Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego dla Warszawy-Mokotowa w Warszawie

Sygn. akt I C 1409/22

Uzasadnienie wyroku z dnia 14 kwietnia 2023 r.

W pozwie z dnia 24 czerwca 2021 r. powód Bank (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w B. (dalej także jako Bank) żądał zasądzenia od pozwanej M. S. z tytułu umowy o kredyt kwoty 11.896,88 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie do dnia 26 lutego 2021 r. do dnia zapłaty oraz kosztami procesu według norm przepisanych.

W uzasadnieniu powód wskazał, że objęta żądaniem pozwu wierzytelność wynikała z łączącej strony umowy o kredyt gotówkowy (...) nr (...)- (...) zawartej w dniu 10 maja 2016 r. Podniósł, że pozwana zaprzestała spłacać należności zgodnie z harmonogramem i wobec tego powód pismem z dnia 17 listopada 2020 r. wypowiedział łączącą strony umowę, wzywając pozwaną do zapłaty całości zadłużenia w terminie do dnia 7 stycznia 2021 r.

Nakazem zapłaty wydanym w postępowaniu upominawczym w Sądzie Rejonowym dla W. Ż. w W. w dniu 21 września 2021 r. w sprawie o sygn. II Nc 1385/21 Referendarz sądowy uwzględnił powództwo w całości.

Pozwana M. S. wniosła skutecznie sprzeciw od wspomnianego nakazu zapłaty, zaskarżając go w całości. W sprzeciwie żądała przekazania sprawy do sądu właściwego ze względu na jej miejsce zamieszkania, oddalenia powództwa oraz zasądzenia kosztów procesu według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwana podniosła zarzut nieudowodnienia przez powoda zarówno istnienia, jak i wysokości roszczenia, a także zarzut niezgodności postanowień umowy kredytu z przepisami ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim, uprawniający ją do złożenia oświadczenia o skorzystaniu z tzw. sankcji kredytu darmowego, podnosząc, iż wskazana w umowie całkowita kwota kredytu nie spełniała ustawowej definicji, gdyż obejmowała także kredytowane koszty. Jednocześnie przytoczyła okoliczności dotyczące jej stanu zdrowia oraz trudnej sytuacji majątkowej, w której się znalazła ze względu na spiralę zadłużenia. Wniosła ewentualnie o rozłożenie zasądzonej kwoty na raty po 300 zł miesięcznie.

Postanowieniem z dnia 24 marca 2022 r. wydanym w sprawie o sygn. II C 54/22 Sąd Rejonowy dla W. Ż. w W. stwierdził swoją niewłaściwość miejscową i sprawę niniejszą przekazał do rozpoznania tutejszemu Sądowi Rejonowemu.

W odpowiedzi na sprzeciw od nakazu zapłaty powód popierał roszczenie.

Za podstawę wyroku Sąd Rejonowy przyjął następujące ustalenia i wnioski.

W sprawie niniejszej zachodziła wystarczająca podstawa do uwzględnienia powództwa w zakresie obejmującym żądanie zasądzenia od pozwanej M. S. na rzecz powoda Banku (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w B. kwoty 11.896,88 zł, przy rozłożeniu jej na 36 miesięcznych rat po 330,47 zł każda, płatnych do piętnastego dnia każdego miesiąca, poczynając od uprawomocnienia się niniejszego wyroku wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie na wypadek uchybienia terminom płatności poszczególnych rat od dnia następującego po dniu płatności każdej raty do dnia zapłaty. W pozostałym zakresie powództwo podlegało natomiast oddaleniu.

Z przedstawionych przez powoda dowodów z dokumentów zawartych na k. 27 i nast. oraz k. 136 i nast., których wiarygodność nie budziła wątpliwości, jednoznacznie wynikało że w dniu 10 maja 2016 r. strony zawarły umowę o kredyt gotówkowy (...) nr (...)- (...), na podstawie której Bank udzielił pozwanej kredytu na cele konsumpcyjne w wysokości 16.393,44 zł. Całkowita kwota kredytu wynosiła 16.393,44 zł i nie obejmowała kredytowanych obligatoryjnych kosztów kredytu. Natomiast pozwana, po uruchomieniu przez Bank kredytu, upoważniła Bank do pobrania z posiadanego przez nią rachunku bankowego, przyporządkowanego do umowy kredytu, prowizji w wysokości 1.393,44 zł za udzielenie kredytu. Okres kredytowania miał trwać od dnia 10 maja 2016 r. do dnia 5 czerwca 2026 r. Wysokość oprocentowania kredytu była zmienna i na dzień zawarcia umowy wynosiła 9,99% w stosunku rocznym. Oprocentowanie kredytu stanowiło sumę stałej w całym okresie kredytowania marży Banku wynoszącej na dzień zawarcia umowy 8,25% i stawki WIBOR 6M z najbliższego dnia roboczego poprzedzającego dzień złożenia wniosku kredytowego, tj. 9 maja 2016 r., wynoszącej 1,74% w stosunku rocznym. Pozwana zobowiązana była do spłaty kredytu w 120. równych ratach kapitałowo – odsetkowych, naliczanych w systemie annuitetowym, płatnych do 5. dnia każdego miesiąca w wysokości 217,62 zł, przy czym pierwsza rata kapitałowo – odsetkowa płatna była do dnia 5 lipca 2016 r. w wysokości 250,20 zł, zaś ostatnia rata, mająca charakter wyrównujący, wynosiła 216,22 zł i była płatna do dnia 5 czerwca 2026 r. Całkowita kwota do zapłaty przez pozwaną na dzień zawarcia umowy wynosić miała 27.539,02 zł. Odsetki bieżące Banku naliczane były według zasady, że rok liczy 360 dni, a miesiąc 30 dni, zaś odsetki karne naliczane były według kalendarza rzeczywistego. Pozwana jako kredytobiorca zobowiązana była do terminowej spłaty zobowiązań wynikających z harmonogramu spłat załączonego do umowy. W przypadku braku zapłaty w terminie określonym w umowie, Bank od przeterminowanych rat kapitałowych miał prawo naliczać odsetki karne w wysokości dwukrotności odsetek ustawowych za opóźnienie w stosunku rocznym, które na dzień zawarcia umowy wynosiły 14%. Każda zmiana wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie powodowała automatycznie zmianę wysokości oprocentowania przeterminowanych rat kapitałowych z dniem wejścia w życie zmiany, o czym kredytobiorca miał być informowany. Jako zadłużenie przeterminowane Bank przyjmował zadłużenie powstałe w wyniku niespłacenia przez kredytobiorcę w umówionym terminie raty kredytu lub jej części, a także innych należności wynikających z umowy, w tym opłat i prowizji. Jeżeli kredytobiorca opóźniał się ze spłatą zobowiązania z tytułu udzielonego kredytu, to Bank zobowiązany był wysłać upomnienie listem poleconym, wzywając go do dokonania spłaty, wyznaczając termin nie krótszy niż 14 dni roboczych i poinformować kredytobiorcę o możliwości złożenia, w terminie 14 dni roboczych od dnia otrzymania wezwania, wniosku o restrukturyzację zadłużenia. Bank mógł również wypowiedzieć umowę kredytową z zachowaniem 30. dniowego okresu wypowiedzenia m.in. w przypadku niedokonania przez kredytobiorcę w terminie określonym w umowie spłaty pełnych rat kredytu za co najmniej dwa okresy płatności, po uprzednim dwukrotnym listownym wezwaniu kredytobiorcy do zapłaty zaległych rat lub ich części wynikających z zawartej umowy, w terminie nie krótszym niż 7 dni od otrzymania wezwania.

W świetle powołanych wyżej dowodów z dokumentów nie budziła wątpliwości okoliczność, że strony łączyła umowa o kredyt konsumencki w rozumieniu art. 3 ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim (Dz. U. z 2014 r., poz. 1497, tekst jednolity w brzmieniu obowiązującym w dniu zawarcia umowy), na podstawie której pozwana otrzymała od Banku na wskazany rachunek kwotę 16.393,44 zł tytułem kredytu i zobowiązała się do spłaty kredytu w ratach zgodnie z harmonogramem spłat, a ponadto Bank pobrał z rachunku pozwanej prowizję w wysokości 1.393,44 zł za udzielenie kredytu.

W okolicznościach sprawy niniejszej wobec braku dowodu przeciwnego należało przyjąć, że pozwana nie dokonała spłaty całości zobowiązań wynikających z umowy. Ciężar dowodu w zakresie tej okoliczności spoczywał na pozwanej w myśl art. 6 Kodeksu cywilnego, według którego ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne. Z tej okoliczności bowiem pozwana mogłaby wywodzić nieistnienie roszczenia o zapłatę zobowiązań wynikających z umowy. Pozwana, kwestionując wysokość roszczenia, nie przedłożyła jednak żadnych dokumentów, które pozwoliłyby stwierdzić, iż powód w sposób nieprawidłowy wyliczył należność objętą żądaniem pozwu, w szczególności nie przedłożyła pozwana jakichkolwiek potwierdzeń wpłat, które mogłyby podlegać dalszej weryfikacji. Pozwana nie przedstawiła żadnego dokumentu, z którego wynikałoby, iż dokonała spłaty całości zobowiązań wynikających z umowy lub spłaty wyższych kwot, niż te wynikające z dokumentów przedstawionych przez powoda. Natomiast z dowodów przedłożonych przez powoda w postaci dokumentu obejmującego kartę analityczną rachunku przyporządkowanego do umowy (k. 36 i nast., k. 136 i nast.) wynikało, iż pozwana początkowo spłacała należności zgodnie z harmonogramem, niemniej następnie zaprzestała dokonywania regularnych wpłat w wymaganej wysokości, co spowodowało powstanie stanu opóźnienia w spłacie wymagalnych rat kredytu.

Wobec powyższego powód pismem z dnia 10 lipca 2020 r. (k. 44-45) upomniał pozwaną, a następnie pismem z dnia 27 sierpnia 2020 r. (k. 46-49), doręczonym w dniu 31 sierpnia 2020 r. (co potwierdzał dowód z dokumentu zawartego na k. 48-49) wezwał pozwaną do spłaty zadłużenia przeterminowanego z tytułu kredytu. W związku z utrzymywaniem przez pozwaną zaległości w spłacie zobowiązań powód pismem z dnia 29 września 2020 r. (k. 50-53), doręczonym w dniu 20 października 2020 r. (co potwierdzał dowód z dokumentu zawartego na k. 52-53) powtórnie wezwał pozwaną do spłaty zadłużenia przeterminowanego z tytułu kredytu w nieprzekraczalnym terminie 14 dni roboczych od dnia otrzymania wezwania, wskazując, iż nieuregulowanie należności doprowadzi do wypowiedzenia umowy oraz postawienia całości zadłużenia z tytułu kredytu w stan natychmiastowej wymagalności.

Wobec braku spłaty zobowiązań z umowy kredytu powód skutecznie wypowiedział pozwanej umowę pismem z dnia 17 listopada 2020 r., doręczonym w dniu 8 grudnia 2020 r., z zachowaniem 30. dniowego terminu wypowiedzenia i jednocześnie wezwał ją do spłaty zaległych zobowiązań w terminie do dnia 7 stycznia 2021 r. Prawdziwość tej okoliczności nie budziła wątpliwości w świetle dowodu z dokumentu zawartego na k. 54, obejmującego oświadczenie o wypowiedzeniu, z którego wynikało również, że zadłużenie pozwanej według stanu na dzień 17 listopada 2020 r. wynosiło 11.995,82 zł, w tym niespłacony kapitał kredytu 11.739,69 zł, odsetki kapitałowe 248,83 zł oraz odsetki za opóźnienie 7,30 zł. Oświadczenie o wypowiedzeniu umowy należało uznać za skutecznie doręczone pozwanej w świetle dowodu z dokumentu zawartego na k. 55-56, obejmującego przesyłkę zawierającą oświadczenie o wypowiedzeniu, skierowaną na adres podany przez pozwaną jako adres do korespondencji w związku z umową kredytu, z adnotacją operatora pocztowego o dwukrotnym jej awizowaniu i informacją o zwrocie przesyłki do nadawcy jako niepodjętej w terminie. Skuteczność dokonanego w ten sposób doręczenia nie budziła wątpliwości w świetle art. 61 § 1 Kodeksu cywilnego, w myśl którego oświadczenie woli, które ma być złożone innej osobie, jest złożone z chwilą, gdy doszło do niej w taki sposób, że mogła zapoznać się z jego treścią.

Zasadność wypowiedzenia pozwanej umowy kredytu nie budziła wątpliwości, skoro poza sporem pozostawała okoliczność, że pozwana z uwagi na trudności finansowe zaprzestała spłat wymagalnych rat kredytu zgodnie z harmonogramem. Poza sporem pozostawała okoliczność, że pozwana nie uiściła pełnych rat kredytu za co najmniej dwa okresy płatności wynikające z harmonogramu spłat, a wypowiedzenie nastąpiło po uprzednim dwukrotnym listownym wezwaniu kredytobiorcy do zapłaty zaległych rat lub ich części wynikających z zawartej umowy, w terminie nie krótszym niż 7 dni od otrzymania wezwania, odpowiednio pismami z dnia 10 lipca 2020 r. oraz z dnia 29 września 2020 r.

Wspomniano, że pismem z dnia 27 sierpnia 2020 r. (k. 46-49), doręczonym pozwanej osobiście w dniu 31 sierpnia 2020 r. (co potwierdzał dowód z dokumentu zawartego na k. 48-49) powód wezwał pozwaną do spłaty zadłużenia przeterminowanego z tytułu kredytu.

Następnie, jak wspomniano, pismem z dnia 29 września 2020 r., zawartym na k. 50-51, poprzedzającym dokonanie wypowiedzenia, powód wezwał pozwaną do spłaty zaległości pod rygorem wypowiedzenia umowy. Przesyłka zawierająca to wezwanie, skierowana na adres podany przez pozwaną jako adres do korespondencji w związku z umową kredytu, została zwrócona nadawcy jako niepodjęta w terminie z adnotacją operatora pocztowego o dwukrotnym jej awizowaniu. Skuteczność dokonanego w ten sposób doręczenia również nie budziła wątpliwości w świetle przytoczonego art. 61 § 1 Kodeksu cywilnego.

Co więcej zgodnie z art. 75c ust. 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Prawo bankowe (Dz. U. z 2022 r., poz. 2324) w treści tego pisma zawarto obligatoryjną informację, iż istnieje możliwość złożenia wniosku o restrukturyzację zadłużenia w terminie 14 dni roboczych od otrzymania pisma. Pozwana jednak nie skorzystała z takiej możliwości.

Skuteczność dokonanego wypowiedzenia pismem z dnia 17 listopada 2020 r. nie ulegała zatem kwestii. Wobec tego całość zadłużenia pozwanej z tytułu umowy kredytu stała się natychmiast wymagalna. Z załączonych przez powoda dokumentów zawartych na k. 57 i k. 136-140 wynikało, iż według stanu na dzień 28 stycznia 2021 r. zadłużenie pozwanej z tytułu umowy kredytu wynosiło łącznie 12.196,65 zł, w tym niespłacony kapitał kredytu 11.739,69 zł, odsetki kapitałowe 358,69 zł oraz odsetki za opóźnienie 98,27 zł. Natomiast w dniu 25 lutego 2021 r. pozwana dokonała na rzecz powoda wpłaty w kwocie 400 zł, która została zaksięgowana przez powoda na poczet kapitału kredytu w kwocie 201,50 zł, a w pozostałej części na poczet odsetek za opóźnienie. To spowodowało zmniejszenie zadłużenia pozwanej łącznie do kwoty 11.896,88 zł.

W myśl art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim przez umowę o kredyt konsumencki rozumie się umowę o kredyt w wysokości nie większej niż 255.550,00 złotych albo równowartość tej kwoty w walucie innej niż waluta polska, który kredytodawca w zakresie swojej działalności udziela lub daje przyrzeczenie udzielenia konsumentowi. Według art. 3 ust. 2 pkt 2 tej ustawy za umowę o kredyt konsumencki uważa się między innymi umowę kredytu w rozumieniu przepisów prawa bankowego. Natomiast w myśl art. 29 ust. 1 wspomnianej ustawy umowa o kredyt konsumencki powinna być zawarta w formie pisemnej, chyba że odrębne przepisy przewidują inną szczególną formę. Podobnie według art. 69 ust. 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe umowa kredytu powinna być zawarta na piśmie.

W sprawie niniejszej nie budziło wątpliwości zachowanie formy pisemnej umowy kredytu konsumenckiego, z której wywodzone było roszczenie względem pozwanej. Zachowanie takiej formy wynikało z dokumentu zawartego na k. 27 i nast.

Na podstawie art. 69 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Prawo bankowe przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.

Jak wspomniano, w świetle dowodów z dokumentów przedstawionych przez powoda nie budziła wątpliwości okoliczność, że pozwana zalegała ze spłatą zobowiązań z umowy kredytu w łącznej kwocie 11.896,88 zł objętej żądaniem pozwu.

Wymagalność zaległości objętych żądaniem pozwu nie budziła wątpliwości zważywszy na skuteczne wypowiedzenie umowy kredytu pismem z dnia 17 listopada 2020 r.

Roszczenie o zapłatę odsetek kapitałowych umownych nie naruszało art. 359 § 2 i 2[1] Kodeksu cywilnego w brzmieniu obowiązującym z dniem 1 stycznia 2016 r., według których maksymalna wysokość odsetek wynikających z czynności prawnej nie może w stosunku rocznym przekraczać dwukrotności wysokości odsetek ustawowych równej sumie stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i 3,5 punktów procentowych, zaś roszczenie o zapłatę odsetek umownych za opóźnienie nie naruszało art. 481 § 2 i 2[1] Kodeksu cywilnego w brzmieniu obowiązującym z dniem 1 stycznia 2016 r., według których maksymalna wysokość odsetek za opóźnienie nie może w stosunku rocznym przekraczać dwukrotności wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie równej sumie stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i 5,5 punktów procentowych. Dwukrotność sumy stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i 3,5 punktów procentowych odpowiadała 10%. Dwukrotność sumy stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i 5,5 punktów procentowych odpowiadała zaś 14%.

W okolicznościach sprawy niniejszej brak było podstaw do stwierdzenia, że spełnione zostały przesłanki do zastosowania tzw. sankcji kredytu darmowego, przewidzianej w art. 45 ust. 1 ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim.

Brak było bowiem podstaw do przyjęcia naruszenia art. 30 ust. 1 pkt 7 ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim przez błędne wskazanie rzeczywistej rocznej stopy oprocentowania oraz całkowitej kwoty do zapłaty.

Zgodnie z art. 30 ust. 1 pkt 7 tej ustawy umowa o kredyt konsumencki powinna określać rzeczywistą roczną stopę oprocentowania oraz całkowitą kwotę do zapłaty przez konsumenta ustaloną w dniu zawarcia umowy o kredyt konsumencki wraz z podaniem wszystkich założeń przyjętych do jej obliczenia.

Zgodnie z art. 5 pkt 10 wymienionej ustawy stopa oprocentowania kredytu to stopa oprocentowania wyrażona jako stałe lub zmienne oprocentowanie stosowane do wypłaconej kwoty na podstawie umowy o kredyt w stosunku rocznym.

Stosownie do treści art. 5 pkt 12 tej ustawy rzeczywista roczna stopa oprocentowania to całkowity koszt kredytu ponoszony przez konsumenta, wyrażony jako wartość procentowa całkowitej kwoty kredytu w stosunku rocznym.

W myśl art. 25 ust. 1 pkt 1 tej ustawy kredytodawca przy ustalaniu rzeczywistej rocznej stopy oprocentowania uwzględnia całkowity koszt kredytu ponoszony przez konsumenta, z wyłączeniem opłat z tytułu niewykonania swoich zobowiązań wynikających z umowy o kredyt oraz opłat innych niż cena nabycia towaru lub usługi, które konsument jest zobowiązany ponieść bez względu na sposób finansowania tego nabycia.

Podobnie według art. 3 lit. i Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/48/WE z dnia 23 kwietnia 2008 r. w sprawie umów o kredyt konsumencki oraz uchylającej dyrektywę Rady 87/102/EWG rzeczywista roczna stopa oprocentowania oznacza całkowity koszt kredytu ponoszony przez konsumenta, wyrażony jako wartość procentowa całkowitej kwoty kredytu w stosunku rocznym, w odpowiednich przypadkach, wraz z kosztami, o których mowa w art. 19 ust. 2.

W myśl art. 19 ust. 1 i 2 wspomnianej Dyrektywy rzeczywistą roczną stopę oprocentowania, która równa się w stosunku rocznym aktualnej wartości wszystkich zobowiązań (wypłat, spłat i opłat), przyszłych lub istniejących, uzgodnionych przez kredytodawcę i konsumenta, oblicza się zgodnie z wzorem matematycznym podanym w części I załącznika I, a do celów obliczania rzeczywistej rocznej stopy oprocentowania ustala się całkowity koszt kredytu ponoszony przez konsumenta z wyłączeniem opłat należnych od konsumenta z tytułu niedotrzymania przez niego jakichkolwiek zobowiązań określonych w umowie o kredyt oraz opłat innych niż cena zakupu, które z tytułu nabycia towarów lub usług jest on zobowiązany ponieść bez względu na to, czy transakcja dokonywana jest w gotówce, czy za pomocą kredytu.

Z kolei w myśl art. 5 pkt 8 wspomnianej ustawy całkowita kwota do zapłaty przez konsumenta to suma całkowitego kosztu kredytu i całkowitej kwoty kredytu.

Natomiast zgodnie art. 5 pkt 6 lit. a i b tej ustawy całkowity koszt kredytu to wszelkie koszty, które konsument jest zobowiązany ponieść w związku z umową o kredyt, w szczególności: odsetki, opłaty, prowizje, podatki i marże jeżeli są znane kredytodawcy oraz koszty usług dodatkowych, w szczególności ubezpieczeń, w przypadku gdy ich poniesienie jest niezbędne do uzyskania kredytu lub do uzyskania go na oferowanych warunkach – z wyjątkiem kosztów opłat notarialnych ponoszonych przez konsumenta.

Odpowiednio według art. 3 lit. h wspomnianej Dyrektywy całkowita kwota do zapłaty przez konsumenta oznacza sumę całkowitej kwoty kredytu i całkowitego kosztu kredytu ponoszonego przez konsumenta.

Zgodnie z art. 3 lit. g tej Dyrektywy całkowity koszt kredytu ponoszony przez konsumenta oznacza wszystkie koszty łącznie z odsetkami, prowizjami, podatkami oraz wszelkimi innymi opłatami, które konsument jest zobowiązany ponieść w związku z umową o kredyt, które to koszty znane są kredytodawcy, z wyjątkiem kosztów notarialnych; uwzględniane są tu także koszty usług dodatkowych związanych z umową o kredyt, w szczególności składki z tytułu ubezpieczenia, jeżeli, dodatkowo, zawarcie umowy dotyczącej usługi jest niezbędne do uzyskania kredytu lub do uzyskania go na oferowanych warunkach.

W świetle przytoczonych przepisów trafnie Bank uwzględnił prowizję za udzielenie kredytu przy ustalaniu rzeczywistej rocznej stopy oprocentowania oraz całkowitej kwoty do zapłaty.

W przypadku, gdy zgodnie z umową kredytu część kapitału jest przeznaczona na sfinansowanie odsetek, opłat, prowizji lub innych kosztów ponoszonych przez konsumenta w związku z umową o kredyt konsumencki, pojęcie wypłaconej kwoty, o której mowa w art. 5 pkt 10 wymienionej ustawy, obejmuje także część kapitału kredytu przeznaczoną na sfinansowanie koszów związanych z tym kredytem. Decyduje o tym wykładnia językowa wyżej cytowanego przepisu, który przecież nie wymaga, aby wypłata nastąpiła do rąk konsumenta. Wobec czego należy przyjąć, że wypłata może być również dokonana w celu pokrycia zobowiązań konsumenta, w tym zobowiązań do zapłacenia kosztów związanych z kredytem. Za taką argumentacją przemawia także wykładnia systemowa, bowiem w świetle art. 69 ust. 2 pkt 2 Prawa bankowego przyjmuje się, że odsetki nalicza się od całości kapitału kredytu, niezależnie od sposobu wypłacenia tego kapitału (por. Czech Tomasz, Komentarz do art. 5 ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim, teza nr 232, w: Czech Tomasz, Kredyt konsumencki. Komentarz, wyd. II, Opublikowano: WKP 2018). Podkreślić również należy zalety funkcjonalne takiego rozwiązania. Dopuszczalność dyspozycji pokrycia za pomocą części kwoty kredytu udostępnianej kredytobiorcy kosztów udzielenia tego kredytu stanowi z reguły dla niego korzyść ekonomiczną, bowiem dzięki temu nie musi on wcześniej gromadzić środków, które byłyby mu niezbędne do pokrycia tych kosztów, a w związku z tym do uzyskania kredytu.

Powyższe prowadzi do przyjęcia, iż w sprawie niniejszej Bank prawidłowo obliczał i pobierał odsetki od całości środków udostępnionych pozwanej jako kredytobiorcy tytułem umowy kredytu.

Konkluzji tej nie podważały przedstawione przez pozwaną decyzje Prezesa UOKiK wydane w innych sprawach, nie dotyczące prowizji za udzielenie kredytu.

W konsekwencji niezasadny okazał się też zarzut naruszenia art. 30 ust. 1 pkt 15 ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim przez błędne wskazanie kwoty odsetek za okres od dnia wypłaty kredytu do dnia spłaty kredytu, zwracanych na wypadek odstąpienia, skoro odsetki te, jak wywiedziono, mogły być naliczane od całości środków udostępnionych pozwanej jako kredytobiorcy tytułem umowy kredytu.

W okolicznościach sprawy niniejszej brak było ponadto podstaw do przyjęcia przedawnienia roszczenia.

Na podstawie art. 117 § 2[1] Kodeksu cywilnego w brzmieniu obowiązującym z dniem 9 lipca 2018 r. po upływie terminu przedawnienia nie można domagać się zaspokojenia roszczenia przysługującego przeciwko konsumentowi.

Przepis ten znajdował zastosowanie w sprawie niniejszej, zważywszy na art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 13 kwietnia 2018 r. o zmianie ustawy - Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2018 r. poz. 1104), według którego do roszczeń powstałych przed dniem wejścia w życie ustawy z dnia 13 kwietnia 2018 r., tj. przed dniem 9 lipca 2018 r. i w tym dniu jeszcze nieprzedawnionych stosuje się od tego dnia przepisy Kodeksu cywilnego w brzmieniu nadanym ustawą z dnia 13 kwietnia 2018 r.

Status pozwanej jako konsumenta nie budził wątpliwości w świetle art. 22[1] Kodeksu cywilnego, według którego za konsumenta uważa się osobę fizyczną dokonującą z przedsiębiorcą czynności prawnej niezwiązanej bezpośrednio z jej działalnością gospodarczą lub zawodową.

Termin przedawnienia roszczenia wynikającego z czynności bankowej polegającej na udzieleniu kredytu albo pożyczki, przysługującego podmiotowi legitymującemu się statusem banku, określa art. 118 Kodeksu cywilnego.

Przepisy ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Prawo bankowe nie przewidują bowiem szczególnego terminu przedawnienia roszczeń z umowy kredytu albo pożyczki stanowiącej czynność bankową, a w art. 722 Kodeksu cywilnego określony został jedynie termin przedawnienia roszczenia biorącego pożyczkę o wydanie przedmiotu pożyczki, nieznajdujący zastosowania w sprawie niniejszej.

Na podstawie art. 118 Kodeksu cywilnego w brzmieniu obowiązującym z dniem 9 lipca 2018 r. jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej, termin przedawnienia wynosi sześć lat, a dla roszczeń o świadczenia okresowe oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej - trzy lata. Jednakże koniec terminu przedawnienia przypada na ostatni dzień roku kalendarzowego, chyba że termin przedawnienia jest krótszy niż dwa lata.

Uwzględniając okoliczność, że roszczenia z umowy kredytu albo pożyczki przysługujące podmiotowi legitymującemu się statusem banku związane są z prowadzoną przez taki podmiot działalnością gospodarczą (art. 5 ust. 4 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Prawo bankowe), na podstawie art. 118 Kodeksu cywilnego należało przyjąć, że termin przedawnienia takiego roszczenia wynosił trzy lata.

Zważywszy na wymagalność roszczenia wynikającego z umowy kredytu powstałą na skutek wypowiedzenia pismem z dnia 17 listopada 2020 r., doręczonym pozwanej w dniu 8 grudnia 2020 r., wobec nie uiszczenia pełnych rat kredytu za co najmniej dwa okresy płatności wynikające z harmonogramu spłat, począwszy od czerwca 2020 r., dokonanym po uprzednim dwukrotnym wezwaniu pozwanej do zapłaty, odpowiednio pismami z dnia 10 lipca 2020 r. oraz z dnia 29 września 2020 r., bieg trzyletniego terminu przedawnienia roszczenia względem pozwanej z pewnością nie upłynął przed wniesieniem pozwu w sprawie niniejszej w dniu 24 czerwca 2021 r., ani tym bardziej w sprawie o sygn. Nc-e 165484/21 w dniu 8 lutego 2021 r., umorzonej w dniu 9 kwietnia 2021 r.

Podstawę prawną rozłożenia zasądzonej kwoty na 36 równych miesięcznych rat w kwotach po 330,47 zł, płatnych do piętnastego dnia każdego miesiąca, poczynając od uprawomocnienia się niniejszego wyroku wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie na wypadek uchybienia terminom płatności poszczególnych rat od dnia następującego po dniu płatności każdej raty do dnia zapłaty, stanowił art. 320 Kodeksu postępowania cywilnego, według którego w szczególnie uzasadnionych wypadkach sąd może w wyroku rozłożyć na raty zasądzone świadczenie.

W sprawie niniejszej rozłożenie na raty zasądzonego świadczenia usprawiedliwiały trudna obecnie sytuacja materialna pozwanej oraz pogarszający się obecnie stan jej zdrowia, a także brak sprzeciwu ze strony powoda na takie postąpienie.

Podstawę orzeczenia o kosztach procesu stanowił art. 102 Kodeksu postępowania cywilnego, według którego w wypadkach szczególnie uzasadnionych sąd może zasądzić od strony przegrywającej tylko część kosztów albo nie obciążać jej w ogóle kosztami.

Podstawę odstąpienia od obciążenia pozwanej kosztami procesu w całości stanowiła trudna obecnie sytuacja materialna pozwanej oraz pogarszający się obecnie stan jej zdrowia.

Z powyższych względów Sąd Rejonowy orzekł jak w sentencji.

Sędzia Robert Bełczącki