Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego dla Warszawy-Mokotowa w Warszawie

Formularz UK 1

Sygnatura akt

III K 379/21

Jeżeli wniosek o uzasadnienie wyroku dotyczy tylko niektórych czynów lub niektórych oskarżonych, sąd może ograniczyć uzasadnienie do części wyroku objętych wnioskiem. Jeżeli wyrok został wydany w trybie art. 343, art. 343a lub art. 387 k.p.k. albo jeżeli wniosek o uzasadnienie wyroku obejmuje jedynie rozstrzygnięcie o karze i o innych konsekwencjach prawnych czynu, sąd może ograniczyć uzasadnienie do informacji zawartych w częściach 3–8 formularza.

1.  USTALENIE FAKTÓW

0.1.Fakty uznane za udowodnione

Oskarżony

Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano)

D.

K.

został oskarżony o to, że:

I.  w trakcie trwania odcinka 780 programu telewizyjnego „(...)” emitowanego w dniu 19 listopada 2020r. na antenie Programu 1 Telewizji (...) S.A. wskazał, iż:

„Oni nie uzyskali czterdziestu tysięcy. Oni dali zaliczkę na poczet samego wynagrodzenia, żeby ich chwycić. Żeby ich chwycić’’

„Tutaj w tej sprawie pełnomocnik popełnił jednak wiele błędów poprzedni”

„to ich działanie było kardynalnym błędem, że były same błędy w ich działaniu (...)”

czym zniesławił oraz znieważył Pokrzywdzoną,

tj. o czyn z art. 212 §1 i §2 kk w zb. z art. 216 §1 i §2 kk w zw. z art. 11 §2 kk

II.  działając jako prezes Zarządu (...) sp. z o.o. w K. dopuścił do zamieszczenia na stronie (...) sp. z o.o. w K. pod adresem (...) następującego wpisu:

„Pewnego dnia odebraliśmy telefon od zrozpaczonej mamy J. - „Błagam Was o pomoc! Słyszałam, że jesteście najlepsi. Pomogliście już A., pomóżcie mojej kochanej córce. Tylko w Was moja jedyna nadzieja ” - usłyszeliśmy w słuchawce. Pani M. wyjaśniła nam, że od 2 lat sprawami jej córki zajmują się firmy odszkodowawcze, a rodzinę nie stać na leczenie i rehabilitację, gdyż wywalczona kwota to kropla w morzu potrzeb - jedyne 69 498,00 PLN."

oraz

„Już na drugi dzień, mimo odległości 600 km, osobiście udałem się do Centrum (...) im. prof. J. T. w I.. Moim celem było przeanalizowanie procesu rehabilitacji J. oraz przebiegu sprawy odszkodowawczej. Z dokumentów wynikało, że jest ona prowadzona w sposób „typowy” - bez wcześniejszego przygotowania medycznego i wiedzy z zakresu robotycznej rehabilitacji, co jest kluczowe w tego typu sprawach, a o czym Klienci nie mają pojęcia. Z prawnego punktu widzenia wcześniejsze działania odszkodowawcze zostały przeprowadzone w sposób mało profesjonalny, śmiało można by rzec - „na kolanie”

oraz

„Po analizie sprawy, a w szczególności błędów, jakie zostały popełnione podczas jej wcześniejszego prowadzenia zabraliśmy się do pracy.

czym zniesławił oraz znieważył Pokrzywdzoną,

tj. o czyn z art. 212 §1 i §2 kk w zb. z art. 216 §1 i §2 kk w zw. z art. 11 §2 kk

III.  dopuścił do zamieszczenia na profilu F. spółki (...) sp. z o.o. pod adresem (...) linku do odcinka 780 programu „(...)” z dnia 19 listopada 2020 r. oraz wpis:

(...), które udało nam się uzyskać w ciągu 60 dni od momentu kontaktu rodziny poszkodowanej z naszą kancelarią.

Wcześniejsi pełnomocnicy wywalczyli jedynie 68.000 PLN, gdyż w toku sprawy wykryliśmy liczne uchybienia. Z naszych obserwacji wynika, że aż 90% spraw odszkodowawczych prowadzona jest w sposób niepoprawny. Misją naszej firmy jest „naprawianie” tego, co zepsuli inni pełnomocnicy. Zostaliśmy zaproszeni przez Panią Redaktor E. J. do programu (...), by opowiedzieć o historii J. i „zdradzić receptę” w jaki sposób można uzyskać tak wysokie odszkodowanie. Wywalczona kwota pozwoli J. na skorzystanie z profesjonalnej rehabilitacji robotycznej, dzięki której będzie mogła walczyć o powrót do pełnej sprawności. Pieniądze te umożliwią również rodzinie dokonanie zakupu domu, w którym J. będzie miała miejsce do rehabilitacji. Groziła im bowiem eksmisja. Jest to wiec ogromny wkład kancelarii (...) nie tylko w walkę o zdrowie i sprawność, ale również godziwe warunki do życia dla całej rodziny”,

czym zniesławił oraz znieważył Pokrzywdzoną,

tj. o czyn z art. 212 §1 i 2 kk w zb. z art. 216 §1 i 2 kk w zw. z art. 11 §2 kk

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za udowodnione

Dowód

W przeszłości D. K., reprezentując spółkę (...) sp. z o.o., nawiązał współpracę z rodziną pokrzywdzonej w wypadku drogowym J. J. (1). Przedmiotem świadczonej przez spółkę usługi miała być reprezentacja w/wymienionej w postępowaniu likwidacyjnym. Uprzednio pokrzywdzoną reprezentowała m.in. spółka (...), a także szereg innych podmiotów.

W dn. 19 listopada 2020r. na antenie (...) wyemitowany został odcinek programu „(...)”, którego tematem było m.in. postępowanie likwidacyjne dotyczące J. J. (1). W toku programu oskarżony nie wymienił w sposób konkretny żadnego z podmiotów, reprezentujących J. J. (1) w przeszłości, formułując w sposób ogólny własną krytyczną ocenę tychże działań, natomiast prowadząca E. J. odniosła się wprost do spółki (...), wymieniając ją z nazwy, jak i odczytała pismo ubezpieczyciela (...), odnoszące się w sposób krytyczny do współpracy z uprzednimi pełnomocnikami. Następnie link do programu z komentarzem zamieszczony został na stronie spółki (...) sp. z o.o.

- wyjaśnienia oskarżonego (k. 170, 246-248)

- zeznania Ł. C. (k. 170-174)

- zeznania K. S. (k. 182-184)

- zeznania P. P. (k. 208-210

- dokumentacja szkodowa (k. 200 + zał. do akt sprawy – wydruk akt szkodowych, k. 202-206, 222)

- wydruk KRS (k. 14-16)

- płyta (k. 25)

- umowa z zał. (k. 26-48

- wydruki (k. 55-56, 95-131

- akta (...)

0.1.Fakty uznane za nieudowodnione

Oskarżony

Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano)

Popełnienie przez oskarżonego zarzuconych mu czynów

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za nieudowodnione

Dowód

Numer karty

2.  OCena DOWOdów

0.1.Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

wyjaśnienia

(k. 170, 246-248)

Sąd obdarzył wyjaśnienia oskarżonego wiarą co do opisanych w nich faktów, albowiem nie zaprzecza im żaden inny dowód – wyjaśnienia te pozostają zgodne z zapisem nagrania programu „(...)”, jak i treścią zeznań P. P.. W tym stanie rzeczy Sąd nie znalazł podstaw, by zeznaniom tym odmówić wiary.

zeznania

-Ł. C.

(k. 170-174)

-K. S.

(k. 182-184)

Sąd obdarzył wskazane zeznania wiarą co do opisanych w nich faktów – w powyższym zakresie korespondują one ze sobą wzajemnie, z tych też przyczyn Sąd nie znalazł podstaw, by odmówić im wiary. Natomiast poza zakresem swoich rozważań Sąd pozostawił sformułowane przez świadków oceny.

Jednocześnie w odniesieniu do twierdzenia Ł. C., iż kilkakrotnie słyszał on w programie swoje nazwisko, Sąd uznał twierdzenie to za prawdziwe, jednak na podstawie nagrania programu Sąd uznał za udowodnione, że nazwisko świadka, względnie nazwa spółki, ani razu nie została wypowiedziana przez oskarżonego.

zeznania

P. P.

(k. 208-210)

Również zeznania P. P. Sąd obdarzył wiarą co do opisanych w nich faktów – w powyższym zakresie korespondują one z zapisem programu i treściami, wypowiadanymi przez członków rodziny J. J. (2), z tych też przyczyn Sąd nie znalazł podstaw, by odmówić im wiary. Jednocześnie poza zakresem swoich rozważań Sąd pozostawił sformułowane przez świadka oceny.

1. Sąd obdarzył wiarą w całości pozostałe dowody i dokumenty, zgromadzone w niniejszej sprawie, to jest:

- dokumentacja szkodowa (k. 200 + zał. do akt sprawy – wydruk akt szkodowych, k. 202-206, 222)

- wydruk KRS (k. 14-16)

- płyta (k. 25)

- umowa z zał. (k. 26-48)

- wydruki (k. 55-56, 95-131)

- akta (...)

2. Dowody te zostały zgromadzone prawidłowo, dokumenty zaś sporządzone przez osoby do tego uprawnione, stosownie do regulacji, określających ich formę i treść, stanowiąc tym samym wierne odzwierciedlenie okoliczności w nich opisanych. W tym stanie rzeczy Sąd nie znalazł podstaw, by dowodom tym i dokumentom odmówić wiary.

0.1.Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

transkrypcja
(k. 17-24)

Zapis ten nie stanowi protokołu w rozumieniu art. 143 kpk, z tych też przyczyn Sąd, dokonując ustaleń faktycznych w niniejszej sprawie, oparł się na zapisie źródłowym nagrania na płycie CDR.

3.  PODSTAWA PRAWNA WYROKU

Punkt rozstrzygnięciaz wyroku

Oskarżony

☐

3.1.  Podstawa prawna skazania albo warunkowego umorzenia postępowania zgodna z zarzutem

Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej

☐

3.2.  Podstawa prawna skazania albo warunkowego umorzenia postępowania niezgodna z zarzutem

Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej

☐

3.3.  Warunkowe umorzenie postępowania

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach warunkowego umorzenia postępowania

☐

3.4.  Umorzenie postępowania

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach umorzenia postępowania

☐

3.5.  Uniewinnienie

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej orazzwięźle o powodach uniewinnienia

Zgodnie z treścią art. 212 §1 kk kto pomawia inną osobę, grupę osób, instytucję, osobę prawną lub jednostkę organizacyjną niemającą osobowości prawnej o takie postępowanie lub właściwości, które mogą poniżyć ją w opinii publicznej lub narazić na utratę zaufania potrzebnego dla danego stanowiska, zawodu lub rodzaju działalności, podlega grzywnie albo karze ograniczenia wolności, zaś zgodnie z §2 jeżeli sprawca dopuszcza się czynu określonego w § 1 za pomocą środków masowego komunikowania, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku.

Pomówienie jest przestępstwem formalnym z narażenia, dla dokonania którego nie jest wymagany skutek w postaci rzeczywistego poniżenia lub utraty zaufania w oczach opinii społecznej przez podmiot pomówiony. Karalne jest takie pomówienie, które może prowadzić do upokorzenia danej osoby w opinii innych osób, spowodować, że inne osoby będą uważać pokrzywdzonego za osobę poniżoną (vide postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 14 października 2010 roku o sygnaturze II KK 105/10). Istotą przestępstwa zniesławienia jest zatem możliwość poniżenia w opinii publicznej - nie musi więc być ono rzeczywiste; wobec tego w postępowaniu dowodowym nie ma potrzeby wykazania, że niebezpieczeństwo poniżenia rzeczywiście istniało (vide Mącior W., Zniesławienie a granice wolności słowa, Rzeczposp. PCD 2004/4/7).

Nie stanowią zniesławienia w rozumieniu przepisu art. 212 §1 kk oświadczenia i wypowiedzi będące realizacją uprawnień opartych na prawie, co w szczególności odnosi się do krytycznych ocen wyrażonych w opiniach służbowych, skargach, pismach procesowych, krytyce naukowej czy artystycznej (vide wyrok Sądu Najwyższego z dnia 23 maja 2002 roku, sygn. akt V KKN 435/00, LEX nr 53916).

Zgodnie z art. 216 §1 kk kto znieważa inną osobę w jej obecności albo choćby pod jej nieobecność, lecz publicznie lub w zamiarze, aby zniewaga do osoby tej dotarła, podlega grzywnie albo karze ograniczenia wolności, zaś zgodnie z §2 kto znieważa inną osobę za pomocą środków masowego komunikowania, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku.

W piśmiennictwie wskazuje się, że różnicą pomiędzy zniesławieniem z art. 212 kk a zniewagą z art. 216 kk jest to, że w pierwszym przypadku chodzi o postawienie zarzutu zracjonalizowanego, dotyczącego postępowania lub właściwości pokrzywdzonego, które mogą go poniżyć w opinii publicznej lub narazić na utratę zaufania potrzebnego dla danego stanowiska, zawodu lub rodzaju działalności, przy zniewadze zaś chodzi o zarzut obelżywy lub ośmieszający, postawiony w formie niezracjonalizowanej. Podobnie kryterium tego rozróżnienia jest sprawdzalność użytego zarzutu lub określenia. Jeśli jest ono sprawdzalne, stanowi pomówienie, jeśli jest zaś ono niesprawdzalne, stanowi zniewagę. W judykaturze wskazuje się jednak, że w zupełnie takich samych wyrażeniach może raz tkwić zniesławienie, a w innym wypadku tylko obelga. W wystosowaniu do kogoś słów: „złodziej” itp. może, zależnie od okoliczności i zamiaru, tkwić bądź wprost tylko obelga („Ty złodzieju”), bądź zniesławienie („jest to złodziej”), bo w pierwszym razie mamy tu do czynienia tylko z obelżywym epitetem, w drugim zaś – wręcz z przypisaniem oskarżonemu czynów występnych, gdyż złodziejem jest „kto dopuszcza się kradzieży” (vide wyrok Sądu Najwyższego z dn. 09.10.1931r. o sygn. I K 886/31, RPiE 1932/1 oraz Mozgawa M., Komentarz, Lex/el 2019).

W realiach niniejszej sprawy Sąd uznał, że oskarżony nie wyczerpał znamion zarzuconych mu przestępstw.

W pierwszej kolejności Sąd miał na uwadze, jak była o tym mowa, że w żadnym momencie programu oskarżony nie odniósł się w sposób konkretny do któregokolwiek z pełnomocników, reprezentujących J. J. (1) w przeszłości, wypowiadając się jedynie w sposób ogólny. Oceny poprzedniej nie zmienia użycia słowa „poprzedni”, skoro poprzednich pełnomocników było kilku, co jasno wynika z akt szkodowych oraz akt (...) ( (...) sp. z o.o. (tom II akt szkodowych), Kancelaria (...) SA (tom IV akt szkodowych), adw. W. S. (tom III akt szkodowych), a także adw. K. K. (2) (akta (...))). Więcej nawet – z początkowej fazy programu wynika, że wcześniejszymi pełnomocnikami były osoby, wykonujące zawód adwokata, nie zaś przedstawiciele kancelarii odszkodowawczych, co – jak wskazano powyżej – jest zgodne z prawdą. Jedyną osobą, która wymieniła z nazwy spółkę (...) była E. J. (nagranie - 14:24), zaraz potem odczytując odnoszące się do działania m.in. spółki tej pismo ubezpieczyciela. W tym kontekście nie sposób pominąć treści zeznań K. S., który wskazał wprost, iż „ gdyby z programu wyciąć ten element, gdzie E. J. wyjmuje pismo i wypowiada nazwę naszej spółki, to nie byłbym w stanie odczytać, o kogo chodzi w programie”, co dowodzi, iż żadna z wypowiedzi oskarżonego nie identyfikowała jakiegokolwiek z wcześniejszych pełnomocników J. J. (1), nie sposób natomiast przypisać oskarżonemu odpowiedzialności za wypowiedzi innych osób. Jednocześnie oczywistym w kontekście całości programu i jego konwencji pozostaje, że oskarżony sformułował własną ocenę wcześniejszych działań innych osób, do której w ocenie Sądu był uprawniony w ramach konstytucyjnie zagwarantowanej każdemu wolności słowa (art. 54 Konstytucji RP). Zaznaczyć należy, że również wynikające z art. 5 kc zasady współżycia społecznego dopuszczają krytykę, jeżeli pozostaje ona w swojej formie zgodna z dobrymi obyczajami, pozbawiona polemicznych wyzwisk i ograniczona rzeczową potrzebą, a jej forma nie przekracza granic zakreślonych odpowiedzialnością za treść podniesionych zarzutów (vide Rupar J., Zniesławienie a dozwolona krytyka dziennikarska osób publicznych, Prok.i Pr. 2008/11/133-143). W ocenie Sądu wypowiedź oskarżonego w programie, stanowiąca przedmiot sformułowanego wobec oskarżonego zarzutu, kryteriom tym odpowiada – zawiera ona własną ocenę, wyrażoną w sposób ogólny, bez użycia słów wulgarnych.

Analogicznie Sąd ocenił treść wpisów, zamieszczonych na stronie (...) spółki (...) – z żadnego z nich nie wynika, do którego konkretnie podmiotu odnosi się sformułowana we wpisach relacja, tym bardziej, że we wpisach tych użyta została forma liczby mnogiej („firmy odszkodowawcze”, „poprzedni pełnomocnicy”). Oceny tej nie zmienia zamieszczenie linku do programu „(...)”, skoro nawet w tymże programie oskarżony nie wymienił nazwy żadnego z podmiotów, wcześniej reprezentujących J. J. (1), nadto wyrażona w programie tym krytyka nie przekroczyła norm, wynikających z art. 5 kc. W końcu zaś jako prawdziwe Sąd ocenił padające w programie informacje o wyegzekwowaniu przez reprezentowaną przez oskarżonego spółkę świadczenia od ubezpieczyciela (...) – koresponduje ono z treścią odczytanego w trakcie programu pisma, nadesłanego przez ubezpieczyciela.

Podobnie Sąd nie znalazł podstaw, by uznać, że oskarżony działaniem swym wyczerpał znamiona przestępstwa z art. 216 kk. Zniewagę stanowią wypowiedzi godzące w godność danej osoby, obelżywe lub ośmieszające, niedające się zracjonalizować, przy czym o tym, czy zachowanie miało charakter znieważający, decydują dominujące w społeczeństwie oceny i normy obyczajowe, a nie subiektywne przekonanie osoby rzekomo znieważonej (vide uchwała Sądu Najwyższego z dn. 5.06.2012r. o sygn. SNO 26/12, LEX nr 1231618). W realiach niniejszej sprawy, jak była o tym mowa, oskarżony nie tylko nie wymienił spółki (...) z nazwy, ale też nie użył w stosunku do spółki tej określeń obelżywych czy ośmieszających.

Mając za uwadze powołane okoliczności Sąd na podstawie art. 414 §1 kpk w zw. z art. 17 §1 pkt 2 kpk oskarżonego od popełnienia zarzuconych mu czynów uniewinnił.

Niejako na marginesie Sąd uznał za celowe nadmienić, że realizowanie funkcji ochronnej przepisu art. 212 §1 kk nie może prowadzić do kryminalizacji życia społecznego, którego nieodłączną cechą jest występowanie sytuacji konfliktowych, wzbudzających emocje i powodujących wyrażanie ocen zachowania; ich negatywny odbiór przez innych uczestników życia społecznego nie zawsze musi być oceniany w kategoriach przestępstwa (vide postanowienie Sądu Najwyższego z dn. 31.03.2022r. o sygn. II KK 39/22, LEX nr 3417423). W konsekwencji bezwzględne egzekwowanie ochrony interesów jednostki, wynikającej z art. 212 §1 kk oraz uznanie, że osoby pomawiane mają absolutne i niepodlegające ograniczeniom prawo do ochrony ze strony państwa, które reagować ma na pomówienia za pomocą prawa karnego, byłoby niezasadne z punktu widzenia istoty społeczeństwa demokratycznego, w którym wolność wypowiedzi ma charakter fundamentalny (vide wyrok Sądu Najwyższego z dn. 31.03.2021r. o sygn. II KK 422/20, LEX nr 3177785).

4.  KARY, Środki Karne, PRzepadek, Środki Kompensacyjne i środki związane z poddaniem sprawcy próbie

Punkt wyroku

Przytoczyć okoliczności

5.  1Inne ROZSTRZYGNIĘCIA ZAwarte w WYROKU

Punkt wyroku

Przytoczyć okoliczności

1.6. inne zagadnienia

W tym miejscu sąd może odnieść się do innych kwestii mających znaczenie dla rozstrzygnięcia,
a niewyjaśnionychw innych częściach uzasadnienia, w tym do wyjaśnienia, dlaczego nie zastosowałokreślonej instytucji prawa karnego, zwłaszcza w przypadku wnioskowania orzeczenia takiej instytucji przez stronę

7.  KOszty procesu

Punkt wyroku

Przytoczyć okoliczności

II

O kosztach postępowania Sąd orzekł na podstawie art. 632 kpk.

Jednocześnie wobec faktu, że ze złożonych faktur (k. 232-245) wynika, że koszty obrony oskarżonego pokryła spółka (...), koszty przejazdów zaś – obrońca, względnie w/wym. spółka, Sąd nie znalazł podstaw do zasądzenia ich zwrotu na rzecz oskarżonego, stosownie do treści art. 623 kpk.

6.  1Podpis