Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego dla Warszawy-Mokotowa w Warszawie

Formularz UK 1

Sygnatura akt

III K 541/21

Jeżeli wniosek o uzasadnienie wyroku dotyczy tylko niektórych czynów lub niektórych oskarżonych, sąd może ograniczyć uzasadnienie do części wyroku objętych wnioskiem. Jeżeli wyrok został wydany w trybie art. 343, art. 343a lub art. 387 k.p.k. albo jeżeli wniosek o uzasadnienie wyroku obejmuje jedynie rozstrzygnięcie o karze i o innych konsekwencjach prawnych czynu, sąd może ograniczyć uzasadnienie do informacji zawartych w częściach 3–8 formularza.

1.  USTALENIE FAKTÓW

0.1.Fakty uznane za udowodnione

Oskarżony

Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano)

E. M.

została oskarżona o to, że:

doprowadziła w okresie od 01.02.2011r. do 14.02.2011r. przy ul. (...) w W. I. M. (1) do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w postaci pieniędzy w kwocie 62.000 PLN, działając w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, zawierając z pokrzywdzoną umowę dotyczącą wypłaty zysków z inwestycji w prowadzoną działalność gospodarczą w postaci (...), po uprzednim wprowadzeniu pokrzywdzonej w błąd co do zamiaru wywiązania się z zawartej umowy,

tj. o czyn z art. 286 §1 kk

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za udowodnione

Dowód

W lutym 2011r. I. M. (1) za pośrednictwem osoby z rodziny dowiedziała się o możliwości objęcia udziałów w spółce cywilnej (...), prowadzonej przez oskarżoną E. M. i M. R., która z kolei chciała się ze spółki wycofać. W ramach spółki w/wymienione prowadziły (...)”. W efekcie I. M. (1) uzgodniła z oskarżoną, że objęcie przez nią udziałów będzie miało charakter „inwestycyjny”, tj. że merytorycznie przedszkole prowadzić będzie oskarżona, dla I. M. (1) zaś z tytułu wpłaconych środków miesięcznie należna będzie kwota 3.000 PLN. W efekcie I. M. (1) na powyższych warunkach przystąpiła do spółki (...) s.c., wpłacając w zamian za objęte udziały kwotę 90.000 PLN, M. R. zaś ze spółki wystąpiła; stosowne umowy zawarte zostały w dn. 10 i 11.02.2011r. Dodatkowo na mocy zawartej z oskarżoną umowy ustnej I. M. (1) założyła na swoje nazwisko rachunek bankowy, który służyć miał obsłudze przedszkola, z którego wykonywała ona też przelewy na własny rachunek tytułem „pożytków” z zainwestowanych środków. Kiedy stan rachunku nie pozwalał na wypłatę kwoty 3.000 PLN, I. M. (1) wypłacała kwoty mniejsze, jednak nie zgodziła się na wystosowaną przez oskarżoną propozycję odkupienia udziałów. Współpraca w/wymienionych przebiegała prawidłowo do roku 2015, kiedy to dochody z prowadzenia przedszkola zaczęły spadać. Wówczas I. M. (1) powiadomiła oskarżoną o woli wystąpienia ze spółki, w wyniku czego w/wymienione w dn. 24 kwietnia 2015r. zawarły umowę cesji udziałów I. M. (2) na rzecz oskarżonej. Oskarżona należną I. M. (1) kwotę 90.000 PLN miała uiszczać w ratach; z kwoty tej oskarżona spłaciła 28.000 PLN

- k. 91 – wyjaśnienia oskarżonej

- k. 91-93 oraz 26-27 akt (...) – częściowo zeznania I. M. (1)

- k. 108-109, 124v akt (...) – zeznania W. M.

- k. 122-123, 53v-54 akt (...) – zeznania M. R.

- k. 123 – zeznania K. R.

oraz:

z akt (...):

- k.1-13 - zawiadomienie z zał.

- k. 121 – pismo ZUS

- k. 130 – wydruk Pit

z akt III K 541/21

- k. 6-15 – umowa z zał.

- k. 75-76 – opinia psychologiczno-psychiatryczna

0.1.Fakty uznane za nieudowodnione

Oskarżony

Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano)

popełnienie przez oskarżoną zarzuconego jej czynu

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za nieudowodnione

Dowód

Numer karty

2.  OCena DOWOdów

0.1.Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

wyjaśnienia oskarżonej (k. 91)

Sąd obdarzył wyjaśnienia oskarżonej wiarą w całości – znajdują one potwierdzenie w załączonej do akt sprawy umowie wraz z pozostałymi dokumentami (k.6-15), jak i w treści zeznań samej I. M. (1).

zeznania

I. M. (1) (k. 91-93 oraz 26-27 akt (...))

Sąd obdarzył zeznania te wiarą co do opisanych w nich faktów, dotyczących zawarcia umowy z oskarżoną i wynikającej stąd współpracy. I. M. (1) zeznała w szczególności: „Miałam dostęp do rachunku bankowego przedszkola, robiłam przelewy na swoje konto za zgodą oskarżonej. Nie było ograniczenia na dostęp do konta, ja zakładałam to konto” „Mogłam skontrolować po rachunku bankowym, jakie były wpłaty”, „Mówiła, że jeżeli będziemy chcieli zrezygnować, to ona chętnie od nas odkupi udziały i zwróci wpłaconą kwotę. Dalej jakoś się to kręciło, pieniądze były rożnie - było 2000 złotych, albo 100 złotych. Nie rezygnowaliśmy, raz była propozycja od oskarżonej, że może odkupić udziały. Ja powiedziałam, że na razie nie”. Sąd uznał, że świadek nie miałaby interesu, by w powyższym zakresie złożyć zeznania niezgodne z prawdą. W pozostałej części w zakresie faktów zeznania świadka korespondują ze złożoną do akt sprawy dokumentacją, obrazującą umowy, zawierane z oskarżoną.

W odniesieniu do tej części zeznań świadka, w której wskazała ona, że oskarżona zapewniała ją o bieżącym regulowaniu płatności na rzecz ZUS i urzędu skarbowego, Sąd twierdzeniu powyższemu wiary odmówił, to zaś wobec jego sprzeczności z pozostałą częścią zeznań świadka, i to w dwóch aspektach.

W pierwszej kolejności Sąd miał na uwadze, że z zeznań złożonych przez I. M. (1) wynika, że w/wymieniona ani nie interesowała się działalnością przedszkola, ani też działaniami oskarżonej („taka była umowa z oskarżoną, że dzielimy się zyskami, a my niczym się nie zajmujemy, nie wtrącamy się w jej pracę, tylko chcemy mieć 30 procent zysku, co miesiąc” – k. 91); analogiczna wersja wydarzeń została przedstawiona przez W. M., który dodał, że działanie oskarżonej „nosiło znamiona oszustwa, ponieważ zobowiązała się ona do spłaty udziałów, które żona wykupiła od poprzedniej właścicielki i się z tego nie wywiązała” (k. 124v). W tym stanie rzeczy Sąd odmówił wiary twierdzeniu świadka, że przedmiotem rozmów z oskarżoną były inne kwestie, niż comiesięczne wypłaty oraz przejęcie udziałów przez oskarżoną na wypadek zakończenia współpracy. Taki wniosek wypływa zdaniem Sądu też i z faktu, że umowę dotyczącą wejścia do spółki Iwona Michrowska zawarła w 2011r., współpracę z oskarżoną zakończyła w roku 2015, zaś zawiadomienie o przestępstwie złożyła w dn. 11.10.2018r. (k. 1 akt prokuratorskich), tj. po ponad 3 latach, nie dostrzegając ani w okresie współpracy, ani też 3 lata po jego zakończeniu, jakiegokolwiek własnego pokrzywdzenia.

Drugim aspektem, jaki Sąd uwzględnił w kontekście oceny zeznań I. M. (1) w zakresie powołanego twierdzenia, jest fakt, że świadek założyła rachunek bankowy, służący do obsługi przedszkola, na własne nazwisko, miała do niego dostęp, a także samodzielnie wykonywała przelewy („Miałam dostęp do rachunku bankowego przedszkola, robiłam przelewy na swoje konto za zgodą oskarżonej.”- k. 92), jak i widziała dokonywane na rachunku transakcje („Mogłam skontrolować po rachunku bankowym, jakie były wpłaty” – k. 92). Powyższe wskazuje jasno, że świadek wiedziała zarówno, jakie kwoty znajdują się każdorazowo na rachunku, jak i jakie operacje zostały dokonane, w tym – czy zostały opłacone zobowiązania z tytułu działalności przedszkola. Powyższe nie dopuszcza wniosków innych, jak tylko takie, że każdorazowo stan rachunku bankowego i dokonywane za jego pośrednictwem przez oskarżoną operacje świadek znała, a także akceptowała, to zaś wobec faktu, że umożliwiało to uzyskanie uzgodnionego z oskarżoną comiesięcznego zysku.

zeznania W. M.

(k. 108-109, 124v akt (...))

Zeznania W. M. Sąd ocenił analogicznie, jak zeznania I. M. (1), a zadecydowały o tym analogiczne względy. W pozostałym zakresie Sąd uznał zeznania te za niewnoszące nowych okoliczności do sprawy.

zeznania M. R. (k. 122-123, 53v-54 akt (...))

zeznania K. R. (k. 123)

Sąd obdarzył zeznania obojga świadków wiarą, mając jednocześnie na uwadze, że kontakt świadków z I. M. (1) poprzedzał nabycie przez w/wymienioną udziałów w spółce (...), następnie zaś nie mieli oni kontaktu ani z pokrzywdzoną, ani też z oskarżoną. W tym stanie rzeczy – o ile Sąd uznał, że świadkowie nie mieliby interesu, by w niniejszej sprawie złożyć zeznania niezgodne z prawdą – Sąd uznał je za przydatne jedynie w ograniczonym zakresie od oparcia na tej podstawie ustaleń faktycznych w niniejszej sprawie.

Sąd obdarzył wiarą pozostałe dowody i dokumenty, wskazane powyżej - dowody te zostały zgromadzone prawidłowo, dokumenty zaś sporządzone przez osoby do tego uprawnione, stosownie do regulacji, określających ich formę i treść, stanowiąc tym samym wierne odzwierciedlenie okoliczności w nich opisanych. W tym stanie rzeczy Sąd nie znalazł podstaw, by dowodom tym i dokumentom odmówić wiary.

0.1.Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  PODSTAWA PRAWNA WYROKU

Punkt rozstrzygnięciaz wyroku

Oskarżony

☐

3.1.  Podstawa prawna skazania albo warunkowego umorzenia postępowania zgodna z zarzutem

Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej

☐

3.2.  Podstawa prawna skazania albo warunkowego umorzenia postępowania niezgodna z zarzutem

Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej

☐

3.3.  Warunkowe umorzenie postępowania

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach warunkowego umorzenia postępowania

☐

3.4.  Umorzenie postępowania

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach umorzenia postępowania

☐

3.5.  Uniewinnienie

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej orazzwięźle o powodach uniewinnienia

Przestępstwa oszustwa, stypizowanego w art. 286 §1 kk dopuszcza się ten, kto w celu osiągnięcia korzyści majątkowej doprowadza inną osobę do niekorzystnego rozporządzenia mieniem za pomocą jednego z trzech sposobów, tj. wprowadzenia w błąd tej osoby, wyzyskania błędu tej osoby, wyzyskania niezdolności tej osoby do należytego pojmowania przedsiębranego działania.

Błędem w rozumieniu znamion tego przestępstwa jest niezgodność między obiektywną rzeczywistością a jej odbiciem w świadomości człowieka. Wprowadzenie w błąd oznacza zachowanie prowadzące do wywołania u danej osoby fałszywego odzwierciedlenia rzeczywistości w świadomości tej osoby. Wprowadzenie w błąd dotyczyć musi tzw. istotnych okoliczności danej sprawy, które mogą mieć wpływ na podjęcie przez oszukiwaną osobę określonej decyzji rozporządzenia mieniem. Innymi słowy - działanie mające na celu wywołanie błędu odnosić się musi do okoliczności powodującej, że rozporządzenie mieniem ma charakter niekorzystny („Kodeks karny – część szczególna”, K. Buchała, A. Zoll, Zakamycze 2000, t. III, s. 153-154).

Stronę podmiotową przestępstwa oszustwa, stypizowanego w art. 286 §1 kk, stanowi zamiar bezpośredni. Jest to przestępstwo kierunkowe ("w celu osiągnięcia korzyści majątkowej"). Dla dokonania oszustwa nie ma znaczenia, czy sprawca w rzeczywistości osiągnął wspomnianą korzyść. Przestępstwo to jest zatem przestępstwem umyślnym, zaliczanym do tzw. celowościowej odmiany przestępstw kierunkowych. Charakterystyczny dla strony podmiotowej tego przestępstwa zamiar bezpośredni powinien obejmować zarówno cel działania sprawcy, jak i sam sposób działania zmierzającego do zrealizowania tego celu. Przypisanie przestępstwa z art. 286 § 1 kk wiąże się z wykazaniem, że sprawca obejmował swoją świadomością i zamiarem bezpośrednim kierunkowym wprowadzenie w błąd innej osoby oraz to, że doprowadza ją w ten sposób do niekorzystnego rozporządzenia mieniem (vide postanowienie Sądu Najwyższego z dn. 04.01.2011r. o sygn. III KK 181/10, OSNKW 2011/3/27).

W realiach niniejszej sprawy Sąd miał na uwadze następujące okoliczności:

I. M. (1) udziały w spółce (...) w ilości 10% objęła na mocy umowy z dn. 10.11.2011r., następnego dnia zaś kolejne 30%. Z zeznań samej w/wym. wynika, że „jakoś się to kręciło, pieniądze były rożnie - było 2000 złotych, albo 100 złotych. Nie rezygnowaliśmy, raz była propozycja od oskarżonej, że może odkupić udziały. Ja powiedziałam, że na razie nie” (k. 91). Z zeznań tych wynika jasno, że po objęciu udziałów umowa spółki dawała I. M. (1) zyski, do tego na tyle wysokie, że odmówiła ona odsprzedaży udziałów. Gdy ten stan rzeczy uległ zmianie, w/wymieniona zawarła z oskarżoną ponowną umowę cesji („ Jak zauważyłam, że nie ma zysków, to chciałam rozwiązać umowę z oskarżoną i nie być już w tej spółce. Oskarżona powiedziała, że odda nam pieniądze, zaczęła spłacać, jak scedowałam na nią udziały” – k. 91). Z zeznań tych wynika, że zawarcie ponownej umowy cesji nastąpiło wówczas, gdy spółka przestała przynosić zyski, to jest – jak wynika z daty na umowie – w dn. 24.04.2015r., a zatem po upływie ponad 4 lat, przez który to okres współpraca przebiegała prawidłowo, bowiem z powołanych powyżej zeznań wynika jasno, jak była o tym mowa, że do zawarcia umowy tej doszło, gdy przedszkole przestało przynosić dochód, wcześniej zaś „jakoś się to kręciło”, w związku z czym I. M. (1) nie zgodziła się na „sprzedaż” swoich udziałów. W powyższym okresie I. M. (1) miała wgląd w operacje na rachunku bankowym, jak i samodzielnie dokonywała przelewów, o czym była mowa powyżej. Z powyżej sekwencji wydarzeń wynika więc, że współpraca oskarżonej i pokrzywdzonej od roku 2011 do roku 2015 przebiegała prawidłowo i była przez obie strony akceptowana. Już sam ten fakt zdaniem Sądu wyklucza przyjęcie, że oskarżona w lutym 2011 działała z zamiarem popełnienia przestępstwa oszustwa na szkodę I. M. (1), którego skutek nastąpić by miał 4 lata później. Powyższe koresponduje z faktem, że w roku 2011r. oskarżona z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej osiągała dochód, co jasno wynika z zeznania Pit. Dodatkowo wskazać należy, iż pobierany przez 4 lata dochód w kwocie 3.000 PLN daje łączną kwotę 144.000 PLN, a zatem przewyższającą wartość wpłaconych przez I. M. (1) środków.

Sąd miał na uwadze, że z zeznań I. M. (1) wynika, iż zostały wobec niej skierowane roszczenia przez ZUS; jednocześnie z zeznań w/wymienionej wynika, jak była o tym mowa, że inwestując pieniądze była ona zainteresowana wyłącznie otrzymywaniem kwoty 3.000 PLN miesięcznie i możliwością „wycofania” pieniędzy po zakończonej inwestycji, inne kwestie zaś pozostawały poza zakresem jej zainteresowania. W powyższym kontekście Sąd z jednej strony miał na uwadze, że zgodnie z informacją ZUS (k. 121 akt prokuratorskich) w płatnościach na rzecz instytucji tej faktycznie występują zaległości, z drugiej jednak – niezależnie od powołanych powyżej okoliczności, związanych zarówno z wglądem, jak i możliwością dysponowania rachunkiem bankowym – że zgodnie z art. 864 kc za zobowiązania spółki wspólnicy odpowiedzialni są solidarnie, a zatem roszczenia ZUS nie są skierowane wyłącznie do w/wymienionej, lecz także do oskarżonej i bez różnicy pozostaje, który ze wspólników roszczenia te ewentualnie zaspokoi, z możliwością regresu wobec drugiego dłużnika. Jak była o tym mowa, skoro z zeznań samej I. M. (1) wynika wprost, iż rachunek bankowy, z którego obsługiwana była działalność przedszkola, nie tylko sama ona założyła, lecz i miała do niego pełny dostęp, łącznie z możliwością wykonywania przelewów, nie sposób w powyższym zakresie sformułować wniosków innych, jak tylko takie, że miała ona niczym nieograniczoną możliwość zarówno zapoznania się z operacjami na rachunku, które akceptowała, jak i dysponowania zgromadzonymi na nim środkami. Powyższe przeczy wprost przyjęciu, że oskarżona działała z zamiarem oszukania I. M. (1) czy też ukrycia przed nią jakichkolwiek okoliczności, w szczególności gdy zważyć, że zgodnie z art. 865 §1 kc każdy wspólnik jest nie tylko uprawniony, ale również i zobowiązany do prowadzenia spraw spółki. Jednocześnie fakt prawidłowej współpracy oskarżonej i I. M. (1) przez ponad 4 lata wskazuje, że pogorszenie sytuacji tej w 2015r. było wynikiem obiektywnych procesów gospodarczych i powstania zobowiązań z procesem tym związanych, nie zaś wynikiem realizacji powziętego w 2011r. zamiaru oszustwa – okres tak długiej współpracy wskazuje, że poza należnościami ZUS faktycznie były regulowane wszelkie inne zobowiązania, w tym choćby wynagrodzenia pracowników czy należności za media.

Sąd miał też na uwadze, że po zawarciu umowy cesji z dn. 24.04.2015r. oskarżona spłaciła część swojego zobowiązania, płatność ratalna zaś nastąpiła za zgodą I. M. (1) („…spisałyśmy umowę, że co miesiąc będzie spłacać 3000 złotych. Po czym dzwoniła, że nie ma pieniędzy, że za dwa miesiące będzie oddawać, zgodziłam się. Wtedy zaczęła mi spłacać w ratach, spłaciła łącznie 28.000 złotych” – k. 91). Nawet gdyby przyjąć, że oskarżona nie miała zamiaru spłacić należności z tytułu powyższej umowy, zawartej w 2015r. (a z zeznań W. M. wynika, że w tym właśnie w/wymieniony oraz jego żona upatrują oszustwa), to jest to bezspornie inne zdarzenie faktyczne, niż objęte aktem oskarżenia, zaistniałe od 1 do 14.02.2011r.

W tym stanie rzeczy, na podstawie art. 414 §1 kpk w zw. z art. 17 §1 pkt.2 kpk uniewinnił oskarżoną od popełnienia zarzuconego jej czynu.

4.  KARY, Środki Karne, PRzepadek, Środki Kompensacyjne i środki związane z poddaniem sprawcy próbie

Punkt wyroku

Przytoczyć okoliczności

5.  1Inne ROZSTRZYGNIĘCIA ZAwarte w WYROKU

Punkt wyroku

Przytoczyć okoliczności

1.6. inne zagadnienia

W tym miejscu sąd może odnieść się do innych kwestii mających znaczenie dla rozstrzygnięcia,
a niewyjaśnionychw innych częściach uzasadnienia, w tym do wyjaśnienia, dlaczego nie zastosowałokreślonej instytucji prawa karnego, zwłaszcza w przypadku wnioskowania orzeczenia takiej instytucji przez stronę

7.  KOszty procesu

Punkt wyroku

Przytoczyć okoliczności

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 640 §1 i 2 kpk w zw. z art. 632 pkt. 1 kpk

6.  1Podpis