Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego dla Warszawy-Mokotowa w Warszawie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 17 stycznia 2020 roku

Sąd Rejonowy dla W. M. w W., II W. C. w składzie:

Przewodniczący: Sędzia Sądu Rejonowego Tomasz Niewiadomski

Protokolant: Ewelina Lasek

po rozpoznaniu w dniu 7 stycznia 2020 roku w W.

na rozprawie

sprawy z powództwa D. O. z siedzibą w T.

przeciwko T. Ł.

o zapłatę

I.  zasądza od pozwanego T. Ł. na rzecz powoda D. O.z siedzibą w T. kwotę 1 822,19 zł (tysiąc osiemset dwadzieścia dwa złote i dziewiętnaście groszy) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie:

a.  od kwoty 1 800 (tysiąc osiemset) złotych od dnia 13 grudnia 2017 roku do dnia zapłaty;

b.  od kwoty 22,19 zł (dwadzieścia dwa złote i dziewiętnaście groszy) od dnia 29 stycznia 2018 roku do dnia zapłaty;

II.  oddala powództwo w pozostałym zakresie;

III.  zasądza od pozwanego T. Ł. na rzecz powoda D. O.z siedzibą w T. kwotę 535,61 zł (pięćset trzydzieści pięć złotych i sześćdziesiąt jeden groszy) tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sygn. akt II C 4567/18

UZASADNIENIE

Pozwem złożonym w dniu 29 stycznia 2018 roku w elektronicznym postępowaniu upominawczym do Sądu Rejonowego L. Z. w L., powód – D. O.z siedzibą w T., wniósł o zasądzenie od pozwanego – T. Ł., kwoty 2338,19 złotych z odsetkami umownymi w wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie od kwoty 2316 złotych od dnia 13 grudnia 2017 roku do dnia zapłaty oraz od kwoty 22,19 złotych z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 26 stycznia 2018 roku do dnia zapłaty. Przedmiotem żądania pozwu było także zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu wskazano, iż powód jest przedsiębiorcą estońskim z siedzibą w T., zarejestrowanym w T. C. D. pod numerem (...). Na podstawie umowy cesji z 30 grudnia 20187 roku, nr (...), powód nabył od T. sp. z o.o. wierzytelność wobec pozwanego z tytułu umowy pożyczki zawartej w formie elektronicznej za pośrednictwem platformy internetowej. Pozwany przeszedł rejestrację na ww. stronie wpłacając 0,01 złotego na rachunek pożyczkodawcy. Następnie po zalogowaniu na profilu klienta w dniu 25 października 2017 roku złożył on wniosek o udzielenie pożyczki na kwotę 1 800 złotych z terminem płatności przypadającym na 9 grudnia 2017 roku, z zapłatą prowizji w wysokości 516 złotych. Wniosek ten został zaakceptowany w dniu 25 października 2017 roku i doszło wtedy do zawarcia ramowej umowy pożyczki nr (...) oraz umowy pożyczki nr (...) na podstawie której nastąpiła wypłata środków na rzecz pozwanego. Tego samego dnia pozwany otrzymał środki na swój rachunek bankowy. W zakreślonym terminie nie zwrócił on jednak ww. kwoty, prowizji ani odsetek. Próby polubownego zakończenia sporu okazały się bezskuteczne.

Na kwotę dochodzą pozwem składać się miały: kwota kapitału w wysokości 1 800 złotych, wartość prowizji za udzielenie pożyczki w wysokości 516 złotych oraz skapitalizowane odsetki w wysokości 22,19 złotych ( pozew k. 1 – 9).

W dniu 9 marca 2018 roku Sąd Rejonowy L. Z.w L., w sprawie o sygn. akt VI Nc-e 151129/18, wydał nakaz zapłaty w elektronicznym postępowaniu upominawczym ( nakaz zapłaty k. 12).

W sprzeciwie od ww. nakazu zapłaty z 4 kwietnia 2018 roku pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie na jego rzecz kosztów procesu według norm przepisanych. Zakwestionowano powództwo zarówno co do zasady, jak i co do wysokości. Z ostrożności procesowej podniesiono zarzut przedawnienia roszczenia dochodzonego pozwem ( sprzeciw od nakazu zapłaty k. 15 – 16, k. 59).

Postanowieniem z 16 maja 2018 roku sprawa została przekazana do tut. Sądu ( postanowienie k. 22).

W odpowiedzi na pozew zwrócono się do Sądu o zobowiązanie powoda do złożenia szczegółowego wyliczenia dochodzonego roszczenia, wyliczenia wysokości pobranej prowizji, przedłożenia oryginału umowy cesji oraz oryginału umowy pożyczki nr (...) z 25 października 2017 roku ( odpowiedź na pozew k. 71 – 74).

W dalszym toku postępowania strony podtrzymywały swoje stanowiska w sprawie. Powód wskazywał na oświadczenie woli pozwanego wyrażone w formie elektronicznej. Z kolei pozwany kwestionował nie tylko sam fakt zawarcia umowy z poprzednikiem prawnym powoda, ale i skuteczność umowy cesji wierzytelności ( pismo przygotowawcze k. 85 – 87, k. 117 – 120, k. 122 – 123v, k. 127 – 128, k. 134). Postanowieniem z dnia 3 października 2019 roku Sąd zobowiązał pełnomocnika pozwanego do wypowiedzenia się, czy rachunek bankowy nr (...) należał do pozwanego T. Ł. w okresie objętym pozwem – w terminie 7 dni – pod rygorem uznania, iż rachunek ten należał do pozwanego. Ponadto Sąd wskazał, iż jeżeli pozwany uważa, że powyższy rachunek nie należał do niego to wezwał go od złożenia oświadczenia o upoważnieniu Sądu do wystąpienia do m. (...) spółki akcyjnej z siedzibą w W. o uzyskanie informacji o posiadanych przez pozwanego rachunkach w tym banku – w terminie 7 dni pod rygorem uznania, iż rachunek bankowy o numerze (...) należał do niego ( postanowienie k. 130v). W zakreślonym terminie pełnomocnik pozwanego w żaden sposób nie ustosunkował się do zobowiązania Sądu.

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

T. Ł. założył za pośrednictwem platformy internetowej profil na stronie internetowej (...) Należy ona do pośrednika kredytowego - A. G. spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w B.. Pośrednik ten współpracuje w ramach serwisu (...) m. in. z T. spółką z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w B..

Weryfikacja tożsamości T. Ł. polegała na wpłacie 0,01 złotego na rachunek ww. pośrednika kredytowego. W tym celu w dniu 24 listopada 2016 roku na rachunek bankowy nr (...), należący do A. G.spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w B., T. Ł. dokonał z rachunku nr (...) wpłaty kwoty 0,01 złotych. W tytule przelewu wpisał on: „ potwierdzam rejestrację i akceptuję warunki umowy nr (...) ” ( potwierdzenie przelewu k. 34).

Następnie po zalogowaniu na profilu klienta, w dniu 25 października 2017 roku T. Ł. złożył drogą elektroniczną wniosek o udzielenie pożyczki na kwotę 1 800 złotych z terminem płatności przypadającym na 9 grudnia 2017 roku, z zapłatą prowizji w wysokości 516 złotych. Wniosek ten został zaakceptowany w dniu 25 października 2017 roku i w efekcie pomiędzy nim, a T.spółką z ograniczoną odpowiedzialnością siedzibą w B., doszło do zawarcia ramowej umowy pożyczki nr (...) oraz umowy pożyczki nr (...). Usługi pośrednictwa na rzecz T.spółki z ograniczoną odpowiedzialnością siedzibą w B. świadczyła A. G. spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. ( ramowa umowa pożyczki k. 35 – 36v; umowa pożyczki k. 39 – 40).

Zgodnie z umową pożyczki nr (...), kwota udzielonej pożyczki wynosiła 1800 złotych. Termin spłaty określono na 9 grudnia 2017 roku, a zatem czas trwania umowy wynosił 45 dni. Zgodnie z § ust. 8 -10 umowy odsetki kapitałowe za każdy dzień korzystania z pożyczki zostały określone jako maksymalne odsetki i wynosiły 10% w stosunku rocznym. Prowizję za udzielenie pożyczki określono na kwotę 516 złotych ( umowa pożyczki k. 39 – 40).

W efekcie ww. umowy pożyczki, w dniu 25 października 2017 roku, A. G. spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. przelała na rachunek bankowy nr (...), należący do T. Ł., kwotę 1 800 złotych. Jako tytuł transakcji wskazano: „pożyczka z umowy nr (...)” ( potwierdzenie przelewu k. 38). T. Ł. także drogą e-mailową warunki umowy pożyczki nr (...) oraz potwierdzenie jej zawarcia ( umowa pożyczki k. 39 – 39v; wiadomość k. 40).

T. Ł. zawierał z T. spółką z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w B. szereg innych, analogicznych umów ( umowy i potwierdzenia wypłat k. 88 – 104, zestawienie pożyczek k. 107).

W ustalonym terminie, tj. do 9 grudnia 2017 roku, T. Ł. nie zwrócił ww. kwoty na rzecz T. sp. z o.o. Wysłane wezwanie do zapłaty pozostało bezskuteczne ( wezwanie do zapłaty k. 41, potwierdzenie odbioru k. 42; okoliczność bezsporna).

W dniu 30 grudnia 2017 roku, na mocy umowy nr (...), T. spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w B. zbyła wierzytelność wynikającą z umowy pożyczki nr (...) na rzecz D. O. z siedzibą w T. ( umowa cesji wierzytelności z załącznikiem k. 44 – 46). T. Ł. został zawiadomiony o ww. umowie ( zawiadomienie o dokonaniu cesji k. 49 - 51).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie wskazanych powyżej dokumentów i kserokopii dokumentów złożonych przez strony postępowania. W ocenie Sądu dowody te, w zakresie, w jakim stanowiły podstawę poczynionych w niniejszej sprawie ustaleń faktycznych, tworzą zasadniczo spójny i niebudzący wątpliwości w świetle wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego, a przez to zasługujący na wiarę materiał dowodowy.

Dodatkowo czyniąc ustalenia faktyczne Sąd uwzględnił, zgodne twierdzenia stron w trybie art. 229 kpc oraz twierdzenia strony, którym przeciwnik nie przeczył w trybie art. 230 kpc.

Nie ulegało wątpliwości Sądu, iż rachunek bankowy nr (...) należał do pozwanego lub chociaż pozwany mógł nim swobodnie dysponować. Świadczy o tym nie tylko dokonanie przelewu „weryfikacyjnego” w dniu 24 listopada 2016 roku ( potwierdzenie przelewu k. 34), ale również brak realizacji zobowiązania nałożonego przez Sąd postanowieniem z 3 października 2019 roku ( postanowienie k. 130v). Nie ulegało zatem żadnej wątpliwości Sądu, iż twierdzenia pozwanego, iż nie należał do niego ww. rachunek bankowy i nie otrzymał on do dyspozycji kwoty 1800 złotych i nie zawarł umowy o numerze (...) – były nieprawdziwe.

Sąd Rejonowy, zważył co następuje:

Powództwo zasługuje na uwzględnienie w zakresie kwoty 1 822,19 złotych z ustawowymi odsetkami za opóźnienie: od kwoty 1800 złotych od dnia 13 grudnia 2017 roku do dnia zapłaty oraz od kwoty 22,19 złotych od dnia 29 stycznia 2018 roku do dnia zapłaty. W pozostałym zakresie nie jest zasadne i podlega oddaleniu.

Nie ulega wątpliwości, iż podstawę merytorycznego rozstrzygnięcia każdej sprawy cywilnej stanowi materiał procesowy (tzn. fakty i dowody) zebrany w toku postępowania, o czym przesądza treść art. 316 § 1 i art. 328 § 2 ustawy z dnia 17 listopada 1964 roku – Kodeks postępowania cywilnego (tj. Dz. U. z 2019 roku, poz. 1460 ze zm., powoływany dalej w skrócie jako kpc). Jednak zgodnie z art. 6 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 roku – Kodeks cywilny (tj. Dz. U. z 2019 roku, poz. 1145 ze zm., powoływany dalej w skrócie jako kc) oraz art. 232 kpc to strony obowiązane są wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne. Powyższe przepisy stanowią normatywną podstawę zasady kontradyktoryjności, zgodnie z którą ciężar dowodu spoczywa na stronach postępowania cywilnego. To one są wyłącznym dysponentem toczącego się postępowania, do nich należy gromadzenie materiału i wreszcie to one ponoszą odpowiedzialność za jego wynik ( vide: uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z dnia 17 grudnia 1996 roku, I CKU 45/96, OSNC 1997, nr 6–7, poz. 76, z glosą A. Zielińskiego, Palestra 1998, nr 1–2, s. 204; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 7 marca 1997 roku, II CKN 70/96, OSNC 1997, nr 8, poz. 113).

Należy wskazać, iż zgodnie z art. 720 kc przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości. Umowa pożyczki, której wartość przenosi pięćset złotych, powinna być stwierdzona pismem. W myśl art. 3 ust. 1 i ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 12 maja 2011 roku o kredycie konsumenckim (tj. Dz. U. z 2018 roku, poz. 993 ze zm.) przez umowę o kredyt konsumencki rozumie się umowę o kredyt w wysokości nie większej niż 255 550 złotych albo równowartość tej kwoty w walucie innej niż waluta polska, który kredytodawca w zakresie swojej działalności udziela lub daje przyrzeczenie udzielenia konsumentowi, przy czym za umowę o kredyt konsumencki uważa się między innymi umowę pożyczki.

Przy umowie pożyczki, głównymi świadczeniami stron są: po stronie pożyczkodawcy udostępnienie określonych środków finansowych do korzystania na określony okres czasu, a ze strony pożyczkobiorcy, zwrot tych środków. Umowa pożyczki została przy tym ukształtowania w kodeksie cywilnym w taki sposób, że co do zasady może być zarówno umową odpłatną, jak i nieodpłatną. W przypadku zawarcia, przez strony, odpłatnej umowy pożyczki, wynagrodzenie pożyczkodawcy winno być wyraźnie określone w umowie. Zwyczajowo formę wynagrodzenia za korzystanie z cudzego kapitału stanowią odsetki, ewentualnie zapłata prowizji. Ustawodawca, aby przeciwdziałać ocenianemu negatywnie w świetle zasad współżycia społecznego zjawisku lichwy oraz aby chronić interesy słabszych uczestników obrotu gospodarczego, jakimi zazwyczaj są konsumenci, wprowadził przy tym do kodeksu cywilnego instytucję odsetek maksymalnych (art. 359 § 2 ¹ kc), których wysokość winna stanowić podstawowe odniesienie do oceny ekwiwalentności wysokości wynagrodzenia pożyczkodawcy ustalonego w umowie. Odsetki, stanowią bowiem wynagrodzenie pożyczkodawcy za korzystanie przez kredytobiorcę z jego środków finansowych.

W niniejszej sprawie nie budziło wątpliwości Sądu to, że T.sp. z o.o. i pozwany zawarli w dniu 25 października 2017 roku roku umowę pożyczki nr (...), na podstawie której pozwany otrzymał kwotę 1 800 złotych. Świadczy o tym jednoznacznie treść potwierdzenia przelewu ww. kwoty ( k. 38). Pozwany nie wykazał, iż dokonał spłaty zadłużenia w jakiejkolwiek kwocie. Tym samym niewątpliwe do zapłaty przez niego pozostaje kwota należności głównej w wysokości 1 800 złotych.

W ocenie Sądu powód wykazał, iż T. sp. z o.o. i pozwanego łączyła umowa pożyczki o treści wskazywanej w pozwie. Analiza treści załączonego do pozwu dokumentu, który miał stanowić umowę pożyczki łączącą strony ( k. 39 – 40) wskazuje, iż posiada on unikalny element identyfikacyjny, tj. numer (...). Do tego numeru odwołuje się potwierdzenie przelewu kwoty 1 800 ( k. 38). Zawarcie tej umowy poprzedzała nie tylko rejestracja pozwanego w systemie elektronicznym na stronie (...) ale także szereg innych, podobnych umów zawieranych miedzy ww. stronami. Można więc zasadnie twierdzić, iż pozwany rzeczywiście wyraził wolę zawarcia tego rodzaju umowy.

Dodatkowo przemawia za tym dokonanie przez pozwanego na rzecz poprzednika prawnego powoda tzw. przelewu weryfikacyjnego na kwotę 1 grosza ( k. 34). Czynności tej można przypisać skutek w postaci rejestracji w systemie informatycznym poprzednika prawnego powoda oraz potwierdzenia tożsamości pozwanego.

Warto także wskazać, iż ww. przelew identyfikacyjny zawiera oświadczenie woli, tj. potwierdzenie rejestracji i akceptację warunków umowy nr (...) ( potwierdzenie przelewu k. 34).Trafność powyższych rozważań potwierdzają także wiadomości wysyłane do pozwanego.

Dlatego opierając się o zgromadzony materiał dowodowy można uznać, iż strony rzeczywiście łączyła umowa pożyczki nr (...) dotycząca kwoty 1 800 złotych, z terminem spłaty w dniu 9 grudnia 2017 roku. Pozwany nie przedstawił żadnych dowodów wskazujących na spłatę ww. zadłużenia. W związku z tym należało zasądzić od pozwanego na rzecz powoda kwotę 1 800 złotych.

Zasadne było także zasądzenie od pozwanego kwoty 22,19 złotych. Była to skapitalizowana kwota maksymalnych odsetek kapitałowych za 45 dni (od 25 października 2017 roku do 9 grudnia 2017 roku) w wysokości 10% rocznie. Wynikała ona z § 2 ust. 8 – 10 umowy pożyczki nr (...).

Podstawę prawną rozstrzygnięcia w przedmiocie odsetek stanowi przepis art. 481 kc, zgodnie z którym jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Jeżeli stopa odsetek za opóźnienie nie była oznaczona, należą się odsetki ustawowe za opóźnienie w wysokości równej sumie stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i 5,5 punktów procentowych. Jednakże gdy wierzytelność jest oprocentowana według stopy wyższej, wierzyciel może żądać odsetek za opóźnienie według tej wyższej stopy. Jak wskazano wyżej – w niniejszej sprawie brak dowodów świadczących o umownym ustaleniu innej stopy odsetek. Z tych wszystkich względów Sąd orzekł jak w pkt I sentencji wyroku. Odsetki od kwoty 1800 złotych należało zasądzić od dnia 13 grudnia 2017 roku, tj. od dnia upływu terminu płatności pożyczki. Z kolei żądanie odsetek od kwoty 22,19 złotych (kwoty skapitalizowanych odsetek) było zasadne od dnia 29 stycznia 2018 roku, tj. od dnia wytoczenia powództwa. Powyższe rozstrzygnięcie jest wyrazem realizacji art. 482 § 1 kc zgodnie z którym od zaległych odsetek można żądać odsetek za opóźnienie dopiero od chwili wytoczenia o nie powództwa.

Zupełnie bezzasadne były zarzuty pozwanego kwestionujące skuteczność umowy cesji wierzytelności z ww. umowy pożyczki na rzecz powoda. Analiza dokumentów dołączonych do akt sprawy wskazuje, iż umowa cesja wierzytelności nr 2T/ (...), dotycząca wierzytelności wobec pozwanego z tytułu umowy nr pożyczki nr (...), była w pełni ważna i skuteczna ( umowa cesji k. 44 - 45). Zgodnie z art. 509 kc wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. Wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki.

Załącznik do ww. umowy cesji ( k. 46) wyraźnie wskazuje, iż dotyczy on umowy cesji nr (...). Wskazany jest także numer umowy pożyczki ( (...)) oraz numer klienta – (...). Taki samy numer figuruje w profilu klienta ( k. 33). Dotyczy to także daty zawarcia umowy pożyczki i jej kwoty. Nie sposób podzielić argumentu, że załącznik jest nieczytelny gdyż został sporządzony w języku angielskim – słowa „loan” (pożyczka), „client” (klient), „loan date” (data pożyczki) są łatwe do przetłumaczenia nawet dla osób nieznających tego języka. Poza tym język angielski ma współcześnie niewątpliwe charakter lingua franca i jest powszechnie używany w kontaktach międzynarodowych.

Odnosząc się do kwestii braku podpisów należy wskazać, iż oświadczenia woli na ww. umowie cesji zostały złożone w wersji elektronicznej – co niewątpliwe jest dopuszczalne. Ponadto zostały opatrzone kwalifikowanymi podpisami elektronicznymi, tzw. (...) ( k. 45). Potwierdzają to dodatkowo dane dotyczące umowy cesji zapisane na płycie DVD, który jest dokumentem w rozumieniu art. 77 ³ kc ( płyta k. 121).

Dodatkowo za skutecznością umowy przelewu przemawia fakt, iż powód dysponował dużą ilością dokumentów dotyczących umowy zawartej między pozwanym a T.sp. z o.o. oraz danymi osobowymi pozwanego. Nie ulega wątpliwości, iż powód mógł je uzyskać tylko od T. sp. z o.o. na podstawie umowy cesji i w celu dochodzenia wierzytelności będącej jej przedmiotem.

Pozbawiony jakichkolwiek podstaw był także zarzut przedawnienia roszczenia dochodzonego pozwem w niniejszej sprawie. Pożyczka została udzielona w dniu 25 października 2017 roku, a termin jej spłaty określono na 9 grudnia 2017 roku. Pozew w niniejszej sprawie został złożony już w dniu 29 stycznia 2018 roku. Nie ulega wątpliwości, iż roszczenie to nie było przedawnione, gdyż zgodnie z art. 118 kc termin przedawnienia w niniejszej sprawie wynosił 3 lata jako roszczenie związane z prowadzeniem działalności gospodarczej. Uległ on jednak przerwaniu przez złożenie pozwu.

W pozostałym zakresie, tj. prowizji w wysokości 516 złotych, powództwo podlegało oddaleniu. Powód w żaden sposób nie wykazał, iż pozwany jest zobowiązany do uiszczenia na jego rzecz wyższej kwoty niż zasądzona w wyroku. Przemawiają za tym następujące okoliczności.

Zgodnie z art. 36a w/w ustawy z dnia 12 maja 2011 roku o kredycie konsumenckim (tj. Dz. U. z 2019 roku, poz. 1083 ze zm.) maksymalną wysokość pozaodsetkowych kosztów kredytu oblicza się według wzoru:

w którym poszczególne symbole oznaczają:

MPKK - maksymalną wysokość pozaodsetkowych kosztów kredytu,

K - całkowitą kwotę kredytu,

n - okres spłaty wyrażony w dniach,

R - liczbę dni w roku.

W niniejszej sprawie pożyczona kwota wyniosła 1 800 złotych, a okres spłaty wyniósł 45 dni. W związku z tym maksymalna wysokość pozaodsetkowych w niniejszej sprawie wynosiłaby ok. 516,57 złotych. Zatem kwota prowizji przewidziana w umowie pożyczki nr (...), nie naruszałaby regulacji zawartej w art. 36a ustawy o kredycie konsumenckim.

Tym niemniej nie ulega wątpliwości, iż ww. przepis ma służyć ochronie konsumentów przed nadmiernym obciążeniem finansowym w związku z kredytem konsumenckim i zapobiegać obchodzeniu przepisów o odsetkach maksymalnych, a szczególności poprzez zastrzeganie na rzecz kredytodawcy różnego rodzaju wygórowanych opłat i prowizji. Dlatego Sąd w pełni podziela stanowisko, iż sama wysokość tych kosztów, także poniżej ustawowej górnej granicy określonej przez w/w przepis, musi być poddawana ocenie - czy to z punktu widzenia przepisów art. 58 § 2 kc lub przepisu art. 385 ¹ kc (podobne stanowisko zajął m.in. Sąd Okręgowy w Szczecinie z dnia 27 września 2017 roku, sygn. akt II Ca 1122/17, oraz Sąd Okręgowy w Warszawie w wyroku z dnia 10 kwietnia 2019 roku, sygn. XXVII Ca 2438/17).

Z art. 385 ¹ § 1 kc wynika, że możliwość uznania danego postanowienia umownego za niedozwolone i wyeliminowanie go z umowy zależy od spełnienia następujących przesłanek: postanowienie nie zostało uzgodnione indywidualnie, kształtuje prawa i obowiązki konsumenta w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy oraz nie dotyczy sformułowanych w sposób jednoznaczny głównych świadczeń stron, w tym ceny lub wynagrodzenia. Dla stwierdzenia abuzywności określonej klauzuli wszystkie powyższe przesłanki muszą zostać spełnione łącznie.

W niniejszej sprawie przedmiotowa umowa pożyczki nr (...) została zawarta przez przedsiębiorcę z konsumentem (pozwanym). Powód nie wykazał żadnym dowodem, by pozwany był przedsiębiorcą, niewątpliwe posiadał on zatem status konsumenta w rozumieniu art. 22 ¹ kc.

Analizowane postanowienia umowy dotyczące prowizji (tj. § 2 ust. 2 i 3 ) nie zostały z pozwanym uzgodnione indywidualnie. Ponadto w ocenie Sądu w omawianym przypadku nie budzi wątpliwości kwestia, że należności te nie były świadczeniem głównym. Wprawdzie ustawodawca nie ustanowił definicji legalnej i nie określił, co należy rozumieć przez sformułowanie główne świadczenia stron, ale należy przyjąć, że są to takie elementy konstrukcyjne umowy, bez których uzgodnienia nie doszłoby do jej zawarcia. Innymi słowy chodzi o klauzule regulujące świadczenia typowe dla danego stosunku prawnego, stanowiące te jego elementy, które konstytuują istotę danego porozumienia. Nie ulega wątpliwości, iż umowa pożyczki może być zawarta bez w/w prowizji, co potwierdza literalna treść art. 720 § 1 kc

Podkreślić trzeba, że interes konsumenta należy rozumieć szeroko, nie tylko jako interes ekonomiczny, ale też każdy inny, nawet niewymierny interes. Natomiast ocena zachowań w świetle dobrych obyczajów następuje najczęściej poprzez odwołanie się do takich wartości jak: szacunek wobec partnera, uczciwość, szczerość, zaufanie, lojalność, rzetelność i fachowość. Postanowienia umów, które kształtują prawa i obowiązki konsumenta, nie pozwalając na realizację tych wartości, uznawane są za sprzeczne z dobrymi obyczajami. Tak również kwalifikowane są wszelkie postanowienia, które zmierzają do naruszenia równorzędności stron stosunku, nierównomiernie rozkładając uprawnienia i obowiązki między partnerami umowy. Brak równowagi kontraktowej jest bowiem jednym z podstawowych przejawów naruszenia dobrych obyczajów.

W świetle powyższego Sąd uznałby przedmiotowe postanowienia umowy dotyczące prowizji w wysokości ok. 28,66% za oczywiście niezgodne z dobrymi obyczajami, gdyż naruszały one zasadę lojalności przedsiębiorcy wobec konsumenta. Wskazane postanowienie umowne prowadzi bowiem do zachwiania równowagi kontraktowej stron poprzez nierówne rozłożenie obowiązków. Takie ukształtowanie wysokości w/w prowizji leży oczywiście wyłącznie w interesie strony udzielającej pożyczki. Brzmienie wskazanego postanowienia nie uwzględnia i nie zabezpiecza interesu pozwanego, jako słabszej strony umowy, co nie znajduje żadnego uzasadnienia i prowadziłoby do ukształtowania stosunku zobowiązaniowego w sposób nierównorzędny i rażąco niekorzystny. Tym samym jako postanowienie abuzywne nie wiąże pozwanego i nie może stanowić podstawy zasądzenia od niego jakiejkolwiek kwoty.

O kosztach postępowania w pkt III wyroku Sąd orzekł na podstawie art. 100 kpc zd. pierwsze, w myśl którego w razie częściowego tylko uwzględnienia żądań koszty będą wzajemnie zniesione lub stosunkowo rozdzielone . W niniejszej sprawie powód wygrał proces w zakresie kwoty 1822,19 złotych, co biorąc pod uwagę całkowitą wysokość jego żądania (tj. 2338,19) stanowiło ok. 77,93% (tj. 1822,19/2338,19 ≈ 77,93%).

Powód poniósł koszty procesu w wysokości 947 złotych, na którą to sumę złożyły się: opłata od pozwu w wysokości 30 złotych, opłata skarbowa od dokumentu pełnomocnictwa w wysokości 17 złotych ( potwierdzenie przelewu k. 29) oraz wynagrodzenie pełnomocnika powoda w osobie radcy prawnego w wysokości 900 złotych. Zostało ono ustalone zgodnie z § 2 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych (tj. Dz.U. z 2018 roku, poz. 265 ze zm.).

Z kolei koszty pozwanego wyniosły 917 złotych i złożyły się na nie: opłata skarbowa od dokumentu pełnomocnictwa w wysokości 17 złotych oraz wynagrodzenie pełnomocnika powoda w osobie adwokata w wysokości 900 złotych. Zostało ono ustalone zgodnie z § 2 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz.U. poz. 1800 ze zm.).

Łącznie koszty procesu wynosiły więc 1 864 złote. Powód wygrał proces w 77,93%. Biorąc pod uwagę wynik sprawy pozwany powinien więc ponieść koszty w wysokości 1452,61 złotych (tj. 1864 x 77,93% ≈ 1452,61). Poniósł natomiast koszty w wysokości 917 złotych. Z tych względów należało zasądzić na rzecz powoda od pozwanego kwotę 535,61 złotych (tj. 1452,61 – 917=535,61) tytułem zwrotu kosztów procesu.

Mając na uwadze powyższe okoliczności i treść przepisów prawa, Sąd orzekł jak w sentencji.

Zarządzenie: odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi pozwanego.