Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego dla Warszawy-Mokotowa w Warszawie

Sygn. akt I C 3437/20

Uzasadnienie wyroku z dnia 14 października 2021 r.

W pozwie skierowanym przeciwko Skarbowi Państwa - Ministrowi Spraw Wewnętrznych i Administracji w W. oraz Skarbowi Państwa - Komendantowi Głównemu Policji w W. powód (...) W. żądał nakazania wydania w stanie wolnym lokalu mieszkalnego nr (...) w budynku nr (...) przy ul. (...) w W., pozostającego w dyspozycji pozwanych bez tytułu prawnego.

W odpowiedziach na pozew pozwani żądali natomiast oddalenia powództwa.

Za podstawę wyroku Sąd Rejonowy przyjął następujące ustalenia i wnioski.

Powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie.

Żądanie pozwu sprowadzało się w istocie do nakazania pozwanym zaprzestania wykonywania uprawnienia do dysponowania spornym lokalem.

W świetle zgromadzonego w sprawie niniejszej materiału dowodowego w postaci dowodów z dokumentów przedstawionych przez strony żądanie takie nie znajdowało jednak usprawiedliwionych podstaw.

Według art. 4 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o zmianie ustawy o najmie lokali mieszkalnych i dodatkach mieszkaniowych oraz o zmianie ustawy - Prawo spółdzielcze (Dz. U. z 1997 r. Nr 111, poz. 723) lokale mieszkalne, które w dniu wejścia w życie ustawy,
o której mowa w art. 1 (ustawy z dnia 2 lipca 1994 r. o najmie lokali mieszkalnych
i dodatkach mieszkaniowych), tj. w dniu 12 listopada 1994 r., znajdowały się
w dyspozycji organów państwowych albo podległych im lub nadzorowanych państwowych jednostek organizacyjnych, pozostają nadal w dyspozycji tych organów lub jednostek, chyba że prawo do dysponowania tymi lokalami wygasło z mocy prawa lub umowy.

Taki status prawny spornego lokalu mieszkalnego według stanu rzeczy na dzień 12 listopada 1994 r. pozostawał poza sporem pomiędzy stronami w sprawie niniejszej.

Przytoczony przepis wspomnianej ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. stanowił zaś wynikające z ustawy ograniczenie prawa własności powoda, gdy chodzi o sporny lokal.

Wprawdzie ustawa z dnia 2 lipca 1994 r. o najmie lokali mieszkalnych
i dodatkach mieszkaniowych utraciła moc z chwilą wejścia w życie ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (Dz. U. z 2001 r. Nr 71, poz. 733), tj. z dniem 10 lipca 2001 r. (por. art. 39 ust. 1 ustawy z dnia ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego).

Niemniej w przepisach przejściowych i końcowych ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego zabrakło regulacji dotyczącej lokali mieszkalnych pozostających w dyspozycji organów państwowych albo podległych im lub nadzorowanych państwowych jednostek organizacyjnych.

Co więcej, żaden z przepisów tej ustawy ani żadnej innej ustawy nie przewidywał utraty mocy art. 4 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o zmianie ustawy o najmie lokali mieszkalnych i dodatkach mieszkaniowych oraz o zmianie ustawy - Prawo spółdzielcze, który przyznawał właśnie organom państwowym albo podległym im lub nadzorowanym państwowym jednostkom organizacyjnym prawo do dysponowania tymi lokalami mieszkalnymi, które w dniu 12 listopada 1994 r., znajdowały się w ich dyspozycji.

Brak było zatem dostatecznych podstaw do przyjęcia, aby utrata mocy z dniem 10 lipca 2001 r. przez wspomnianą ustawę z dnia 2 lipca 1994 r. o najmie lokali mieszkalnych
i dodatkach mieszkaniowych spowodować miała zniweczenie skutków prawnych wywartych poprzednio przez art. 4 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o zmianie ustawy o najmie lokali mieszkalnych i dodatkach mieszkaniowych oraz o zmianie ustawy - Prawo spółdzielcze.

Jeśli zatem skutek prawny polegający na przyznaniu Skarbowi Państwa - Ministrowi Spraw Wewnętrznych i Administracji w W. prawa dysponowania spornym lokalem mieszkalnym został wywarty z dniem 12 listopada 1994 r. na podstawie art. 4 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o zmianie ustawy o najmie lokali mieszkalnych i dodatkach mieszkaniowych oraz o zmianie ustawy - Prawo spółdzielcze, prawo dysponowania tym lokalem mieszkalnym nadal musi być uważane za aktualne.

Pozbawienie tego pozwanego takiego prawa lub jego wygaśnięcie wymagałoby bowiem wyraźnej podstawy prawnej, a takiej, jak wspomniano, zabrakło.

Konkluzja ta znajduje potwierdzenie w art. 87 ust. 5 pkt 6 ustawy z dnia 10 lipca
2015 r. o Agencji Mienia Wojskowego (tekst jednolity Dz. U. z 2021 r. poz. 303), według którego w dyspozycji Zarządu Zasobów Mieszkaniowych Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji nadal pozostawać mogą lokale mieszkalne stanowiące własność jednostek samorządowych.

Brak było ponadto wystarczających podstaw do przyjęcia, aby przysługujące Skarbowi Państwa - Ministrowi Spraw Wewnętrznych i Administracji w W. prawo dysponowania spornym lokalem mieszkalnym kwalifikowało się jako użyczenie, które mogłoby zostać skuteczne wypowiedziane przez powoda.

Konstrukcyjnie bowiem jest to uprawnienie odmienne od użyczenia uregulowanego przepisami art. 710 i nast. Kodeksu cywilnego, stanowiącego instytucję umowną.

Nawet jeśli zatem pismo skierowane przez powoda w dniu 2 lipca 2018 r. (k. 14), wzywające do zwrotu lokalu, uznać za wypowiedzenie, nie mogło ono skuteczne pozbawić Skarbu Państwa - Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji w W. prawa do dysponowania spornym lokalem.

Z kolei zrzeczenie się przez Skarb Państwa - Ministra Spraw Wewnętrznych
i Administracji w W. prawa do dysponowania spornym lokalem w piśmie z dnia 12 lutego 2009 r. (k. 13, k. 54) było jedynie warunkowe i miało na celu wyłącznie umożliwienie wykupu spornego lokalu przez jego najemcę E. P..

Poza sporem pomiędzy stronami w sprawie niniejszej pozostawała jednak okoliczność, że warunek ten się nie spełnił, skoro najemca ten wykupu spornego lokalu nie dokonał.

Wobec tego zrzeczenie się przez Skarb Państwa - Ministra Spraw Wewnętrznych
i Administracji w W. prawa do dysponowania spornym lokalem ostatecznie okazało się nieskuteczne.

Tym samym Skarb Państwa - Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji
w W. zachował prawo do dysponowania spornym lokalem, które nie wygasło, jak wspomniano, ani z mocy ustawy, ani z mocy porozumienia stron.

Z kolei kwestia ewentualnego odszkodowania w związku z istnieniem ustawowego ograniczenia własności powoda pozostawała poza zakresem rozstrzygnięcia sprawy niniejszej.

Względem Skarbu Państwa - Komendanta Głównego Policji w W. powództwo okazało się niezasadne z tego względu, że ten organ państwowy nie wykonywał
w jakimkolwiek zakresie prawa dyspozycji względem spornego lokalu.

Natomiast wobec bezzasadności powództwa z przyczyn wskazanych powyżej zbędne okazało się wzywanie do udziału w sprawie niniejszej w charakterze pozwanego kolejnej jednostki organizacyjnej Skarbu Państwa, tym razem Komendanta Stołecznego Policji.

Podstawę zasądzenia kosztów procesu od powoda na rzecz każdego z pozwanych stanowiły art. 98 § 1 i 3 w zw. z art. 99 Kodeksu postępowania cywilnego, według których przegrywający sprawę powinien zwrócić przeciwnikowi koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony, w tym wynagrodzenie reprezentującego stronę pełnomocnika będącego radcą prawnym.

Celowe koszty procesu każdego z pozwanych ograniczały się do wynagrodzenia pełnomocnika w kwocie 240,00 zł ustalonej na podstawie § 7 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (tekst jednolity Dz. U. z 2018 r. poz. 265).

Z tych względów Sąd Rejonowy orzekł jak w sentencji.

Sędzia Robert Bełczącki