Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego dla Warszawy-Mokotowa w Warszawie

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 2 października 2017 roku (...) W. – Zarząd (...) wniosło o zasądzenie na swoją rzecz od P. M. kwoty 270,40 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od 13 grudnia 2016 roku oraz kosztów procesu.

Powód wskazał, że podstawą faktyczną roszczenia jest korzystanie przez pozwanego z komunikacji miejskiej bez posiadania ważnego dokumentu przewozu. Na dochodzoną kwotę składa się natomiast 266 złotych opłaty dodatkowej oraz 4,4 należności przewozowej (pozew – k. 1-4).

Pozew został wniesiony w elektronicznym postępowaniu upominawczym, które zakończyło się wydaniem nakazu zapłaty, od którego pozwany prawidłowo wniósł sprzeciw (nakaz zapłaty i sprzeciw – k. 5).

Pozwany P. M. wniósł o oddalenie powództwa w całości. Wskazał, że pozew został wniesiony przez powoda w niewłaściwej formie, nieodpowiadającej dyspozycji art. 187 ¹ k.p.c. W związku z tym bieg przedawnienia roszczenia nie uległ przerwaniu i powód nie może go już skutecznie dochodzić. Pozwany zakwestionował, że w dniu zatrzymania przez kontrolera biletów korzystał z komunikacji miejskiej, ponieważ dopiero zbiegł na peron metra i nie zdążył jeszcze wsiąść do pociągu. Ponadto, pozwany w momencie zatrzymania przez kontrolerów kupił bilet za pośrednictwem aplikacji skycash.

W ocenie powoda obowiązujące w zakładzie transportu regulacje nie dają podstaw do naliczenia opłaty za samo przebywanie w strefie biletowej metra, a opłata dodatkowa może być naliczona za przejazd bez odpowiedniego dokumentu przewozu, który należy rozumieć jako przebywanie jakiejś drogi pojazdem i nie można ,,podciągnąć” pod to określenie zmierzania w kierunku pojazdu komunikacji miejskiej. Pozwany zarzucił też, że przepisy regulaminu przewozu, które nakazują mu płacenie za usługę przewozową podczas przebywania na peronie stacji metra stanowią niedozwolone postanowienia umowne (sprzeciw – k. 6-11).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 28 listopada 2016 roku o godzinie 14:30 P. M. został zatrzymany na peronie stacji metra przez kontrolerów biletów upoważnionych przez Zarząd (...). P. M. w momencie zatrzymania nie miał przy sobie ważnego biletu. Dostał się do strefy biletowej metra używając bezpłatnej wejściówki. Kiedy został zatrzymany przez kontrolerów kupił bilet przez aplikację skycash.

Dowody: kopia wezwania do zapłaty – k. 37-38, zrzut ekranu z transakcją w skycash – k. 19.

Kontrolerzy (...) wylegitymowali P. M. i wystawili mu wezwanie do zapłaty, obejmujące kwotę 266 złotych tytułem opłaty dodatkowej za przejazd bez ważnego biletu i 4,4 tytułem opłaty za przejazd.

Dowody: kopia wezwania do zapłaty – k. 37.

P. M. złożył reklamację od wystawionego wezwania do zapłaty, nie została ona jednak uwzględniona. Nie uiścił opłaty dodatkowej ani ceny biletu.

Dowody: korespondencja mailowa – k. 13-17.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie powołanych wyżej dowodów z dokumentów i korespondencji mailowej, których autentyczność nie budziła wątpliwości. Okoliczności te w istocie były między stronami bezsporne.

Sąd zważył co następuje:

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie w całości.

Spór miał charakter prawny. Strony nie zgadzały się co do powstania, w przywołanym wyżej stanie faktycznym, obowiązku posiadania ważnego biletu przed wejściem do wagonu metra.

Przewóz osób i rzeczy, wykonywany odpłatnie na podstawie umowy jest regulowany przez ustawę z dnia z dnia 15 listopada 1984 r. prawo przewozowe. W zakresie w niej uregulowanym nie stosuje się więc przepisów kodeksu cywilnego dotyczących umowy przewozu (art. 775 k.c.)

Zgodnie z art. 16 ustawy umowę przewozu zawiera się przez nabycie biletu na przejazd przed rozpoczęciem podróży lub spełnienie innych określonych przez przewoźnika lub organizatora publicznego transportu zbiorowego warunków dostępu do środka transportowego, a w razie ich nieustalenia - przez samo zajęcie miejsca w środku transportowym. Art. 2 ust. 1 ustawy nakłada na przewoźnika obowiązek podania do publicznej wiadomości sposób zawierania umowy przewozu. Na podstawie art. 4 ustawy przewoźnik lub organizator publicznego transportu zbiorowego mogą wydawać regulaminy określające warunki obsługi podróżnych, odprawy oraz przewozu osób i rzeczy.

Na terenie (...) W. organizatorem publicznego transportu zbiorowego jest (...) W. i zadanie to realizuje za pomocą Zarządu (...), który jest jednostką budżetową (...) W.. Publiczny transport zbiorowy realizowany przez (...) rządzi się regułami wydanymi na podstawie art. 4 prawa przewozowego przez Prezydenta miasta stołecznego W., które stanowi „Regulamin przewozu środkami lokalnego transportu zbiorowego organizowanego przez (...) W.” wprowadzony zarządzeniem nr (...) z dnia 27 maja 2016 r., który wszedł w życie 1 lipca 2016 roku. Przepisy regulaminu określają sposób zawarcia umowy przewozu.

Zgodnie z § 4 Regulaminu zawarcie umowy przewozu w metrze następuje wraz z wejściem pasażera do strefy biletowej metra. (...) biletowa metra jest to zaś ,,wnętrze wagonu oraz wnętrze stacji metra ograniczone linią bramek, wyjść awaryjnych, kasownikami oraz drzwiami szybowymi windy (tylko w przypadku, gdy wyjście z windy prowadzi bezpośrednio na peron stacji)”, co definiuje § 2 pkt 5 Regulaminu. Obowiązki wynikające z zawarcia umowy przewozu określa § 5 i następne Regulaminu. Zgodnie z § 5 pasażer, który nie posiada ważnego biletu lub dokumentu uprawniającego do bezpłatnych przejazdów, w pierwszej kolejności wchodząc do strefy biletowej metra jest obowiązany skasować/aktywować bilet oraz upewnić się, że kasownik potwierdził fakt skasowania/aktywowania biletu zielonym sygnałem świetlnym i krótkim sygnałem dźwiękowym. Wyjątek stanowią bilety występujące w formie biletu pojazdowego lub w formie innego nośnika zaakceptowanego przez (...), które nie wymagają skasowania w kasowniku.

Regulamin sytuację podróżowania metrem traktuje więc odmiennie od podróżowania innymi środkami transportu zbiorowego. Zawarcie umowy i obowiązek posiadania ważnego biletu odnosi nie do przebywania w pojeździe, ale w oznaczonej strefie biletowej metra. Takie zapisy regulaminu są zgodne z ustawą prawo przewozowe, która dopuszcza określenie zawarcia umowy przewozu poprzez spełnienie warunków określonych przez organizatora publicznego transportu zbiorowego.

P. M. przechodząc przez bramki na stacji metra zawarł umowę przewozu. Tym samym zobowiązany był do natychmiastowego aktywowania biletu, co w przypadku korzystania z biletu elektronicznego sprowadzało się do wykupienia biletu w aplikacji skycash. Powinien to zrobić ,,w pierwszej kolejności” po wejściu do strefy biletowej metra.

W wypadku skycash aktywowanie biletu następuje poprze jego zakup poprzez aplikację. Zgodnie z Regulaminem, pozwany powinien więc najpierw wykupić bilet w aplikacji, a potem podejmować czynności mające na celu wejście sterfy metra. Z niespornego stanu faktycznego wynika natomiast, że pierwszą czynnością, którą pozwany podjął po wejściu do strefy biletowej metra, było zejście schodami na peron metra. P. M. chciał zdążyć na pociąg, który właśnie wjechał. W czasie, w którym został poddany kontroli biletowej wbrew regulaminowi przebywał więc w strefie biletowej metra bez ważnego biletu.

Prawo osoby upoważnionej przez przewoźnika albo organizatora publicznego transportu zbiorowego do kontroli dokumentów przewozu ustanawia art. 33a ust. 1 prawa przewozowego. Zgodnie z ustępem drugim tego artykułu w razie stwierdzenia braku odpowiedniego dokumentu przewozu przewoźnik lub organizator publicznego transportu zbiorowego albo osoba przez niego upoważniona pobiera właściwą należność za przewóz i opłatę dodatkową albo wystawia wezwanie do zapłaty. Ustęp 7 stanowi natomiast, że kontrolujący ma prawo w razie odmowy zapłacenia należności - żądać okazania dokumentu umożliwiającego stwierdzenie tożsamości podróżnego.

W prawie przewozowym nie przewidziano, że kontrola nie może się odbywać poza wnętrzem pojazdu. Kontrolujący mieli też uprawnienie do wylegitymowania kontrolowanego.

Z § 9 pkt 3 Regulaminu wynika natomiast, że w przypadku przejazdów metrem kontrola może odbywać się i zaczynać poza pojazdem, ponieważ obowiązek rozpoczęcia kontroli w pojeździe został wyłączony w stosunku do metra.

Kontrola przeprowadzona przez pozwanego odpowiadała zatem wymogom ustawy i Regulaminu. Wystawione wezwanie do zapłaty odpowiadało treści art. 33a ust. 2 prawa przewozowego. Obejmowało opłatę dodatkową oraz należność za przewóz. Opłata dodatkowa nie musi i z założenia nie powinna odpowiadać jedynie stratom poniesionym przez przewoźnika w związku z jazdą bez biletu. Temu celowi służy uiszczenie kwoty należności przewozu, która stanowi opłatę za korzystanie z komunikacji zbiorowej. Opłata dodatkowa uiszczana w razie korzystania z komunikacji bez ważnego biletu ma natomiast na celu nałożenie negatywnych konsekwencji na osoby podróżujące bez ważnych biletów, co ma zabezpieczyć interesy przewoźnika, do których należy uzyskiwanie opłaty za świadczone usługi.

Wysokość opłaty dodatkowej odpowiadała wielkościom wskazanych w taryfie przewozowej, uchwalonej przez Radę miasta stołecznego W. z dnia 3 października 2013 roku. Umocowanie do wydania takiej uchwały zawierał natomiast art. 34a ust. 2 prawa przewozowego.

Z tych względów Sąd uwzględnił powództwo w całości.

Należy także wyjaśnić wątpliwości pozwanego co do prawidłowości wniesienia pozwu, który jego zdaniem powinien być wnoszony zgodnie z art. 187 ¹ k.p.c. na urzędowym formularzu. Zarzut ten jest nieuzasadniony. Art. 187 ¹ k.p.c. wprowadza urzędowe formularze dla spraw rozpoznawanych w postępowaniu procesowym zwykłym. Sprawa przeciwko pozwanemu była natomiast wniesiona zgodnie z art. 505 ³⁰ i następnymi k.p.c. w elektronicznym postepowaniu upominawczym, które jest postępowaniem odrębnym, w którym w specjalny sposób uregulowano sposób wnoszenia pozwu – wnosi się go elektronicznie za pomocą systemu teleinformatycznego. Wniesienie pozwu w tej formie było skuteczne i przerwało bieg przedawnienia.

Powód dochodził również odsetek za opóźnienie od dochodzonej kwoty. Podstawę takiego żądania stanowi art. 481 § 1 k.c., który stanowi, że jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Od dochodzonej kwoty Sąd zasądził odsetki ustawowe za opóźnienie od dnia 13 grudnia 2016 roku, ponieważ 12 grudnia upłynął termin zapłaty należności za przewóz i z tytułu opłaty dodatkowej. Od następnego dnia pozwany pozostawał więc w opóźnieniu.

O kosztach postępowania Sąd orzekł w oparciu o treść art. 98 § 1 i 3 k.p.c., stanowiącego o obowiązku uiszczenia kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego przez stronę przegrywającą spór, co w niniejszym postępowaniu obligowało do ich uiszczenia pozwanego, jako że powództwo zostało uwzględnione w całości. Wysokość kosztów procesu opiewa na łączną kwotę 120 zł, w tym wynagrodzenie pełnomocnika procesowego powoda będącego radcą prawnym w kwocie 90 zł, ustalone zgodnie z § 2 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz 30 złotych opłaty, którą powód wniósł z pozwem.

Mając na uwadze powyższe, Sąd orzekł jak w sentencji wyroku.

ZARZĄDZENIE

Odpis wyroku wraz z uzasadnieniem przesłać pełnomocnikowi powoda i pozwanemu.