Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego dla Warszawy-Mokotowa w Warszawie

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 27 lipca 2023 r.

Pozwem z 24 października 2022 r. (data nadania) powód Z. B. Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Ł. wniósł o zasądzenie od pozwanego B. M. S.A. kwoty 10.906,58 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od:

kwoty 1.879,21 zł od 3 lutego 2017 r. do dnia zapłaty;

kwoty 1.738,88 zł od 3 lutego 2017 r. do dnia zapłaty;

kwoty 553,71 zł od 22 października 2019 r. do dnia zapłaty;

kwoty 931,52 zł od 9 czerwca 2017 r. do dnia zapłaty;

kwoty 3.279,39 zł od 27 lutego 2019 r. do dnia zapłaty;

kwoty 637,58 zł od 7 czerwca 2018 r. do dnia zapłaty

kwoty 1.886,30zł od 21 lutego 2019 r. do dnia zapłaty.

Powód wniósł także o zasądzenie na jego rzecz kosztów procesu.

W uzasadnieniu pozwu wskazano, że na mocy umów przelewów wierzytelności strona powodowa nabyła od kredytobiorców przysługujące im wierzytelności istniejące lub przyszłe w postaci roszczeń o zwrot m.in. prowizji, opłat przygotowawczych. Wskazano, że kredytobiorcy dokonali spłaty kredytów przed terminem określonym w umowie, w związku z czym na podstawie art. 49 ust. 1 ustawy z dnia 12 maja 2011 roku o kredycie konsumenckim (Dz.U. z 2016 roku, poz. 1528 z późn. zm. – zwanej dalej również u.k.k.), uzyskali wierzytelności względem banku z tytułu obniżenia całkowitego kosztu kredytu o koszty odpowiadające okresowi, o który skrócono czas obowiązywania umów. Jako podstawę prawną swojego roszczenia, strona powodowa wskazała art. 49 ust. 1 u.k.k.. Odnosząc się do roszczenia odsetkowego powód wskazał, że dochodzi odsetek ustawowych za opóźnienie zgodnie z dyspozycją art. 481 § 1 k.c. w zw. z art. 52 ustawy o kredycie konsumenckim, tj. z upływem 14 dni od spłaty kredytu do dnia zapłaty. (pozew k. 1-12)

W odpowiedzi na pozew pozwany B. M. Spółka Akcyjna z siedzibą w W. wniosła o oddalenie powództwa i zasądzenie na jego rzecz od powoda kosztów procesu.

W uzasadnieniu pozwany zaprzeczył, aby istniała podstawa do zwrotu proporcjonalnej części prowizji na rzecz powoda z uwagi na błędne zakwalifikowanie jej jako kosztów podlegających zgodnie z art. 49 u.k.k. proporcjonalnemu zwrotowi na rzecz konsumenta. Wskazał, że pobrana prowizja liczona była od całkowitej kwoty pożyczki, a okres, na jaki została ona udzielona nie miał znaczenia dla ustalenia jej wysokości. Podał, że stanowiła ona część wynagrodzenia pozwanego, która związana byłą jedynie z przedkontraktowymi czynnościami i kosztami pozwanego, obejmującymi swym zakresie wyłącznie świadczenia w postaci jednorazowych czynności dotyczących rozpatrzenia wniosku. Nie była zatem związana z okresem korzystania z pożyczki, w związku z tym nie podlega ona obniżeniu zgodnie z art. 49 u.k.k. Podkreślił, że w przypadku wcześniejszej spłaty kredytu jego całkowity koszt ulega obniżeniu tylko i wyłącznie o te koszty, które dotyczą okresu, o który skrócono czas obowiązywania umowy, a kosztami takimi były odsetki. Wskazał, że prowizja pobierana w związku z udzieleniem pożyczki jest składową wynagrodzenia banku, niezależną od ustalonego harmonogramu spłat.

Pozwany zakwestionował także powoływanie się na wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 11 września 2019 r. w sprawie C-383/18 wskazując, że Trybunał dokonał interpretacji Dyrektywy, a nie ustawy o kredycie konsumenckim, tylko dyrektywy na podstawie angielskiej i niemieckiej wersji językowej oraz, że nie jest wiążący dla sądu rozpoznającego sprawę. Ponadto podniósł, że powód będący przedsiębiorcą prowadzącym działalność gospodarczą w zakresie obrotu wierzytelnościami nie może opierać swojego roszczenia na wykładni tworzonej przez Trybunał dla konsumentów. Skonkludował, że wykładnia prezentowana przez TSUE uzasadniona była celami ochrony konsumentów, umowa cesji podpisana została po wydaniu przedmiotowego orzeczenia, a w momencie powstania roszczenia, tj. przed dokonaniem przedmiotowej interpretacji, zapisy art. 49 u.k.k. były jasne. Pozwany zwrócił uwagę na brak wykazania, że pożyczki zostały spłacone oraz – w jakiej dacie.

Pozwany zakwestionował także status powoda w niniejszej sprawie, jako konsumenta, wskazując, że dochodzenie przez przedsiębiorcę roszczeń podlegających szczególnej ochronie konsumenckiej stanowi nadużycie prawa podmiotowego, tj. art. 5 k.c., a także podniósł zarzut nieważności umów przelewu wierzytelności z uwagi na brak ekwiwalentności świadczeń. Podniósł zarzut przedawnienia roszczenia w zakresie żądania zapłaty odsetek. (odpowiedź na pozew k. 64-71)

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Konsument A. S. zawarła z pozwanym umowę pożyczki gotówkowej nr (...) z 15 listopada 2013 r. na całkowitą kwotę 60.420 zł. Okres spłaty wynosił 84 miesiące, a datą płatności każdej raty był 5 dzień miesiąca. Początek spłaty przypadał na styczeń 2014 r. Nominalne roczne oprocentowanie określone zostało na 15,990%. Konsument zobowiązany był do zapłaty prowizji w wysokości 3.420 zł. Całkowity koszt pożyczki wynosił 46.175,33 zł. A. S. dokonała wcześniejszej spłaty 19 stycznia 2017 r.

(dowód: umowa oraz raport BiK – płyta CD k. 50)

Konsument D. M. (1) zawarł z pozwanym umowę pożyczki gotówkowej nr (...) z 20 maja 2016 r. na całkowitą kwotę 73.792,70 zł. Kwota do wypłaty na podstawie umowy (tj. całkowita kwota pożyczki 73.792,70 zł łącznie z kredytowaną prowizją oraz składką z tytułu zawarcia umowy ubezpieczenia bezpieczna pożyczka) wynosiła 99.105,10 zł. Okres spłaty wynosił 84 miesiące, a datą płatności każdej raty był 1 dzień miesiąca. Początek spłaty przypadał na lipiec 2016 r. Konsument zobowiązany był do zapłaty prowizji w wysokości 5.364,73 zł. Całkowity koszt pożyczki wynosił 57.063, 03 zł. D. M. (1) dokonał wcześniejszej spłaty 28 lutego 2018 r. (dowód: umowa oraz umowa pożyczki – płyta CD k. 50)

Konsument A. D. zawarła z E. B. S.A. z siedzibą we W. umowę pożyczki nr N. (...) (...) z 19 września 2016 r. na całkowita kwotę 8.942,96 zł. Umowa została zawarta na czas określony od 19 września 2019 r. do 25 września 2023 r. Konsument zobowiązał się m.in. do zapłaty: a) opłaty przygotowawczej za rozpatrzenie wniosku oraz sporządzenie i zawarcia umowy pożyczki w wysokości 100 zł, b) prowizji bankowej od udzielonej pożyczki w wysokości 931,36 zł. Wymienione opłaty miały zostać pobrane przez bank jednorazowo z kwoty pożyczki. Kwota do wypłaty na podstawie umowy wynosiła 5.099,04 zł. Całkowita kwota do zapłaty przez pożyczkobiorcę na dzień zwarcia umowy wynosi 12.486,06 zł. A. D. dokonała wcześniejszej spłaty 25 maja 2017 r. (dowód: umowa oraz potwierdzenie spłaty – płyta CD k. 50)

Konsument D. S. zawarła z E. B. S.A. z siedzibą we W. umowę pożyczki nr (...)\ (...) z 14 grudnia 2016 r. na całkowita kwotę 9.532,28 zł. Umowa została zawarta na czas określony od 14 grudnia 2016 r. do 13 grudnia 2019 r. Konsument zobowiązał się do zapłaty m.in.: a) opłaty przygotowawczej za rozpatrzenie wniosku oraz sporządzenie i zawarcia umowy pożyczki w wysokości 100 zł, b) prowizji bankowej od udzielonej pożyczki w wysokości 1.125,85 zł. c) składka ubezpieczeniowa za ubezpieczenie na wypadek śmierci i trwałej i całkowitej niepełnosprawności w wysokości 806,43 zł. Wymienione opłaty miały zostać pobrane przez bank jednorazowo z kwoty pożyczki. Kwota do wypłaty na podstawie umowy wynosiła 7.500 zł. D. S. dokonała wcześniejszej spłaty 23 maja 2018 r. (dowód: umowa oraz potwierdzenie spłaty – płyta CD k. 50)

Konsument A. K. zawarł z E. B. S.A. z siedzibą we W. umowę pożyczki nr (...)\ (...) z 13 listopada 2018 r. na całkowita kwotę 21.978,02 zł. Umowa została zawarta na czas określony od 13 listopada 2018 r. do 20 listopada 2023 r. Konsument zobowiązał się do zapłaty m.in.: opłaty przygotowawczej za rozpatrzenie wniosku oraz sporządzenie i zawarcia umowy pożyczki w wysokości 100 zł, b) prowizji bankowej od udzielonej pożyczki w wysokości 1.878,02 zł. Wymienione opłaty miały zostać pobrane przez bank jednorazowo z kwoty pożyczki. Kwota do wypłaty na podstawie umowy wynosiła 20.000 zł. A. K. dokonał wcześniejszej spłaty 6 lutego 2019 r. (dowód: umowa oraz potwierdzenie spłaty – płyta CD k. 50)

Konsument A. T. zawarła z E. B. S.A. z siedzibą we W. umowę pożyczki nr P. (...) (...) z 28 stycznia 2019 r. na całkowita kwotę 17.780,41 zł. Umowa została zawarta na czas określony od 28 stycznia 2019 r. do 28 stycznia 2027 r. Konsument zobowiązał się do zapłaty m.in.: prowizji bankowej od udzielonej pożyczki: 1.769,15 zł Prowizja miała zostać pobrana przez bank jednorazowo z kwoty pożyczki. Kwota do wypłaty na podstawie umowy wynosiła 12.000 zł. A. T. dokonała wcześniejszej spłaty 19 marca 2019 r. (dowód: umowa oraz potwierdzenie spłaty – płyta CD k. 50)

A. T. jako konsument zawarła z E. B. S.A. z siedzibą we W. również umowę pożyczki nr P. (...) (...) z 20 maja 2019 r. na całkowita kwotę 20.559,44 zł. Umowa została zawarta na czas określony od 20 maja 2019 r. do 28 maja 2024 r. Konsument zobowiązał się do zapłaty prowizji bankowej od udzielonej pożyczki: 599,44 zł. Prowizja miały zostać pobrana przez bank jednorazowo z kwoty pożyczki. Kwota do wypłaty na podstawie umowy wynosiła 20.000 zł. Całkowita kwota do zapłaty przez pożyczkobiorcę na dzień zwarcia umowy wynosiła 25.029,62 zł A. T. dokonała wcześniejszej spłaty 7 października 2019 r. (dowód: umowa oraz potwierdzenie spłaty – płyta CD k. 50)

Umową przelewu wierzytelności z 12 lutego 2019 r. D. M. (1) przelał na rzecz powoda wierzytelności istniejące lub przyszłe w zakresie umowy nr (...) z 20 maja 2016 r. Wierzytelność została sprzedana za kwotę 700 zł.

Umową przelewu wierzytelności z 15 lutego 2019 r. A. S. przelała na rzecz powoda wierzytelności istniejące lub przyszłe w zakresie umowy nr (...) z 15 listopada 2013 r. Wierzytelność została sprzedana za kwotę 300 zł.

Umową przelewu wierzytelności z 6 czerwca 2019 r. A. K. przelał na rzecz powoda wierzytelności istniejące lub przyszłe w zakresie umowy nr (...)\ (...) z 13 listopada 2018 r. Wierzytelność została sprzedana za kwotę 250 zł.

Umową przelewu wierzytelności z 15 października 2019 r. A. T. przelała na rzecz powoda wierzytelności istniejące lub przyszłe w zakresie umów nr P. (...) (...) z 20 maja (...)., nr P. (...) (...) z 28 stycznia 2019 r. oraz nr (...) z 10 listopada 2017 r. Wierzytelność została sprzedana za kwotę 150 zł.

Umową przelewu wierzytelności z 16 października 2019 r. D. S. przelała na rzecz powoda wierzytelności istniejące lub przyszłe w zakresie umowy nr (...)\ (...) z 14 grudnia 2016 r. Wierzytelność została sprzedana za kwotę 80 zł.

Umową przelewu wierzytelności z 27 stycznia 2020 r. A. D. przelała na rzecz powoda wierzytelności istniejące lub przyszłe w zakresie umowy nr N. (...) (...) z 19 września 2016 r. Wierzytelność została sprzedana za kwotę 150 zł.

Przedmiotem powyższych umów przelewu były wierzytelności wynikające z tytułu m.in. zwrotu opłat administracyjnych, prowizji i składek na ubezpieczenie spłaconych kredytów, które zostały poniesione w związku i na podstawie wyżej wymienionych umów. (dowód: umowa cesji k. 15, k. 19, k. 23, k. 31, k. 35, k. 45, pełnomocnictwo k. 16, k. 20, k. 24, k. 32, k. 36, k. 46, upoważnienie k. 17, k. 25, k. 32v., k. 37, k. 47, oświadczenie k. 18, 21, k. 26, k. 33, k. 38, k. 48)

Wezwaniami do zapłaty powód wzywał pozwanego do zapłaty tytułem zwrotu proporcjonalnej części prowizji tytułem wcześniejszej spłaty umów kredytów konsumenckich zawartych przez A. S., A. T., A. D., D. M. (2), D. S. i A. K.. (dowód: wezwania do zapłaty k. k. 41-42 oraz płyta CD k. 50, potwierdzenie nadania k. 13, k. 27, k. 30, k. 40, k. 44)

Pozwany odmówił spełnienia roszczenia. (dowód: odpowiedzi na wezwania do zapłaty k. 14, k. 22, k. 28-29, k. 34, k. 39, k. 43)

Na podstawie art. 492 § 1 pkt. 1 k.s.h. nastąpiło połączenie B. M. Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. z E. B. Spółką Akcyjną z siedzibą we W. poprzez przeniesienie całego majątku E. B. S.A. we W.. (bezsporne)

Powyższy stan faktyczny – zasadniczo bezsporny pomiędzy stronami - Sąd ustalił na podstawie wskazanych powyżej złożonych przez strony postępowania dokumentów, kserokopii dokumentów oraz dokumentów w formie elektronicznej, zawartych na załączonej do pozwu płycie CD (k. 50). Pozwany w toku postępowania przyznał fakt zawarcia z pozwanymi umów kredytu/pożyczki opisanych powyżej. Jednocześnie nie twierdził, aby umowy te miały inną treść niż to przedstawiono na plikach znajdujących się na płycie CD. Wobec tego Sąd oparł się na powyższych dokumentach jako wiarygodnym materiale dowodowym.

Czyniąc ustalenia faktyczne, Sąd uwzględnił także fakty przyznane przez strony postępowania (art. 229 k.p.c.) oraz twierdzenia strony, którym przeciwnik nie przeczył w trybie art. 230 k.p.c. Załączniki w postaci dokumentów znajdujących się na płycie CD załączonej do pozwu zawierających opinie organów, wyroki sądów Sąd uznał za poparcie argumentów powoda. W zakresie dowodu z wyciągu z Biura (...) wskazać należy, że dane do Biura (...) są przesyłane przez sam Bank (art. 105 ust. 4 i 4i ustawy z dnia 28 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe). Tym samym jeżeli dane w BIK są nieprawdziwe lub nierzetelne bank obowiązany jest wskazać na czym ten brak prawdziwości lub nierzetelność polega, skoro istnieje domniemanie, że są to dane, które sam wcześniej do BIK przesłał.

Strona pozwana w toku postępowania podnosiła, że okoliczność wcześniejszej spłaty kredytu nie jest okolicznością bezsporną i niekwestionowaną. Odnosząc się do tego zarzutu wskazać należy, że każda ze stron jest obowiązana do złożenia zgodnych z prawdą wyjaśnień odnośnie okoliczności sprawy i oświadczeń co do twierdzeń strony przeciwnej dotyczących faktów (art. 3 k.p.c. i art. 210 § k.p.c.), przy czym ogólnikowe zaprzeczenie wszystkim twierdzeniom strony przeciwnej w zasadzie nie czyni zadość temu obowiązkowi. Tymczasem pozwany poprzestał na ogólnym stwierdzeniu braku wykazania przez powoda wcześniejszej spłaty kredytu, nie przedstawiając zarazem twierdzeń, iż kredyty zostały spłacone w innym terminie lub nadal są spłacane. Pozwany zaniechał przedstawienia faktów odnośnie sposobu wykonania umowy, pomimo, że jako pożyczkodawca lub następca prawny pożyczkodawcy posiadał wszelkie niezbędne informacje do przedstawienia faktów odnośnie spłaty pożyczki. Stanowisko pozwanego odnośnie wcześniejszych spłaty pożyczek, w powiązaniu z dokumentami przedłożonymi przez powoda, pozwalało Sądowi na przyjęcie, że powód w sposób wystarczający udowodnił fakt wcześniejszej spłaty pożyczek.

Sąd na rozprawie 18 kwietnia 2023 r. pominął dowód z zeznań świadków, albowiem dowód ten nie miał znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy i zmierzał jedynie do przedłużenia postępowania. Sąd zasadniczo podziela argumenty przedstawione w piśmie przygotowawczym powoda z dnia 18 stycznia 2023 r, przemawiające przeciwko przeprowadzeniu dowodu z zeznań świadków. Na tym etapie postępowania brak było jednak wątpliwości, że umowy przelewu zostały ważnie zawarta, w szczególności Sąd nie doszukał się podstaw, które mogły by świadczyć o wprowadzeniu cedentów w błąd. Treść postanowień cesji wskazuje w sposób precyzyjny przedmiot cesji, brak zatem było podstaw do ustalania świadomości cedenta, co do przedmiotu umowy cesji. Postanowienia umowy zostały zaakceptowane przez cedenta, a ewentualne roszczenia przysługują stronom umów cesji, nie zaś pozwanemu.

Sąd rozważył, co następuje:

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie w całości co do roszczenia głównego.

Podstawą dochodzonego roszczenia był art. 49 ust. 1 u.k.k., zgodnie z którym w przypadku spłaty całości kredytu przed terminem określonym w umowie, całkowity koszt kredytu ulega obniżeniu o te koszty, które dotyczą okresu, o który skrócono czas obowiązywania umowy, chociażby konsument poniósł je przed tą spłatą. Definicja legalna terminu „całkowity koszt kredytu” znajduje się w art. 5 pkt 6 u.k.k., zgodnie z którą całkowity koszt kredytu to wszelkie koszty, które konsument jest zobowiązany ponieść w związku z umową o kredyt, w szczególności są to odsetki, opłaty, prowizje, podatki i marże, jeżeli są znane kredytodawcy (lit. a), a także koszty usług dodatkowych, w szczególności ubezpieczeń, w przypadku gdy ich poniesienie jest niezbędne do uzyskania kredytu lub do uzyskania go na oferowanych warunkach (lit. b). Wyjątkiem są koszty opłat notarialnych ponoszone przez konsumenta, które nie stanowią całkowitego kosztu kredytu.

Przywołany przepis art. 49 u.k.k. określa mechanizm obniżenia całkowitego kosztu kredytu w przypadku jego spłaty przed terminem określonym w umowie, ustanawiając zasadę proporcjonalnej redukcji także kosztów poniesionych przez konsumenta przed spłatą kredytu. Przepis ten należy interpretować zgodnie z istotą i celem ustawy o kredycie konsumenckim, który ma na celu zmniejszenie ciężarów finansowych konsumenta kredytobiorcy. Intencją ustawodawcy było nieróżnicowanie możliwości obniżenia kosztu kredytu ze względu na jego charakter i czas, w którym został poniesiony. W literaturze wskazuje się, że w związku z dokonaniem przedterminowej spłaty kredytu, obniżeniu powinny ulec także wszelkie koszty składające się na całkowity koszt kredytu w rozumieniu komentowanego przepisu, choćby nie dotyczyły okresu obowiązywania umowy, takimi jak opłaty i prowizje z tytułu wykonania przez bank czynności jednorazowych (Ł. Obzejta, Koszty związane z kredytem konsumenckim w związku z wyrokiem Lexitor , LEX/el. 2019.). Ponadto wskazuje się, że koszty, od których ponoszenia konsument zostaje zwolniony na podstawie art. 49 u.k.k., obejmują wszelkie świadczenia na rzecz kredytodawcy, które przekraczają wysokość kapitału. Zakres tych kosztów pozostaje szerszy od całkowitego kosztu kredytu w rozumieniu art. 5 pkt 6 u.k.k., może bowiem obejmować również roszczenia powstałe już po zawarciu umowy i niemożliwe do przewidzenia przez kredytodawcę w chwili jej zawarcia (K. Osajda (red.) Komentarz do art. 49 ustawy o kredycie konsumenckim, Legalis 2019). Także w judykaturze wskazuje się na możliwość domagania się przez konsumenta obniżenia całkowitego kosztu kredytu w przypadku jego całkowitej, przedterminowej spłaty, w tym także obniżenia prowizji za udzielenie kredytu (uchwała Sądu Najwyższego z 12 grudnia 2019 r., sygn. akt III CZP 45/19). Podobne stanowisko zajął także Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w wyroku z 11 września 2019 r. w sprawie C-383/18 L.sp. z o.o. przeciwko (...) im. (...), S. B.S.A. oraz m. (...) S.A. TSUE uznając, że art. 16 ust. 1 Dyrektywy 2008/48/WE należy interpretować w ten sposób, że prawo konsumenta do obniżenia całkowitego kosztu kredytu w przypadku przedterminowej spłaty kredytu obejmuje wszystkie nałożone na konsumenta koszty. W uzasadnieniu przywołanego wyroku TSUE wskazał, że dokonując wykładni art. 16 ust. 1 Dyrektywy 2008/48/WE wzięto pod uwagę kontekst oraz cele regulacji, a nie wyłącznie brzmienie przepisu w różnych wersjach językowych. W związku z powyższym, zarzut pozwanego podważający zasadność wykładni TSUE w niniejszej sprawie nie zasługuje na uwzględnienie. W ocenie Sądu, także z treści umowy wynika, że prowizja stanowi część całkowitego kosztu kredytu, bowiem wchodziła w skład wypłaconej kwoty pożyczki.

Pozwany wskazał także na niezasadność wyroku TSUE w przedmiotowej sprawie, gdyż wyrokiem tym związany jest jedynie sąd zadający pytanie prejudycjalne. Należy zaznaczyć, że zgodnie z art. 267 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (Dz.U.2004.90.864/2 z dnia 2004.04.30), TSUE jest właściwy do orzekania w trybie prejudycjalnym o wykładni Traktatów oraz aktów przyjętych przez instytucje, organy lub jednostki organizacyjne Unii. Sądy krajowe w swoich wyrokach powinny przyjmować interpretację przepisów prawa unijnego zgodnie z wykładnią TSUE, a stosując prawo unijne sąd krajowy jest związany wykładnią dokonaną przez TSUE (uchwała Sądu Najwyższego z 12 grudnia 2019 r., sygn. akt III CZP 45/19). Podobne stanowisko jest wyrażone także w doktrynie, gdzie wskazuje się, że bez znaczenia pozostaje to, że odpowiedź na pytanie prejudycjalne wiąże jedynie sąd krajowy. Polska zobowiązała się do pełnej implementacji art. 16 ust. 1 dyrektywy 2008/48/WE do wewnętrznego porządku prawnego, a następnie do zapewnienia stosowania przepisu prawa wewnętrznego implementującego art. 16 ust. 1 dyrektywy 2008/48/WE (art. 49 ust. 1 u.k.k.), w związku z czym wpływ przytoczonego wyroku na orzecznictwo nie powinien budzić wątpliwości. (Ł. Obzejta, Koszty związane z kredytem konsumenckim w związku z wyrokiem L. , LEX/el. 2019.). Sąd nie podzielił również zdania pozwanego, iż wykładania dyrektywy, której dokonał TSUE nie odnosi się do spraw, w których umowy pożyczki zostały zawarte oraz spłacone przed dniem wydania orzeczenia, w którym to dokonano tejże wykładni. W ocenie Sądu wykładnia dotyczy całego okresu obowiązywania przepisu i ma zastosowanie zarówno w sprawach, gdzie umowa pożyczki została spłacona przed dniem 11 września 2019 r., jak również po tej dacie.

Za bezzasadny Sąd uznał zarzut pozwanego dotyczący braku wstąpienia przez powoda w prawa kredytobiorców jako konsumentów. Zgodnie z art. 509 § 1 k.c. wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. Wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki (§ 2). Natomiast zgodnie z art. 513 § 1 k.c. dłużnikowi przysługują przeciwko nabywcy wierzytelności wszelkie zarzuty, które miał przeciwko zbywcy w chwili powzięcia wiadomości o przelewie. Wskazać należy, że na mocy umowy cesji dochodzi do pochodnego nabycia wierzytelności, a cesjonariusz nabywa wierzytelność w kształcie i stanie, w jakim przysługiwała ona cedentowi. Zatem nabyta wierzytelność przez cesjonariusza jest tożsama z wierzytelnością zbytą przez cedenta, przez co cesjonariusz może dochodzić spełnienia świadczenia od dłużnika na tych samych zasadach jakie przysługiwały cedentowi.

W ocenie Sądu dokonanie przelewu wierzytelności przez konsumenta nie jest sprzeczne z zasadami współżycia społecznego, gdyż konsument ma możliwość uzyskania przynajmniej części świadczenia z pominięciem drogi sądowej. Nie ma przy tym znaczenia, czy uzyskane świadczenie jest równe wysokości wierzytelności, gdyż cedent zawiera umowę świadomie. W każdej z analizowanych umów przelewu wierzytelności cedent oświadczał, że nie jest mu znana wysokość roszczeń względem banku (§ 2 ust. 4). Tym samym skoro kredytobiorcy godzili się na sprzedanie wierzytelności nie znając ich rzeczywistej wartości, to w takiej sytuacji znaczna dysproporcja między ceną sprzedaży a wartością wierzytelności, jest niewystarczające dla przyjęcia, że umowa przelewu wierzytelności jest sprzeczna z zasadami współżycia społecznego.

Nie zasługiwał także na uwzględnienie zarzut pozwanego, iż dochodzenie przez powoda, jako przedsiębiorcy, roszczenia stanowi nadużycie prawa w rozumieniu art. 5 k.c. Okoliczność, że w sporze występuje przedsiębiorca jako nabywca wierzytelności przysługującej konsumentowi, nie stoi na przeszkodzie zastosowania reżimu ustawy o kredycie konsumenckim oraz dyrektywy nr 2008/48/WE, bowiem zakres zastosowania wskazanych przepisów nie zależy od statusu stron procesu, lecz od statusu stron umowy o kredyt konsumencki w rozumieniu art. 3 ust. 2 ustawy o kredycie konsumenckim, na co wskazał Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w uzasadnieniu wyroku sprawie C-383/18 z 11 września 2019 r. Przede wszystkim należy wskazać, iż wobec stanowiska wyrażonego w orzecznictwie polskim i europejskim, pozwany winien automatycznie zwróć proporcjonalną część prowizji konsumentowi w określonym terminie. Wówczas do sprzedaży wierzytelności wcale by nie doszło, a pozwany nie naraziłby się na przedmiotowy proces. Skoro zatem pozwany nie dokonał pełnego rozliczenia z konsumentem pożyczki w terminie 14 dni od dnia dokonania wcześniejszej spłaty pożyczki, zgodnie z postanowieniem art. 49 u.o.k.k. i art. 52 u.o.k.k., to konsument uprawniony był do sprzedaży swojej wierzytelności wobec pozwanego, rezygnując z konieczności prowadzenia postępowania reklamacyjnego i dochodzenia swoich racji przed sądem. Podkreślić należy również, iż dla zawarcia tego rodzaju umowy z konsumentem polskie prawo nie wymaga ani szczególnej formy, ani też określonej minimalnej ceny sprzedaży, czy dopełnienia szczególnych obowiązków informacyjnych.

Pozwany kwestionował także wysokość roszczenia.

W przypadku pożyczki nr (...) łączny czas, na jaki pozwany bank udzielił konsumentowi kredytu, wynosił 2547 dni. Pożyczkobiorca dokonał całkowitej spłaty pożyczki 19 stycznia 2017 r. Faktyczny okres kredytowania trwał zatem 1161 dni i tylko za ten okres należy się pozwanemu prowizja. Kwota kosztów należnych za 1 dzień wynosi 1,3271245634 zł (3.420 zł:2577= 1,3271245634 zł). Kwota należna pożyczkodawcy wynosi zatem 1540,79 zł (1,3271245634 x 1161 ≈ 1540,79 zł). Do zwrotu na rzecz powoda pozostaje kwota 1879,21 zł (3.420 zł – 1540,79 zł = 1879,21 zł).

W przypadku pożyczki nr P. (...) (...) łączny czas, na jaki pozwany bank udzielił konsumentowi kredytu, wynosił 2922 dni. Pożyczkobiorca dokonał całkowitej spłaty pożyczki 19 marca 2019 r. Faktyczny okres kredytowania trwał zatem 50 dni i tylko za ten okres należy się pozwanemu prowizja. Kwota kosztów należnych za 1 dzień wynosi 0,6054585900068446 zł (1.769,15 zł:2922= 0,6054585900068446 zł). Kwota należna pożyczkodawcy wynosi zatem 30,27 zł (0,6054585900068446 x 50 ≈ 30,27 zł). Do zwrotu na rzecz powoda pozostaje kwota 1.738,88 zł (1.769,15 zł – 30,27 zł = 1.738,88 zł).

W przypadku pożyczki nr P. (...) (...) łączny czas, na jaki pozwany bank udzielił konsumentowi kredytu, wynosił 1835 dni. Pożyczkobiorca dokonał całkowitej spłaty pożyczki 7 października 2019 r. Faktyczny okres kredytowania trwał zatem 140 dni i tylko za ten okres należy się pozwanemu prowizja. Kwota kosztów należnych za 1 dzień wynosi 0,3266702997275204 zł (599,44 zł:1835= 0,3266702997275204 zł). Kwota należna pożyczkodawcy wynosi zatem 45,73 zł (0,3266702997275204 x 140 ≈ 45,73 zł). Do zwrotu na rzecz powoda pozostaje kwota 553,71 zł (599,44 zł – 45,73 zł = 553,71 zł).

W przypadku pożyczki nr (...) łączny czas, na jaki pozwany bank udzielił konsumentowi kredytu, wynosił 2562 dni. Pożyczkobiorca dokonał całkowitej spłaty pożyczki 25 maja 2017 r. Faktyczny okres kredytowania trwał zatem 248 dni i tylko za ten okres należy się pozwanemu prowizja. Kwota kosztów należnych za 1 dzień wynosi 0,4025604996096799 zł (100zł+931,36 zł:2562= 0,4025604996096799 zł). Kwota należna pożyczkodawcy wynosi zatem 99,84 zł (0,4025604996096799 x 248 ≈ 99,84 zł). Do zwrotu na rzecz powoda pozostaje kwota 931,52 zł (100zł+931,36 zł – 99,84 zł = 931,52 zł).

W przypadku pożyczki nr (...) łączny czas, na jaki pozwany bank udzielił konsumentowi kredytu, wynosił 2537 dni. Pożyczkobiorca dokonał całkowitej spłaty pożyczki 28 lutego 2018 r. Faktyczny okres kredytowania trwał zatem 649 dni i tylko za ten okres należy się pozwanemu prowizja. Kwota kosztów należnych za 1 dzień wynosi 2,11459597950335 zł (5.364,73 zł:2537= 2,11459597950335 zł). Kwota należna pożyczkodawcy wynosi zatem 1.372,37 zł (2,11459597950335 x 649 ≈ 1.372,37 zł). Do zwrotu na rzecz powoda pozostaje kwota 3.992,36 zł (5.364,73 zł – 1.372,37 zł = 3.992,36 zł).

W przypadku pożyczki nr (...) łączny czas, na jaki pozwany bank udzielił konsumentowi kredytu, wynosił 1094 dni. Pożyczkobiorca dokonał całkowitej spłaty pożyczki 23 maja 2018 r. Faktyczny okres kredytowania trwał zatem 525 dni i tylko za ten okres należy się pozwanemu prowizja. Kwota kosztów należnych za 1 dzień wynosi 1,120521023765996 zł (100zł+1.125,85 zł:1094= 1,120521023765996 zł). Kwota należna pożyczkodawcy wynosi zatem 588,27 zł (1,120521023765996 x 525 ≈ 588,27 zł). Do zwrotu na rzecz powoda pozostaje kwota 637,58 zł (100zł+1.125,85 zł – 588,27 zł = 637,58 zł).

W przypadku pożyczki nr (...) łączny czas, na jaki pozwany bank udzielił konsumentowi kredytu, wynosił 1833 dni. Pożyczkobiorca dokonał całkowitej spłaty pożyczki 6 lutego 2019 r. Faktyczny okres kredytowania trwał zatem 85 dni i tylko za ten okres należy się pozwanemu prowizja. Kwota kosztów należnych za 1 dzień wynosi 1,07911620294599 zł (100 zł+1.878,02 zł:1833= 1,07911620294599zł). Kwota należna pożyczkodawcy wynosi zatem 91,72 zł (1,07911620294599 x 85 ≈ 91,72 zł). Do zwrotu na rzecz powoda pozostaje kwota 1.886,30 zł (100 zł + 1.878,02 zł – 91,72 zł = 1886,30 zł).

Mając na uwadze powyższe Sąd w punkcie 1 wyroku zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 10.906,58 zł, a więc kwotę wskazaną w pozwie, która była niższa od sumy części prowizji podlegającej zwrotowi (1.861,06 zł + 1.738,88 zł + 553,71 zł + 931,52 zł + 3,992,36 zł + 637,58 zł + 1886,30 zł = 11.601,41 zł).

O odsetkach Sąd orzekł na podstawie art. 481 § 1 k.c. oraz na podstawie art. 52 u.k.k Zgodnie z art. 52 u.k.k. jest zobowiązany do rozliczenia z konsumentem kredytu w terminie 14 dni od dnia dokonania wcześniejszej spłaty kredytu. W odniesieniu do roszczenia odsetkowego na częściową aprobatę zasługiwał zarzut przedawnienia. Roszczenie o odsetki z tytułu opóźnienia, jako roszczenie okresowe, przedawnia się w terminie trzyletnim, zgodnie z art. 118 k.c., nie później jednak niż z upływem terminu, w którym przedawnia się roszczenie o zapłatę kwoty głównej. Z uwagi na to, że w analizowanej sprawie pozew został wniesiony do Sądu 24 października 2022 r., a koniec terminu przedawnienia przypada na ostatni dzień roku kalendarzowego, Sąd oddalił roszczenie w zakresie odsetek ustawowych za opóźnienie za okres przypadający przed dniem 1 stycznia 2019 r.

Z tego względu Sąd zasądził na rzecz powoda w punkcie I wyroku kwotę 10.906,58 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od kwoty 3.448,31 zł (dotyczącej umów nr (...), (...)) od 1 stycznia 2019 r. do dnia zapłaty, od kwoty 1.738,88 zł (nr P. (...) (...)) od 3 kwietnia 2019 r. do dnia zapłaty, od kwoty 553,71 zł (nr PG\ (...)) od 22 października 2019 r. do dnia zapłaty, od kwoty 3.279,39 zł (nr (...)) od 27 lutego 2019 r. do dnia zapłaty oraz od kwoty 1.886,30 (nr (...)) od 21 lutego 2019 r. Dalej idące powództwo zostało oddalone w punkcie II wyroku.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 100 k.p.c. przyjmując, że strona pozwana jako przegrywająca proces niemal w całości powinna być obciążona w całości kosztami procesu. Na koszty powoda złożyła się opłata od pozwu w kwocie 750 zł, wynagrodzenie pełnomocnika w wysokości 3.600 zł ustalone na podstawie § 2 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz 17 zł tytułem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa. O odsetkach ustawowych za opóźnienie liczonych od zasądzonych kosztów procesu Sąd orzekł na podstawia art. 98 § 1 ¹ k.p.c.

sędzia Jakub Kowalczyk

ZARZĄDZENIE

odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi pozwanego bez pouczenia.

sędzia Jakub Kowalczyk