Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego dla Warszawy-Mokotowa w Warszawie

Sygn. akt I C 2639/22

Uzasadnienie wyroku z dnia 14 lipca 2023 r.

W pozwie z 29 sierpnia 2020 r. powód W. D. wniósł o zasądzenie od pozwanego Towarzystwa (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. kwoty 8.010,49 zł, w tym:

kwoty 7.400,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty tytułem częściowego odszkodowania za uszkodzenie pojazdu marki O. o nr rej. (...) na skutek kolizji z dnia 9 marca 2022 r.,

kwoty 310,49 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty tytułem skapitalizowanych odsetek za opóźnienie od kwoty 7.400,00 zł od 9 kwietnia 2022 r. do 28 sierpnia 2022 r.;

kwoty 300,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty tytułem poniesionych przez powoda wydatków związanych ze sporządzeniem kalkulacji kosztów naprawy pojazdu;

oraz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty.

(pozew – k. 3-5)

W dniu 8 września 2022 r. Referendarz sądowy w Sądzie Rejonowym dla Warszawy – Mokotowa w W. wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym, którym uwzględnił powództwo.

(nakaz zapłaty – k. 26)

W sprzeciwie od nakazu zapłaty wydanego w postępowaniu upominawczym pozwany żądał oddalenia powództwa i zasądzenia kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty.

(sprzeciw od nakazu zapłaty – k. 31-33v)

Za podstawę wyroku Sąd Rejonowy przyjął następujące ustalenia i wnioski.

W dniu 9 marca 2022 r. doszło do kolizji drogowej z udziałem samochodu osobowego marki O. o nr rej. (...) będącego przedmiotem własności I. N. ( okoliczność bezsporna, ponadto decyzja o likwidacji szkody – k. 39).

W chwili tego wypadku odpowiedzialność cywilną za szkody wyrządzone w związku z ruchem posiadacza pojazdu kierowanego przez sprawcę wypadku ubezpieczało Towarzystwo (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. (okoliczność bezsporna).

W dniu 9 marca 2022 r. szkoda powstała w samochodzie osobowym marki O. o nr rej. (...) w wyniku kolizji drogowej miejsce w dniu 9 marca 2022 r. została zgłoszona Towarzystwu (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w W. (okoliczność bezsporna, ponadto akta likwidacji szkody – k. 48).

W dniu 17 marca 2022 r. Towarzystwo (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. przyznało I. N. odszkodowanie w łącznej kwocie 7.500,00 zł brutto ( okoliczność bezsporna, ponadto decyzja o likwidacji szkody – k. 39)

W wyniku umowy przelewu zawartej w dniu 18 marca 2022 r. wierzytelność względem Towarzystwa (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. o zapłatę odszkodowania za szkodę wynikłą z uszkodzenia samochodu osobowego marki O. o nr rej. (...) wskutek kolizji drogowej mającej miejsce w dniu 9 marca 2022 r. została przeniesiona z I. N. na W. D. (okoliczność bezsporna, ponadto umowa przelewu wierzytelności – k. 7).

Według kalkulacji sporządzonej w dniu 29 sierpnia 2022 r. na zlecenie W. D. koszt naprawy uszkodzeń powstałych w wyniku kolizji drogowej mającej miejsce w dniu 9 marca 2022 r. w samochodzie osobowym marki O. o nr rej. (...) odpowiadał kwocie 31.036,16 zł, wartość tego pojazdu w stanie nieuszkodzonym odpowiadała kwocie 18.900,00 zł, wartość tego pojazdu w stanie uszkodzonym odpowiadała kwocie 4.000,00 zł, a różnica tych wartości wynosiła 14.900,00 zł (okoliczność bezsporna, ponadto kalkulacja k. 9-19).

Z kolei według kalkulacji sporządzonej w dniu 10 marca 2022 r. na zlecenie Towarzystwa (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. koszt naprawy uszkodzeń powstałych w wyniku kolizji drogowej mającej miejsce w dniu 9 marca 2022 r. w samochodzie osobowym marki O. o nr rej. (...) odpowiadał kwocie 31.486,79 zł, wartość tego pojazdu w stanie nieuszkodzonym odpowiadała kwocie 20.700,00 zł, wartość tego pojazdu w stanie uszkodzonym odpowiadała kwocie 4.400,00 zł, a różnica tych wartości wynosiła 16.300,00 zł (okoliczność bezsporna, ponadto kalkulacja k. 41-47).

W wyniku likwidacji szkody Towarzystwo (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. przyjęło jednak, że wartość tego pojazdu w stanie uszkodzonym odpowiadała kwocie 13.200,00 zł na podstawie oferty nabycia złożonej za pośrednictwem strony internetowej autoonline.pl (okoliczność bezsporna, ponadto powiadomienie o złożonej ofercie k. 40).

Podstawę powyższych ustaleń stanowiły twierdzenia o okolicznościach przyznanych przez strony według art. 229 Kodeksu postępowania cywilnego, znajdujące potwierdzenie w przedstawionych przez strony dokumentach, co do których nie ujawniły się jakiekolwiek okoliczności, dla których należałoby odmówić im wiarygodności.

Sąd Rejonowy na podstawie art. 505[7] § 1 Kodeksu postępowania cywilnego pominął dowód z opinii biegłego sądowego ze względu na to, że niniejsza sprawa podlegała rozpoznaniu według przepisów o postępowaniu uproszczonym.

Przedmiotem sporu w sprawie niniejszej było ustalenie wysokości należnego odszkodowania ze względu na uszkodzenie samochodu osobowego marki O. o nr rej. (...) w wyniku kolizji drogowej mającej miejsce w dniu 9 marca 2022 r.

Poza sporem pozostawała okoliczność, że naprawa tego samochodu okazała się ekonomicznie nieuzasadniona, a przez to niecelowa i nadmiernie obciążająca pozwanego jako ubezpieczyciela.

Koszt naprawy samochodu przewyższyłby bowiem wartość samochodu według stanu rzeczy przed jego uszkodzeniem na skutek wypadku, zarówno według kalkulacji powoda, zgodnie z którą koszt naprawy uszkodzeń odpowiadał kwocie 31.036,16 zł, a wartość tego pojazdu w stanie nieuszkodzonym odpowiadała kwocie 18.900,00 zł, jak i według kalkulacji pozwanego, wskazującej na to, że koszt naprawy uszkodzeń odpowiadał kwocie 31.486,79 zł, a wartość tego pojazdu w stanie nieuszkodzonym odpowiadała kwocie 20.700,00 zł.

Pretensja powoda, gdy chodzi o uszkodzenie samochodu, musiała zatem wyczerpywać się w różnicy pomiędzy wartością samochodu przed wypadkiem, a wartością samochodu uszkodzonego wskutek wypadku, odpowiadającą według kalkulacji powoda kwocie 4.000,00 zł, gdzie różnica tych wartości wynosiła 14.900,00 zł, a według kalkulacji pozwanego kwocie 4.400,00 zł, gdzie różnica tych wartości wynosiła 16.300,00 zł.

W tym zakresie poza sporem pozostawała okoliczność, że pozwany odmówił uwzględnienia wspomnianej kalkulacji sporządzonej w dniu 29 sierpnia 2022 r. na zlecenie powoda, pomimo tego, że kalkulacja sporządzona w dniu 10 marca 2022 r. na zlecenie pozwanego wskazywała wynik bardzo zbliżony, i to nie tylko, gdy chodzi o koszt naprawy uszkodzeń samochodu powstałych w wyniku kolizji drogowej, ale także wartość samochodu w stanie nieuszkodzonym oraz wartość samochodu w stanie uszkodzonym. Obie kalkulacje sporządzone zostały bowiem według tej samej metody kosztorysowej.

W sprawie niniejszej pozwany nie udowodnił jednak żadnej okoliczności mogącej podważać wiarygodność przedstawionej kalkulacji sporządzonej w dniu 29 sierpnia 2022 r. na zlecenie powoda.

Wobec tego w sprawie niniejszej zachodziła wystarczająca podstawa do ustalenia odszkodowania według tej kalkulacji w kwocie 14.900,00 zł odpowiadającej różnicy pomiędzy wartością samochodu przed wypadkiem, wynoszącą 18.900,00 zł, a wartością samochodu uszkodzonego wskutek wypadku, wynoszącą 4.000,00 zł. Skoro w wyniku postępowania likwidacyjnego pozwany wypłacił odszkodowanie w kwocie 7.500,00 zł, różnica w kwocie 7.400,00 zł podlegała zasądzeniu od pozwanego w sprawie niniejszej.

Brak było natomiast wystarczających podstaw do ustalenia odszkodowania w sprawie niniejszej przy przyjęciu wartości samochodu w stanie uszkodzonym odpowiadającej kwocie 13.200,00 zł na podstawie oferty nabycia złożonej za pośrednictwem strony internetowej autoonline.pl. (...) taka okazuje się bowiem niemiarodajna, skoro do sprzedaży w odpowiedzi na tę ofertę ostatecznie w sprawie niniejszej nie doszło.

Szkoda wynikła ze zderzenia dwóch pojazdów w ruchu drogowym, stąd odpowiedzialność ubezpieczonego posiadacza pojazdu i sprawcy kolizji należało ustalić na podstawie art. 415 k.c. w zw. z art. 436 § 2 k.c., a odpowiedzialność pozwanego jako ubezpieczyciela odpowiedzialności cywilnej posiadacza pojazdu mechanicznego na podstawie art. 822 § 1 k.c. w zw. z art. 34 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (tekst jednolity Dz. U. z 2022 r., poz. 2277). Nabywca roszczenia od poszkodowanego w związku ze zdarzeniem objętym umową ubezpieczenia obowiązkowego odpowiedzialności cywilnej mógł zaś dochodzić roszczenia bezpośrednio od pozwanego jako ubezpieczyciela na podstawie art. 19 ust. 1 wymienionej ustawy z dnia 22 maja 2003 r.

Na podstawie art. 34 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych z ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych przysługuje odszkodowanie, jeżeli posiadacz lub kierujący pojazdem mechanicznym są obowiązani do odszkodowania za wyrządzoną w związku z ruchem tego pojazdu szkodę, będącą następstwem śmierci, uszkodzenia ciała, rozstroju zdrowia bądź też utraty, zniszczenia lub uszkodzenia mienia.

Według art. 35 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych ubezpieczeniem OC posiadaczy pojazdów mechanicznych jest objęta odpowiedzialność cywilna każdej osoby, która kierując pojazdem mechanicznym w okresie trwania odpowiedzialności ubezpieczeniowej, wyrządziła szkodę w związku z ruchem tego pojazdu.

W myśl art. 36 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych odszkodowanie ustala się i wypłaca w granicach odpowiedzialności cywilnej posiadacza lub kierującego pojazdem mechanicznym, najwyżej jednak do ustalonej w umowie ubezpieczenia sumy gwarancyjnej.

Na podstawie art. 19 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych ustawy poszkodowany w związku ze zdarzeniem objętym umową ubezpieczenia obowiązkowego odpowiedzialności cywilnej może dochodzić roszczeń bezpośrednio od zakładu ubezpieczeń.

W przypadku ubezpieczyciela odpowiedzialności cywilnej posiadacza pojazdu mechanicznego na podstawie art. 36 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych w zw. z art. 361 § 1 i 2 k.c., odszkodowanie ustala się i wypłaca w granicach odpowiedzialności cywilnej posiadacza lub kierującego pojazdem mechanicznym, najwyżej jednak do ustalonej w umowie ubezpieczenia sumy gwarancyjnej, zaś zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła, a naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

Z art. 363 § 1 k.c. wynika uprawnienie poszkodowanego do wyboru sposobu naprawienia szkody bądź przez zapłatę odpowiedniej sumy pieniężnej, bądź przez przywrócenie stanu poprzedniego, a w tym drugim przypadku, o ile jest to w ogóle możliwe i nie pociąga za sobą dla zobowiązanego nadmiernych trudności lub kosztów.

W przypadku odszkodowania z ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych z art. 36 ust. 1 wspomnianej ustawy z dnia 23 maja 2003 r. wynika z kolei wyłączenie możliwości żądania przez poszkodowanego naprawienia szkody przez przywrócenie stanu poprzedniego w każdym przypadku.

Oznacza to, że roszczenie wobec ubezpieczyciela ograniczać się musi do zapłaty odpowiedniej sumy pieniężnej. Odpowiedniość ta oznacza zaś ustalenie rozmiaru obowiązku naprawienia szkody według reguł wynikających z art. 361, 362 i 363 k.c., ewentualnie innych przepisów szczególnych, których zastosowanie wchodzi w rachubę.

Niewątpliwie za ekonomicznie nieuzasadnione, a przez to niecelowe i nadmiernie obciążające ubezpieczyciela należałoby uznać żądanie zapłaty odszkodowania ustalonego według metody kosztorysowej w kwocie odpowiadającej kosztom naprawy pojazdu w przypadku, gdyby przekraczały one wartość według stanu rzeczy przed jego uszkodzeniem na skutek wypadku.

W sprawie niniejszej, jak wspomniano, zachodziła wystarczająca podstawa do przyjęcia, że naprawa samochodu okazała się ekonomicznie nieuzasadniona, a przez to niecelowa i nadmiernie obciążająca pozwanego jako ubezpieczyciela.

Istotnie bowiem żądanie zapłaty odszkodowania obejmującego koszty naprawy pojazdu przewyższyłoby wartość pojazdu według stanu rzeczy przed jego uszkodzeniem na skutek kolizji drogowej.

Pretensja powoda, gdy chodzi o uszkodzenie samochodu objęte odpowiedzialnością pozwanego, musiała zatem wyczerpywać się w różnicy (14.900,00 zł) pomiędzy wartością samochodu przed wypadkiem (18.900,00 zł), a wartością samochodu uszkodzonego wskutek wypadku (4.000,00 zł).

Zważywszy na to, że w wyniku postępowania likwidacyjnego pozwany wypłacił odszkodowanie w kwocie 7.500,00 zł, jak wspomniano, obecnie podlegała zasądzeniu od pozwanego różnica w kwocie 7.400,00 zł.

Jako poniesioną stratę stanowiącą normalne następstwo w rozumieniu art. 361 § 1 Kodeksu cywilnego uszkodzeń pojazdu w wyniku kolizji drogowej mającej miejsce w dniu 9 marca 2022 r. zakwalifikować należało także koszt wynagrodzenia w kwocie 300,00 zł zapłaconego za sporządzenie ekspertyzy technicznej mającej na celu ustalenie wysokości odszkodowania należnego właścicielowi, gdy chodzi o uszkodzenie pojazdu. Ustalenie takie niewątpliwie wymagało wiadomości specjalnych, którymi właściciel pojazdu nie musiał dysponować, stąd zlecenie sporządzenia ekspertyzy okazało się niezbędne, gdy chodzi o ustalenie zakresu roszczenia skierowanego na drogę sądową, zważywszy że pozwany na etapie postępowania likwidacyjnego odmówił zapłaty odszkodowania w żądanej kwocie. Wystarczającym dowodem poniesienia szkody w kwocie 300,00 zł była zaś faktura zawarta na k. 20 akt sprawy niniejszej. Odszkodowanie podlegające zasądzeniu w sprawie niniejszej mogło zatem obejmować także tę kwotę 300,00 zł.

Nie można także zgodzić się z twierdzeniem pozwanego, że gdy chodzi o powoda, będącego profesjonalistą, trudniącym się zawodowo dochodzeniem roszczeń odszkodowawczych, nie zachodziła in casu potrzeba zlecania kalkulacji. Okoliczność, iż powód jest wspólnikiem spółki, od której pochodzi kalkulacja, nie zmienia bowiem tego, że wykonać ją musiał specjalista. Nie powinno budzić wątpliwości, że do wykonania kalkulacji niezbędna jest nie tylko specjalistyczna wiedza, ale także dostęp do odpowiednich danych z zakresu szacowania szkód, z czym wiąże się ponoszenie określonych kosztów. Niewątpliwie też sporządzenie ekspertyzy przez powoda samodzielnie wymagałoby poświęcenia temu odpowiedniej ilości czasu oraz środków. Istotne jest także to, że ostatecznie na podstawie ekspertyzy sporządzonej na zlecenie powoda okazało się, iż odszkodowanie przyznane przez pozwanego było zaniżone. Gdyby natomiast pozwany prawidłowo określił wysokość należnego odszkodowania, nie zachodziłaby potrzeba ponoszenia kosztów kalkulacji.

Podstawę roszczenia o zapłatę odsetek od należnego odszkodowania stanowił art. 481 § 1 Kodeksu cywilnego, zgodnie z którym jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.

Podstawę prawną ustalenia wymagalności należnego odszkodowania stanowił art. 14 ust. 1 wspomnianej ustawy z dnia 22 maja 2003 r.

Według tego przepisu zakład ubezpieczeń wypłaca odszkodowanie w terminie 30 dni, licząc od dnia złożenia przez poszkodowanego lub uprawnionego zawiadomienia o szkodzie, gdzie w sprawie niniejszej poza sporem pozostawała okoliczność, że szkoda została zgłoszona pozwanemu 9 marca 2022 r. Zachodziła zatem podstawa do przyjęcia opóźnienia po stronie pozwanego z zapłatą odszkodowania z dniem 9 kwietnia 2022 r.

Zgodnie z żądaniem pozwu w sprawie niniejszej zasądzeniu od pozwanego podlegały zatem skapitalizowane odsetki ustawowe za opóźnienie od kwoty 7.400,00 zł od dnia 9 kwietnia 2022 r. do dnia 28 sierpnia 2022 r. łącznie w kwocie 310,19 zł oraz odsetki ustawowe za opóźnienie od całości należności głównej od dnia 29 sierpnia 2022 r. do dnia zapłaty.

Żądanie takie nie naruszało art. 482 § 1 Kodeksu cywilnego, według którego od zaległych odsetek można żądać odsetek za opóźnienie dopiero od chwili wytoczenia o nie powództwa.

Wysokość odsetek za opóźnienie należało natomiast ustalić na podstawie art. 481 § 2 Kodeksu cywilnego, według którego jeżeli stopa odsetek za opóźnienie nie była oznaczona, należą się odsetki ustawowe za opóźnienie w wysokości równej sumie stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i 5,5 punktów procentowych.

Legitymacja powoda względem roszczenia objętego żądaniem pozwu nie budziła wątpliwości, zważywszy na dopuszczalność przelewu dokonanego w dniu 18 marca 2022 r., mającego za przedmiot wierzytelność względem pozwanego o zapłatę odszkodowania za szkodę wynikłą z uszkodzenia pojazdu marki O. o nr rej. (...) wskutek kolizji drogowej mającej miejsce w dniu 9 marca 2022 r.

Za podstawę rozstrzygnięcia o kosztach procesu należało przyjąć art. 98 § 1 i 3 w zw. z art. 99 Kodeksu postępowania cywilnego, według których przegrywający sprawę powinien zwrócić przeciwnikowi koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony, w tym wynagrodzenie i wydatki pełnomocnika będącego adwokatem lub radcą prawnym.

Zachodziła zatem podstawa do zasądzenia na rzecz powoda od pozwanego tytułem kosztów procesu kwoty 2.317,00 zł stanowiącej sumę poniesionych przez powoda kosztów celowych w postaci opłaty sądowej uiszczonej od pozwu w kwocie 500 zł oraz wynagrodzenia pełnomocnika w kwocie 1.800,00 zł, ustalonego na podstawie § 2 pkt 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie, z uwzględnieniem opłaty skarbowej uiszczonej od udzielonego pełnomocnictwa w kwocie 17,00 zł.

Podstawę zasądzenia odsetek ustawowych za opóźnienie od kosztów procesu od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty stanowił natomiast art. 98 § 1[1] Kodeksu postępowania cywilnego

Z tych względów Sąd Rejonowy orzekł jak w sentencji.

Sędzia Robert Bełczącki