Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego dla Warszawy-Mokotowa w Warszawie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

28 maja 2021 roku

Sąd Rejonowy dlaW. M.w W., Wydział I Cywilny w składzie:

Przewodniczący: asesor sądowy Łukasz Baranowski

po rozpoznaniu 28 maja 2021 roku w W.

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa T. B.

przeciwko Polskiemu Biuru Ubezpieczycieli Komunikacyjnych z siedzibą w W.

o zapłatę

1.  oddala powództwo;

2.  zasądza od T. B. na rzecz Polskiego Biura Ubezpieczycieli Komunikacyjnych z siedzibą w W. kwotę 900 zł (dziewięćset złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sygn. akt I C 4889/19

ZARZĄDZENIE

Odpisy wyroku proszę doręczyć pełnomocnikom stron (bez pouczenia).

W., 28 maja 2021 roku

Sygn. akt I C 4889/19

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 28 listopada 2019 r. (data stempla pocztowego) powód T. B. wniósł o zasądzenie od pozwanego Polskiego Biura Ubezpieczycieli Komunikacyjnych kwoty 1.510 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 25 sierpnia 2017 r. do dnia zapłaty oraz o zasądzenie od pozwanego na swoją rzecz kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu powód wskazał, że w dniu 3 lipca 2017 r. pojazd marki S. uległ uszkodzeniu w kolizji drogowej, której sprawca miał zawartą ubezpieczenia OC, a podmiotem odpowiedzialnym za powyższą szkodę jest pozwany. Postępowanie likwidacyjne było prowadzone przez (...) S.A., a szkodzie nadano numer (...). W toku postępowania likwidacyjnego roszczenie zostało uznane co do zasady, a wysokość wypłaconego odszkodowania wyniosła 706,61 zł.

Współwłaściciele uszkodzonego pojazdu dokonali przelewu przysługującej im wierzytelności z tytułu ww. szkody w pojeździe na rzecz (...) sp. z o.o. sp. k. w P.. (...) sp. z o.o. sp. k. w P. dokonała przelewu wierzytelności na rzecz powoda T. B..

Zdaniem powoda, właściwa wysokość odszkodowania w niniejszej sprawie winna wynieść 3.025,07 zł, a pozwany wypłacił jedynie kwotę 706,61 zł. Tym samym dopłata na rzecz powoda winna wynieść 2.155,94 zł. W ocenie powoda, pozwany dokonał znacznego zaniżenia stawek za roboczogodzinę zarówno w zakresie mechaniki, jak i lakierowania, jak również bezpodstawnie dokonano potrąceń na materiale lakierniczym i przyjęto za słuszne zastosowanie zamienników, tj. tylnej lampy, podczas gdy zgodnie z zasadami pełnego odszkodowania winna być zamontowana nowa część, w pełni oryginalna. Niniejszym pozwem powód dochodzi jedynie części roszczenia w kwocie 1.510 zł.

Odnosząc się do roszczenia odsetkowego powód wskazał, że zakład ubezpieczeń ma obowiązek wypłaty świadczenia albo pisemnego powiadomienia o przyczynach niemożności zaspokojenia roszczeń w terminie 30 dni od dnia złożenia zawiadomienia o zdarzeniu.

(pozew – k. 1-6)

W odpowiedzi na pozew pozwany Polskie Biuro Ubezpieczycieli Komunikacyjnych w W. wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie od powoda na jego rzecz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych.

W uzasadnieniu swojego stanowiska pozwany podniósł zarzut braku legitymacji biernej wynikający z faktu, iż do kolizji z której powód wywodzi skutki prawne, doszło poza granicami Polski. Pozwany powołał się na treść art. 123 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz.U. 2003 Nr 124 poz. 1152 z późn. zm.), gdzie zgodnie z treścią tego artykułu, aby zaistniała odpowiedzialność pozwanego, konieczne jest spełnienie dwóch warunków – aby do zdarzenia doszło na terenie Rzeczypospolitej Polskiej, a pojazd sprawcy zdarzenia był zarejestrowany (umiejscowiony) na terenie państwa o którym mowa w art. 123 ust. 1 lub ust. 2 ustawy. Ze zgromadzonej w aktach dokumentacji wynika natomiast, że do szkody doszło na terenie W., w M.. W związku z tym, w sprawie nie realizują się przesłanki odpowiedzialności pozwanego za szkodę z dnia 3 lipca 2017 r., bo odpowiedzialność przedmiotowa w związku z zaistnieniem szkody poza terenem Polski jest wyłączona. Nadto pozwany zakwestionował wysokość roszczenia.

(odpowiedź na pozew – k. 25-27)

W replice na odpowiedź na pozew powód podtrzymał stanowisko w sprawie. Odnosząc się do zarzutu pozwanego braku legitymacji biernej podniósł, że zgodnie ze statutem pozwanego (...) wynika, że jest on organem odszkodowawczym ponoszącym odpowiedzialność także w sprawach, w których miejsce zdarzenia to obszar poza granicami Polski.

( replika na odpowiedź na pozew – k. 46-47v).

W piśmie procesowym z dnia 29 grudnia 2020 r. pozwany podtrzymał stanowisko w sprawie. Odnosząc się do zarzutu powoda, że według statutu pozwanego (...) wynika, że jest organem odszkodowawczym ponoszącym odpowiedzialność także w sprawach, w których miejsce zdarzenia to obszar poza granicami Polski wskazał, że pozwany nie odpowiada za powyższe zdarzenia, a jedynie w określonych sytuacjach bierze udział w likwidacji szkody w imieniu zagranicznego ubezpieczyciela. Legitymowanym biernie w takiej sytuacji jest zagraniczny ubezpieczyciel, przeciw któremu powództwo wytacza się przed sądem krajowym. Co więcej, z treści decyzji (...) S.A. z dnia 22 stycznia 2020 r. jednoznacznie wynika, że powództwo można wytoczyć jedynie przeciwko włoskiemu zakładowi (...).

( pismo pozwanego – k. 55-58).

W toku procesu strony podtrzymały swoje stanowiska w sprawie.

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 3 lipca 2017 r. doszło do kolizji drogowej samochodu marki S. o nr rej. (...). Kolizja miała miejsce w M. we W.. Samochód marki S. został zahaczony przez kierowcę lawety, który następnie zbiegł z miejsca zdarzenia. Uszkodzenia pojazdu S. obejmowały błotnik tylny prawy i lampę tylną prawą.

(okoliczności bezsporne, dowód: zgłoszenie szkody – k. 28-30)

Odpowiedzialność cywilną sprawcy kolizji ubezpieczało (...). T. A. A. z siedzibą w T. (Włochy), a postępowanie w przedmiocie likwidacji szkody przeprowadził (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W.. Szkodzie nadano numer (...). W wyniku przeprowadzonego postępowania likwidacyjnego dnia 30 marca 2018 r. (...) S.A. z siedzibą w W. wydał decyzję o przyznaniu odszkodowania w wysokości 706,61 zł. Na rzecz J. B. zgodnie z zasadą proporcji została wypłacona kwota 353,31 zł.

( dowód: decyzja o przyznaniu odszkodowania k. 31, pismo (...) S.A. – k. 32-34).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie ww. dowodów, których treść nie była kwestionowana przez strony. Wskazać należy, że stan faktyczny niniejszej sprawy był między stronami w zasadzie bezsporny, zaś spór miedzy nimi wyłonił się przede wszystkim na tle istnienia lub nieistnienia legitymacji biernej po stronie pozwanego. W dalszej kolejności pozwany kwestionował wysokość szkody.

Wobec okoliczności oddalenia powództwa z uwagi na słusznie podniesiony zarzut braku legitymacji biernej, o czym będzie mowa w dalszej części uzasadnienia, ustalanie kosztów naprawy pojazdu okazało się w niniejszym postępowaniu bezprzedmiotowe. Do poniesienia tych kosztów, niezależnie od ich wysokości, pozwany nie mógłby być bowiem zobowiązany. Z tego powodu Sąd pominął wniosek o przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego z zakresu techniki motoryzacyjnej. Przeprowadzenie przedmiotowego dowodu wygenerowałoby jedynie dodatkowe koszty procesu.

Sad Rejonowy, zważył co następuje:

Powództwo podlegało oddaleniu.

W pierwszej kolejności należało odnieść się do podniesionego przez pozwanego zarzutu braku legitymacji procesowej biernej. Zgodnie z art. 123 ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz. U. 2016, poz. 2060 t.j.) Biuro odpowiada za szkody będące następstwem wypadków, które miały miejsce na terytorium RP w sytuacjach określonych w pkt 1 i 2 tego artykułu oraz na terytorium państw, których biura narodowe podpisały z biurem umowy o wzajemnym uznawaniu dokumentów ubezpieczeniowych i likwidacji szkód, jeżeli poszkodowanym jest osoba mająca miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium RP, a sprawca posiadał zieloną kartę wystawioną przez członka biura, którego upadłość ogłoszona, lub który uległ likwidacji (art. 123 pkt. 3), państw których biura narodowe są sygnatariuszami Porozumienia Wielostronnego, jeżeli poszkodowanym jest osoba mająca miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium RP, a sprawca zawarł umowę ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych z członkiem biura, którego upadłość ogłoszono, lub który uległ likwidacji.

Art. 19 ust. 3 ustawy stanowi, że poszkodowany może dochodzić roszczeń bezpośrednio od Polskiego Biura Ubezpieczycieli Komunikacyjnych w przypadkach, o których mowa w art. 123.

Z kolei w myśl art. 78 ust. 1 ustawy, mający miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium RP poszkodowany lub uprawniony do odszkodowania w wyniku wypadku, który miał miejsce za granicą w państwie członkowskim Unii Europejskiej, lub państwie trzecim, w związku z ruchem pojazdu zarejestrowanego w państwie członkowskim Unii Europejskim może żądać informacji dotyczących m.in. zakładu ubezpieczeń posiadacza pojazdu mechanicznego, którym spowodowano szkodę i reprezentanta ds. roszczeń ustanowionego przez ten zakład ubezpieczeń.

Poszkodowany lub uprawniony może zgłosić żądanie odszkodowawcze reprezentantowi ds. roszczeń (art. 179). Zadaniem reprezentanta ds. roszczeń jest likwidacja szkód będących następstwem zdarzeń, o których mowa w art. 178 ust. 1, jeśli szkoda powstała w związku z ruchem pojazdu mechanicznego, którego posiadacz miał zawartą umowę ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych z reprezentowanym zakładem ubezpieczeń (art. 81).

Przenosząc powyższe na grunt niniejszej sprawy stwierdzić należy, iż w przedmiotowym stanie faktycznym nie zachodzą przesłanki odpowiedzialności Polskiego Biura Ubezpieczycieli Komunikacyjnych, wynikające z art. 123 ustawy. Zdarzenie drogowe miało miejsce poza terytorium RP a brak podstaw do przyjęcia, iż zachodzi sytuacja opisana z w art. 123 pkt 3 i 4 ustawy.

Jeżeli w istocie sprawcą szkody był kierujący lawetą, to przecież samochód ten był ubezpieczony od odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych, nazwa ubezpieczyciela jest znana, a (...) S.A. w W. w decyzji odnośnie wypłacenia odszkodowania podał też nazwę zagranicznego ubezpieczyciela w sprawach likwidacji szkód. To w stosunku do niego, zgodnie z powołanymi wyżej przepisami, należy kierować roszczenia związane z likwidacją szkody będącej następstwem zdarzenia, to jest zdarzenia, które miało miejsce poza granicami kraju na terytorium Unii Europejskiej.

Poszkodowanemu lub uprawnionemu przysługuje prawo dochodzenia roszczeń w drodze postępowania cywilnego przeciwko zakładowi ubezpieczeń posiadacza pojazdu mechanicznego, którym spowodowano szkodę. Ustawodawca wyraźnie określa legitymację bierną w sprawie o roszczenie odszkodowawcze z tytułu szkody powstałej w związku z ruchem pojazdu mechanicznego po stronie zakładu ubezpieczeń posiadacza pojazdu, którym spowodowano szkodę. Wyłączona jest zatem możliwość pozywania organu odszkodowawczego – Polskiego Biura Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (tak: J. Miaskowski, K. Niezgoda, P. Skawiński, Ustawa o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych. Komentarz do art. 83c, Warszawa 2012, Legalis).

W tym miejscu należało jeszcze krótko scharakteryzować Polskie Biuro Ubezpieczycieli Komunikacyjnych. Na gruncie omawianej ustawy podmiot ten jest organem odszkodowawczym, ale również w określonych przypadkach tylko pełni funkcję takiego organu.

Zgodnie z art. 2 pkt 7) powołanej ustawy, organ odszkodowawczy jest to organ odpowiedzialny za zaspokajanie roszczeń poszkodowanych z tytułu umów ubezpieczenia obowiązkowego, o którym mowa w art. 4 pkt 1, wynikających ze zdarzeń, które zaistniały na terytorium państwa członkowskiego Unii Europejskiej innego niż miejsce zamieszkania poszkodowanego oraz na terytorium państw trzecich, i powstałych w związku z ruchem pojazdów mechanicznych ubezpieczonych i zarejestrowanych w państwie członkowskim Unii Europejskiej. Zgodnie zaś z art. 83 ust. 3 tej ustawy, funkcję organu odszkodowawczego pełni Polskie Biuro Ubezpieczycieli Komunikacyjnych. Pozwany słusznie zwrócił uwagę, iż w świetle tego przepisu (...) nie jest organem odszkodowawczym sensu stricte, lecz w ramach zadań ustawowo powierzonych, pełni on funkcje tego organu na terytorium RP.

Zgodnie z art. 120 ust. 1 ustawy, Polskie Biuro Ubezpieczycieli Komunikacyjnych jest instytucją wykonującą zadania określone w ustawie. Według zaś art. 122 ust. 1 pkt 3 i 6 ustawy, przedmiotem działalności pozwanego jest m.in. organizowanie likwidacji szkód lub bezpośrednia likwidacja szkód spowodowanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez posiadaczy pojazdów mechanicznych zarejestrowanych za granicą posiadających ważne dokumenty ubezpieczeniowe wystawione przez zagraniczne biura narodowe oraz pełnienie funkcji, o której mowa w art. 83 ust 3. ustawy.

Zacytowany powyżej art. 123 ustawy określa natomiast sytuacje kiedy Biuro ponosi odpowiedzialność za szkody (a nie pełni funkcje organu odszkodowawczego). Biuro odpowiada za szkody będące następstwem wypadków, które miały miejsce na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i powstały w związku z ruchem pojazdów mechanicznych, zarejestrowanych w państwach, których biura narodowe są sygnatariuszami Porozumienia Wielostronnego lub powstały w związku z ruchem pojazdów mechanicznych, zarejestrowanych w państwach, których biura narodowe podpisały z Biurem umowy o wzajemnym uznawaniu dokumentów ubezpieczeniowych i zaspokajaniu roszczeń, pod warunkiem istnienia ważnej Zielonej Karty wystawionej przez zagraniczne biuro narodowe.

Błędne jest zatem rozumowanie, jakoby pozwany był na gruncie niniejszej sprawy organem odszkodowawczym. W szczególnych sytuacjach – w ramach zadań powierzonych ustawowo – pełni on bowiem jedynie funkcję organu odszkodowawczego. Ustawa o ubezpieczeniach obowiązkowych w żadnym wypadku nie stanowi, że pozwane Biuro odpowiada za powyższe zdarzenia, a jedynie bierze udział w likwidacji szkody w imieniu zagranicznego ubezpieczyciela. Legitymowanym biernie jest jedynie zagraniczny ubezpieczyciel, przeciw któremu powództwo wytacza się przed sądem krajowym.

W ocenie Sądu, w niniejszej sprawie brak jest również podstaw do zastosowania art. 83 ust. 1 pkt 1 a) ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych. Przepis ten stanowi, iż poszkodowany lub uprawniony do odszkodowania, mający miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej może zgłosić żądanie odszkodowawcze do organu odszkodowawczego, jeżeli zdarzenie, z którego wynikła szkoda zaistniało za granicą, w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w państwie trzecim i było spowodowane ruchem pojazdu mechanicznego zarejestrowanego za granicą, w państwie członkowskim Unii Europejskiej, gdy reprezentant do spraw roszczeń nie dopełnił obowiązku, o którym mowa w art. 82 ust. 1 lub 2. Zgodnie zaś z art. 82 ustawy, reprezentant do spraw roszczeń jest obowiązany, w terminie 3 miesięcy od zgłoszenia żądania odszkodowawczego, do udzielenia odpowiedzi na zgłoszone żądanie odszkodowawcze wraz z uzasadnieniem (ust. 1). Jeżeli ustalenie odpowiedzialności reprezentowanego zakładu ubezpieczeń lub wysokości odszkodowania w terminie, o którym mowa w ust. 1, jest niemożliwe, odpowiedź, o której mowa w ust. 1, powinna zawierać informację o przyczynie niemożności dokonania takich ustaleń, w tym o dokumentach, jakie są potrzebne do ustalenia odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń lub wysokości świadczenia, jeżeli jest to niezbędne do dalszego prowadzenia postępowania (ust. 2).

Powód w niniejszej sprawie nie kwestionował tego, że reprezentant do spraw roszczeń ( (...) S.A. w W.) udzielił odpowiedzi na zgłoszone żądanie odszkodowawcze. Powód podnosił natomiast, iż odpowiedź ta nie w pełni uznała jego roszczenie. W tym zakresie Sąd wziął pod uwagę, iż co prawda odpowiedź reprezentanta do spraw roszczeń została udzielona po upływie terminu 3 miesięcy od zgłoszenia żądania odszkodowawczego, ale jednak z zachowaniem tego terminu podmiot ten poinformował powoda o przyczynie niemożności dokonania pełnych ustaleń w sprawie oraz o brakujących jeszcze dokumentach (k. 103 akt szkody na płycie CD k. 42). Następnie w dniu 22 stycznia 2020 r. wydana została decyzja o przyznaniu odszkodowania w kwocie 706,61 zł. W tych okolicznościach uznać należy, iż reprezentant dopełnił obowiązku udzielenia odpowiedzi na zgłoszenie szkody, co nie musiało być równoznaczne z pełnym uwzględnieniem żądania powoda. Omawiany przepis nie dotyczy bowiem sytuacji, kiedy reprezentant nie uwzględnia całości roszczenia, a jedynie przypadku, kiedy w ogóle nie udziela on odpowiedzi na żądanie odszkodowawcze. W takim przypadku, zgodnie z art. 83 ust. 1 pkt 1 a) w zw. z art. 82 ustawy,
poszkodowany lub uprawniony do odszkodowania mógłby zgłosić żądanie odszkodowawcze do organu odszkodowawczego – (...), przy czym co istotne, organ ten jedynie likwidowałby szkodę, wydając decyzję odszkodowawczą. Decyzja ta, zgodnie z art. 83c ustawy byłaby ostateczna. Poszkodowanemu lub uprawnionemu przysługiwałoby natomiast prawo dochodzenia roszczeń w drodze postępowania cywilnego przeciwko zakładowi ubezpieczeń posiadacza pojazdu mechanicznego, którym spowodowano szkodę.

W tym miejscu, odnosząc się do zarzutu powoda, należało dodać, iż Statut (...) jest odzwierciedleniem zapisów ustawy, cytowanych powyżej. Z § 6 Statutu wynika, iż (...) działając jako organ prowadzi postępowanie likwidacyjne, o ile zajdą ustawowe i statutowe przesłanki niedopełnienia obowiązków przez reprezentanta do spraw roszczeń, brak jest takiego reprezentanta lub niemożliwe jest zidentyfikowanie pojazdu mechanicznego, czy też w terminie 60 dni od zdarzenia nie został zidentyfikowany zakład ubezpieczeń sprawcy. W konsekwencji zarówno ustawa, jak i Statut wskazują na możliwość działania przez Biuro jako quasi reprezentanta zagranicznego ubezpieczyciela, ale nie dają jednakże podstaw do twierdzenia, iż (...) ponosi odpowiedzialność za szkody w wyżej wymienionych wypadkach, a co za tym idzie, iż posiada legitymację procesową bierną.

Reasumując, powództwo podlega oddaleniu z powodu skierowania roszczenia do podmiotu, który nie ponosi odpowiedzialności za szkodę (punkt 1. wyroku).

O kosztach procesu Sąd orzekł w punkcie 2 wyroku, zgodnie z przepisem art. 98 § 1 i 3 k.p.c., mając na względzie fakt oddalenia żądania powoda w całości. Koszty procesu należne pozwanemu stanowiła kwota 900 z tytułu zastępstwa procesowego przez pełnomocnika będącego radcą prawnym, ustalona na podstawie § 2 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych.

Biorąc pod uwagę powyższe Sąd orzekł jak w sentencji orzeczenia.

Sygn. akt I C 4889/19

(...): odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi powoda – bez pouczenia.

W., 22 czerwca 2021 roku