Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego dla Warszawy-Mokotowa w Warszawie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 20 lutego 2020 roku

Sąd Rejonowy dla W. M. w W., II W. C. w składzie:

Przewodniczący: Sędzia Sądu Rejonowego Tomasz Niewiadomski

Protokolant: Ewelina Lasek

po rozpoznaniu w dniu 6 lutego 2020 roku w W.

na rozprawie

sprawy z powództwa m. (...) spółki akcyjnej z siedzibą w W. (KRS (...))

przeciwko A. B.

o zapłatę

I.  powództwo oddala;

II.  zasądza od powoda m. spółki akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz pozwanej A. B. kwotę 30 (trzydzieści) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sygn. akt II C 5052/18

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 27 września 2017 roku ( data prezentaty k. 3) powód – m. (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W., wniósł o zasądzenie na jego rzecz od pozwanej A. B. kwoty 1 671,70 złotych z odsetkami od szczegółowo wskazanych kwoty i terminów. Ponadto powód wniósł o zasądzenie na jego rzecz od pozwanej zwrotu kosztów procesu według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu powód wskazał, że poprzednio funkcjonował na rynku pod firmą: B. B.spółka akcyjna. W dniu 31 października 2012 roku zawarł on z pozwaną umowę na mocy której zobowiązał się do prowadzenia na jej rzecz rachunku bankowego nr (...) oraz do dokonywania na jej zlecenie rozliczeń pieniężnych. Z kolei pozwana zobowiązała się do uiszczania na rzecz powoda z ww. tytułu określonych opłat.

Pozwana miała jednak nie wywiązać się ze swojego zobowiązania. W związku z tym w dniu 7 lipca 2014 roku skierowano do niej wezwanie do zapłaty. W przypadku braku spłaty przez nią należności w terminie 60 dni, pismo miało być traktowanie jako wypowiedzenie umowy. Pozwana nie uiściła kwoty zaległości wskazanej w ww. piśmie, w związku z tym miało dojść do rozwiązania ww. umowy, a wynikająca z niej należność miała stać się wymagalna w dniu 6 października 2014 roku. Następnie powód sporządził wyciąg z ksiąg banku nr (...) na kwotę dochodzoną pozwem, tj. 1 671,70 złotych. Składać się na nią miała: należność główna w wysokości 1 520,53 złote, odsetki umowne karne w wysokości 124,77 złotych naliczone według stawki 10% od kwoty 1 520,53 złotych od dnia 14 maja 2015 roku oraz koszty opłaty i prowizje w wysokości 26,40 złotych. Powód w dniu 27 października 2016 roku wezwał pozwaną do zapłaty ww. kwoty, ale w zakreślonym terminie nie została ona uiszczona ( pozew k. 3 – 8).

W dniu 19 października 2017 roku, w sprawie o sygn. akt II Nc 32032/17, tut. Sąd wydał nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym na mocy którego nakazano pozwanej zapłatę na rzecz powoda należności dochodzonej pozwem ( nakaz zapłaty k. 30).

W zarzutach od nakazu zapłaty pozwaną wniosła o jego uchylenie oraz o oddalenie powództwa w całości. Wskazała, iż brak jakichkolwiek podstaw faktycznych do uwzględnienia powództwa, poza tym wydanie nakazu zapłaty zostało poprzedzone dowolną oceną materiału dowodowego.

Ponadto pozwana wskazała, iż odebrała wypowiedzenie umowy w dniu 14 lipca 2014 roku, a zatem do jej rozwiązania doszło po 60 dniach. Powództwo zostało wytoczone dopiero 27 września 2017 roku, a zatem dochodzone nim roszczenie uległo przedawnieniu.

Pozwana wskazał również, iż w sprawie o sygn. akt I C 1077/17 Sąd Rejonowy dla m. W. umorzył postępowanie wobec niej także zainicjowane przez m. (...) S.A. ( zarzuty od nakazu zapłaty k. 34 – 36, k. 43 - 48).

W piśmie z dnia 11 grudnia 2018 roku powód podtrzymał swoje stanowisko w sprawie. Wskazał, iż do wypowiedzenia umowy z 31 października 2014 roku doszło z dniem 6 października 2017 roku. Tym samym wynikające z niej roszczenie nie jest uległo przedawnieniu z uwagi na złożenie pozwu w dniu 18 września 2017 roku ( pismo przygotowawcze k. 77 - 88).

Postanowieniem z 14 listopada 2019 roku Sąd na podstawie art. 11 ustawy z dnia 4 lipca 2019 roku o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1469) uchylił nakaz zapłaty wydany w postępowaniu nakazowym w sprawie II Nc 32032/17 w dniu 19 października 2017 roku ( postanowienie k. 117).

Do zamknięcia rozprawy strony podtrzymały swoje stanowisko ( protokół rozprawy k. 126 – 126v).

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

M. (...)spółka akcyjna z siedzibą w W. zawarł z A. B. umowę na mocy której zobowiązał się do prowadzenia na jej rzecz rachunku bankowego nr (...) M. A. oraz do dokonywania na jej zlecenie rozliczeń pieniężnych. Z kolei A. B. zobowiązała się do uiszczania z tego tytułu na rzecz m. (...) spółki akcyjnej z siedzibą w W. z określonych opłaty ( zeznania A. B. k. 126 – 126v; okoliczność bezsporna).

Rachunek bankowy nr (...) został otwarty w dniu 17 września 2012 roku. Pobierano z niego m.in. opłaty – początkowo w wysokości po 119 złotych miesięcznie, a od marca 2017 roku po 185 złotych miesięcznie, tytułem „pobranie składki ubezpieczeniowej, opieka medyczna 24”. Ostatnia transakcja A. B. na ww. rachunku miała miejsce w dniu 1 kwietnia 2014 roku. Od tamtej chwili rachunek obciążany był jedynie ww. składkami oraz różnymi opłatami na rzecz banku. Ostatecznie w dniu 10 grudnia 2015 roku rachunek został zamknięty ( elektroniczne zestawienie operacji k. 18 – 29).

W dniu 1 lipca 2014 roku m. (...) S.A. skierował do A. B. wezwanie do zapłaty kwoty 763,26 złotych. W przypadku braku spłaty przez nią należności w terminie 7 dni, pismo miało być traktowanie jako wypowiedzenie umowy. Miało ono nastąpić po upływie 60 dni od dnia następującego po upływie ww. 7 – dniowego terminu ( ostateczne wezwanie do zapłaty k. 14).

A. B. odebrała ww. pismo w dniu 14 lipca 2014 roku ( potwierdzenie odbioru k. 16). Nie uiściła jednak kwoty zaległości wskazanej w ww. piśmie, w związku z tym doszło do rozwiązania ww. umowy.

W związku z tym w dniu 13 maja 2015 roku m. (...) S.A. sporządził wyciąg z ksiąg banku nr (...) na kwotę 1 671,70 złotych. Składać się na nią miała: należność główna w wysokości 1 520,53 złote, odsetki umowne karne w wysokości 124,77 złotych naliczone według stawki 10% od kwoty 1 520,53 złotych od dnia 14 maja 2015 roku oraz koszty opłaty i prowizje w wysokości 26,40 złotych. Następnie w dniu 27 października 2016 roku wezwał A. B. do zapłaty ww. kwoty, ale w zakreślonym terminie nie została ona uiszczona ( przedsądowe wezwanie do zapłaty k. 17; okoliczność bezsporna).

W dniu 14 marca 2016 roku do Sądu Rejonowego dla m. W.w W. wpłynął pozew m. (...) S.A. przeciwko A. B. o zapłatę kwoty 589,44 złote z odsetkami. Podstawą powództwa stanowiła umowa o prowadzenie rachunku bankowego nr (...) z dnia 15 marca 2013 roku. Sprawa ta została zarejestrowana pod sygn. akt I C 1077/17. Wyrokiem z dnia 19 grudnia 2017 roku, wydanym w tej sprawie, powództwo przeciwko A. B. zostało oddalone. Wyrok ten jest prawomocny ( wyrok k. 84, uzasadnienie k. 89 – 93 akt I C 1077/17).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o dowody z dokumentów złożonych do akt przez strony, jak również na podstawie dowodów znajdujących się w aktach sprawy I C 1077/17. W odniesieniu do dokumentów, które zostały przedłożone w formie zwykłych kserokopii, strony nie zakwestionowały rzetelności ich sporządzenia ani nie żądały złożenia przez stronę przeciwną ich oryginałów (zgodnie z art. 129 kpc). Podobnie i Sąd badając te dokumenty z urzędu, nie dopatrzył się w nich niczego, co uzasadniałoby powzięcie jakichkolwiek wątpliwości co do ich wiarygodności i mocy dowodowej, dlatego stanowiły podstawę dla poczynionych w sprawie ustaleń.

Zeznaniom pozwanej Sąd dał wiarę w całości gdyż były one spójne, logiczne i korespondowały z pozostałym obdarzonym wiarą pozostałym materiałem dowodowym. Dodatkowo czyniąc ustalenia faktyczne Sąd uwzględnił zgodne twierdzenia stron w trybie art. 229 kpc oraz twierdzenia strony, którym przeciwnik nie zaprzeczył w trybie art. 230 kpc.

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

Powództwo nie zostało udowodnione, wobec czego należało je oddalić. Dodatkowo nawet gdyby uznać, iż powód wykazał zasadność powództwa, to i tak podlegałoby ono oddaleniu z uwagi na przedawnienie roszczenia.

Nie ulega wątpliwości, iż podstawę merytorycznego rozstrzygnięcia każdej sprawy cywilnej stanowi materiał procesowy (tzn. fakty i dowody) zebrany w toku postępowania, o czym przesądza treść art. 316 § 1 i art. 328 § 2 ustawy z dnia 17 listopada 1964 roku – Kodeks postępowania cywilnego (tj. Dz. U. z 2019 roku, poz. 1182 ze zm., powoływana dalej w skrócie jako kpc). Jednak zgodnie z art. 6 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 roku – Kodeks cywilny (tj. Dz. U. z 2019 roku, poz. 1145 ze zm., powoływany dalej w skrócie jako kc) oraz art. 232 kpc to strony obowiązane są wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne. Powyższe przepisy stanowią normatywną podstawę zasady kontradyktoryjności, zgodnie z którą ciężar dowodu spoczywa na stronach postępowania cywilnego. To one są wyłącznym dysponentem toczącego się postępowania, do nich należy gromadzenie materiału i wreszcie to one ponoszą odpowiedzialność za jego wynik (uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z dnia 17 grudnia 1996 roku, I CKU 45/96, OSNC 1997, nr 6–7, poz. 76, z glosą A. Zielińskiego, Palestra 1998, nr 1–2, s. 204; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 7 marca 1997 roku, II CKN 70/96, OSNC 1997, nr 8, poz. 113).

Są one także sposobem realizacji fundamentalnej cechy prawa cywilnego którą jest równorzędność podmiotów stosunków cywilnoprawnych , a nie podporządkowanie jednego podmiotu prawa innemu podmiotowi. Tym samym podmioty zbiorowe, nawet prowadzącej działalność gospodarczą w bardzo szerokim i rozległym zakresie, nie mogą być nigdy traktowane w sposób bardziej uprzywilejowany niż osoby fizyczne – w tym także w kwestii obowiązku udowodnienia istnienia i wysokości dochodzonego roszczenia.

Zatem w niniejszej sprawie to powód był zobligowany do wykazania, iż zgodnie z przepisami prawa pozwana jest zobowiązana do uiszczenia na jego rzecz kwoty dochodzonej pozwem. Jednak dokonując analizy zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego Sąd uznał, iż nie wykazano istnienia po stronie pozwanej takiego obowiązku, co w efekcie musiało skutkować podjęciem merytorycznego rozstrzygnięcia w postaci oddalenia powództwa. W ocenie Sądu pozwana skutecznie zakwestionowała zasadność powództwa w niniejszej sprawie, albowiem powód - mimo spoczywającego na nim ciężaru dowodu w tym zakresie - nie wykazał istnienia podstawy prawnej i faktycznej dochodzonego roszczenia, a tym bardziej nie udowodnił jego wysokości.

Podstawą dochodzonego przez powoda roszczenia miała być bowiem umowa z 31 października 2012 roku na mocy której powód zobowiązał się do prowadzenia na rzecz pozwanej rachunku bankowego nr (...) M. A. oraz do dokonywania na jej zlecenie rozliczeń pieniężnych. Pozwana z kolei miała na jej podstawie uiszczać na rzecz powoda określone opłaty, które były dochodzone w niniejszej sprawie.

Należy jednak z naciskiem zauważyć, że strona powodowa nie przedstawiła absolutnie żadnych dokumentów potwierdzających, iż strony w ogóle zawarły powyższą umowę, a tym bardziej, że pozwana nie wywiązała się jej postanowień i w efekcie powstało wobec niej roszczenie powoda. Nie złożono bowiem do akt nawet kopii tej umowy . Pozwana przyznała, że zawarła ww. umowę. Nie uszedł uwadze Sądu fakt, iż rachunek został otwarty już 17 września 2012 roku, zatem nawet data ww. jest wskazana nieprawidłowo.

Z uwagi na brak złożenia umowy Sąd nie miał żadnej możliwości zbadania jej ważności - w tym przede wszystkim w aspekcie zgodności z przepisami powszechnie obowiązującego prawa. Tym bardziej nie była możliwe ustalenie jej warunków oraz weryfikacja, czy nie zawierała ona np. niedozwolonych postanowień umownych, w jaki sposób była realizowana. Powód nie wykazał więc w żaden sposób, jaka była treść ww. umowy, na jakiej podstawie były pobierane opłaty od pozwanej i z czego wynikała ich wysokość .

W żadnym wypadku tych fundamentalnych braków nie sanuje samo złożenie dokument zatytułowanego: „Elektroniczne zestawienie operacji” ( k. 18 – 29). Jest to bowiem tylko wyciąg z ksiąg, czyli komputerowy raport stanowiący zestawienie wszystkich operacji na rachunku. W żaden sposób wyjaśnia on jednak tego, czy opłaty były naliczane w sposób prawidłowy – a to było przecież meritum niniejszej sprawy.

Twierdzenia powoda miał rzekomo udowadniać wyciąg z ksiąg bankowych nr (...) z dnia 13 maja 2015 roku ( k. 12). Tymczasem stosownie do treści art. zgodnie z art. 95 ust. 1 i 1a ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 roku – Prawo bankowe (tj. Dz. U. z 2019 roku, poz. 2357 ze zm.), księgi rachunkowe banków i sporządzone na ich podstawie wyciągi oraz inne oświadczenia podpisane przez osoby upoważnione do składania oświadczeń w zakresie praw i obowiązków majątkowych banków i opatrzone pieczęcią banku, jak również sporządzone w ten sposób pokwitowania odbioru należności mają moc prawną dokumentów urzędowych w odniesieniu do praw i obowiązków wynikających z czynności bankowych oraz ustanowionych na rzecz banku zabezpieczeń i mogą stanowić podstawę do dokonania wpisów w księgach wieczystych.

Jednak moc prawna ww. dokumentów urzędowych nie obowiązuje w odniesieniu do dokumentów wymienionych w tym przepisie w postępowaniu cywilnym .

Tak więc złożony do akt sprawy wyciąg z ksiąg bankowych nie ma mocy dokumentu urzędowego, stanowiącego dowód tego, co zostało w nim urzędowo zaświadczone (art. 244 § 1 kpc). Zatem ww. wyciąg to tylko i wyłącznie oświadczenie powoda. W żadnym wypadku nie przesądza on samoistnie o istnienie wierzytelności względem pozwanej w wysokości w nim wskazanej . Z uwagi na to, fakt zadłużenia pozwanej, jego tytuł i wysokość, winny były zostać wykazane za pomocą innych dowodów1 – co jednak nie nastąpiło w niniejszej sprawie. Fakt zaksięgowania wierzytelności przez powoda nie oznacza przecież automatycznie, że taka wierzytelność istnieje.

Dodatkowo nie uszła uwadze Sądu znacząca różnica pomiędzy wysokością kapitału wskazanego w wezwaniu do zapłaty, tj. 680,41 złotych ( k. 14), a wskazaną w wyciągu, tj. 1520,53 zł ( k. 12), Nie wykazano w żaden sposób co jest przyczyną tak dużej różnicy.

Wszystkie ww. okoliczności pozwalają na konstatację, iż powództwo nie zostało wykazane co do zasady . Jednak niezależnie od powyższych rozważań, wykluczających samoistnie możliwość uwzględnienia powództwa, należało zwrócić uwagę na kolejną okoliczność uzasadniającą tego rodzaju rozstrzygnięcie.

Gdyby powództwo zostało wykazane co do zasady, to i tak skuteczny byłby bowiem podniesiony przez pozwaną zarzut przedawnienia roszczenia powoda. Zgodnie z art. 117 § 1 i 2 kc, z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych, roszczenia majątkowe ulegają przedawnieniu; po upływie terminu przedawnienia ten, przeciwko komu przysługuje roszczenie, może uchylić się od jego zaspokojenia, chyba że zrzeka się korzystania z zarzutu przedawnienia. Z art. 118 kc wynika, iż jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej, termin przedawnienia wynosi sześć lat, a dla roszczeń o świadczenia okresowe oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej - trzy lata .

W myśl natomiast art. 120 § 1 i art. 123 § 1 kc, bieg przedawnienia rozpoczyna się od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne, zaś przerywa się przez każdą czynność przed sądem lub innym organem powołanym do rozpoznawania spraw lub egzekwowania roszczeń danego rodzaju albo przed sądem polubownym, przedsięwziętą bezpośrednio w celu dochodzenia lub ustalenia albo zaspokojenia lub zabezpieczenia roszczenia, przez uznanie roszczenia przez osobę, przeciwko której roszczenie przysługuje bądź przez wszczęcie mediacji.

W tym miejscu należy zaznaczyć, iż roszczenia banku o zapłatę wszelkich należności z tytułu umowy rachunku bankowego, zgodnie z art. 118 kc, podlegają trzyletniemu terminowi przedawnienia. Termin ten wynika z faktu, że ww. roszczenie banku wynika z prowadzonej przez niego działalności gospodarczej.

W niniejszej sprawie do doręczenia pozwanej pisma z 1 lipca 2014 roku, zawierającego oświadczenie o wypowiedzenia umowy ( k. 14), doszło w dniu 14 lipca 2014 roku ( k. 16). Okres wypowiedzenia wynosił 60 dni i miał być liczony od następnego dnia po upływie 7 dni od dnia doręczenia ww. pisma.

Zatem zaczął on biec od 22 lipca 2014 roku i upłynął 20 września 2014 roku. To w tej dacie roszczenie powoda w stosunku do pozwanej stało się wymagalne i rozpoczął bieg terminu przedawnienia. Upłynął on z dniem 20 września 2017 roku i od tego momentu roszczenie względem pozwanego było przedawnione. Tymczasem powód wytoczył powództwo dopiero w dniu 27 września 2017 roku ( k. 3).

Zgodnie z art. 117 § 2 kc po upływie terminu przedawnienia ten, przeciwko komu przysługuje roszczenie, może uchylić się od jego zaspokojenia, chyba że zrzeka się korzystania z zarzutu przedawnienia. Jednakże zrzeczenie się zarzutu przedawnienia przed upływem terminu jest nieważne. Podsumowując należy stwierdzić, iż pozwana skutecznie podniosła zarzut przedawnienia. Z kolei powód nie wykazał zaistnienia okoliczności, które by przerwały bieg przedawnienia albo zrzeczenia się przez pozwanego zarzutu przedawnienia. W chwili wytoczenia niniejszego powództwo roszczenie było już przedawnione.

Ubocznie należy wskazać, iż żadnego znaczenia dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy nie miały twierdzenia pozwanej odnoszące się do sprawy I C 1077/17 toczącej się przed Sadem Rejonowym dlam. W.. Podstawą powództwa w tamtej sprawie była bowiem zupełnie inna umowa zawarta między tymi samymi stronami.

W pkt. II sentencji wyroku Sąd orzekł o kosztach procesu na podstawie art. 98 § 3 kpc. Powód w całości przegrał sprawę i zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu ciążył na nim obowiązek poniesienia kosztów procesu poniesionych przez pozwaną.

Ich wysokość wynosiła 30 złotych i złożyła się na nią opłata sądowa od zarzutów od nakazu zapłaty ( potwierdzenie wpłaty k. 41). Pozwana nie wykazała natomiast by poniosła jakiekolwiek inne koszty procesu.

Mając na uwadze powyższe okoliczności i treść przepisów prawa, Sąd orzekł jak w sentencji.

ZARZĄDZENIE

1. odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi powoda. Pouczyć, iż na podstawie art. 369 § 1 ¹ kpc termin na wniesienie apelacji wynosi 3 tygodnie;

2. proszę ustalić, czy pozwana wykonała zarządzenie z 3 marca 2020 roku i akta przedstawić sędziemu – referentowi do dalszych decyzji.

1 Podobnie uznał Sąd Apelacyjny w Szczecinie w wyroku z 24 lipca 2013 roku, sygn. akt I ACa 443/13, Legalis nr 776475