warunki osobiste, a przede wszystkim brak poprzednich konfliktów z prawem, niecelowe jest orzekanie wobec oskarżonego kary bezwzględnej pozbawienia wolności. Kara pozbawienia wolności z warunkowym jej zawieszeniem w połączeniu z obowiązkiem naprawienia szkody dostatecznie wpłynie na przestrzeganie przez oskarżonego porządku prawnego w przyszłości.

V.

Sąd na podstawie art. 72 § 1 pkt 1 kk zobowiązał oskarżonego do informowania Sądu o przebiegu okresu próby.

VI.

Wobec wniosków złożonych przez pokrzywdzone o naprawienie szkody, Sąd zobowiązał oskarżonego do naprawienia szkody poprzez uiszczenie na rzecz U. L. (1) i A. K. kwot po 44 136,50 zł, na którą składały się (po połowie) kwota 83600 zł przelana z rachunku M. K. na rachunek oskarżonego, kwota 2963 zł stanowiąca równowartość biżuterii zatrzymanej przez oskarżonego oraz kwota 1710 zł z tytułu przywłaszczonych przedmiotów z mieszkania zmarłej M. K..

5. INNE ROZSTRZYGNIĘCIA ZAWARTE W WYROKU

Oskarżony

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Punkt z wyroku
odnoszący się
do przypisanego
czynu

Przytoczyć okoliczności

VII.

Na podstawie art. 627 kpk, mając na względzie liczbę terminów rozprawy, Sąd zasądził od oskarżonego na rzecz oskarżycielek posiłkowych po 2376 zł tytułem zwrotu wydatków związanych z ustanowieniem w sprawie pełnomocnika. Zgodnie z § 11 ust. 2 pkt 3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności adwokackie z dnia 22 października 2015 r., stawka minimalna za obronę wynosi przed sądem rejonowym w postępowaniu zwyczajnym lub przed wojskowym sądem garnizonowym 840 zł. Z kolei § 17 wskazuje, iż sprawach, w których rozprawa trwa dłużej niż jeden dzień, stawka minimalna ulega podwyższeniu za każdy następny dzień o 20%, zaś za obronę lub reprezentowanie w tym samym postępowaniu kilku osób pobiera się opłatę od każdej z tych osób.

6. INNE ZAGADNIENIA

W tym miejscu sąd może odnieść się do innych kwestii mających znaczenie dla rozstrzygnięcia, a niewyjaśnionych w innych częściach uzasadnienia, w tym do wyjaśnienia, dlaczego nie zastosował określonej instytucji prawa karnego, zwłaszcza w przypadku wnioskowania orzeczenia takiej instytucji przez stronę

---

7. KOSZTY PROCESU

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Przytoczyć okoliczności

VIII.

Sąd na podstawie art. 627 kpk zasądził od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa koszty sądowe w wysokości 900 zł, na które składają się przede wszystkim koszty sporządzonych w sprawie opinii biegłego rzeczoznawcy. Sąd zwolnił oskarżonego na zasadzie art. 624 § 1 kpk od obowiązku zapłaty opłaty i pozostałych kosztów sądowych, przejmując je w tym zakresie na rachunek Skarbu Państwa. Sąd miał w tym zakresie na względzie skalę spoczywającego na oskarżonym obowiązku naprawienia szkody.

8. PODPIS